De Paradox van Katendrecht

Het illustere imago van de Rotterdamse wijk Katendrecht wordt door rapper Unorthadox gebruikt om zijn eigen geloofwaardigheid kracht bij te zetten. Ten onrechte?

Begin april 2011 zond BNN een documentaire uit over rapper Unorthadox, kortgezegd Dox. Hij verwierf aardig wat faam in muziekminnende kringen als rapper bij Kyteman’s Hiphop Orchestra, maar kwam pas echt landelijk in het nieuws toen hij een relatie kreeg met zangeres Anouk. Die relatie werd in de media breed uitgemeten en het koppel maakte er zelf ook geen geheim van. Zo liet Anouk Dox’ naam op haar pols tatoeëren, verscheen met hem in een videoclip (bij een nummer wat over hem ging) en was binnen de kortste keren zwanger van hem. Aan dit sprookje kwam ook snel weer een eind. De documentaire beschrijft, vanuit Dox’ perspectief, de tijd waarin de relatie speelt en ten einde komt. Een belangrijke onderwerp van de film is het feit dat Dox een jongen van de straat is die in een wereld van geld en roem terechtkomt. Dox komt namelijk van Katendrecht. Filmmaker Danny Stolker beschreef het als volgt in een interview met State Magazine: “Toen die relatie voor mijn neus gebeurde, het klassieke boerenknecht-prinses-verhaal, moest ik als filmmaker die gelegenheid wel aangrijpen.”

We nemen nog een stapje terug in de tijd. Een week voor de documentaire uitgezonden zou worden is Dox te gast in het BNN-programma ‘Spuiten en Slikken’. De gasten in dit programma worden altijd volgens een vast patroon ondervraagd over hun persoonlijke ervaringen met seks en drugs. De reden dat Dox te gast is, is natuurlijk om promotie te maken voor zijn documentaire.  Zelf zat ik de uitzending met een half oog te kijken, maar toen het woord ‘Katendrecht’ viel, veerde ik op. Met een blik van medelijden in haar ogen, alsof ze het over de sloppenwijken van Rio heeft, vraagt presentatrice Nicolette in de uitzending: “Vertel nou eens, hoe zo’n wijk, wat toch bekend staat als een slechtere wijk, er uit ziet. Wat gebeurt daar dan?” Dox begint uit te weiden over families met problemen, alcoholisme, en het dealen en gebruiken van drugs. Hij heeft zelfs een neefje wiens vader aan een overdosis is overleden. Presentatrice Zarayda gooit nog wat olie op het vuur en vraagt hem naar een schietpartij die recent plaatsvond op Katendrecht. Daarbij vielen twee dodelijke slachtoffers. Met zijn meeste ernstige blik zegt Dox: ”Ik werd wakker en m’n tante belde me op van, even checken of jij nog leeft.” Het was namelijk vlak om de hoek bij zijn huis gebeurd.

Dox is een rapper, en het lijkt meestal alsof rappers het liefst zichzelf een zo stoer mogelijk imago aan meten. Een moeilijke jeugd, een leven op straat, het wonen in een gevaarlijke achterstandswijk: het hoort er allemaal bij. Nu wil ik niet zeggen dat Dox onwaarheden verkondigt en zeker wil ik de ernst en gevolgen van een geweldsmisdrijf niet onderschatten. Maar wat ik in dit geval zo vreselijk jammer vind, is de eenzijdigheid van het beeld wat er geschetst wordt. Dox is geboren in 1981 op De Kaap, en in de jaren ’80 was Katendrecht zelfs nog een rosse buurt. Wat alleen niet vermeld wordt, is dat die tijden al een aantal jaar achter ons liggen.

Samen met de rest van de Kop van Zuid wordt Katendrecht sinds een aantal jaar, zoals dat zo mooi heet, herontwikkeld. Onder meer de gemeente en woningbouwvereningen steken veel geld, tijd en moeite in de wijk en dat werpt zijn vruchten af. Zo werd het vele slopen opgevolgd door de verrijzenis van prachtige nieuwbouw met woningen waar jonge tweeverdieners om staan te springen. Ook worden oude woningen gerenoveerd, onder andere binnen het project van de Kluswoningen. Daarnaast is de SS Rotterdam aan de kop van de Kaap komen te liggen. Als de brug over de Rijnhaven af is, kan iedereen vanaf de Wilhelminapier zo doorlopen naar het prachtig gerenoveerde Deliplein, waar het nu op een mooie dag al goed toeven is op de terrassen van de goede restaurants die zich daar bevinden.

Voor wat meer statistische onderbouwing: sinds 2006 heeft Katendrecht op de Rotterdamse Veiligheidsindex de status van Veilige Wijk (met een cijfer van een 7 of hoger). In 2010 steeg dit cijfer van een 7,1 zelfs naar een 7,6. Ter vergelijking: het stadscentrum komt er in 2010 van af met een magere 4,9, waarmee het centrum officieel een probleemwijk is.

Het is vreselijk dat op Katendrecht een schietpartij plaatsvond waarbij twee mensen het leven lieten. Het werd alleen al een dag hierna duidelijk dat het ging om een ruzie in de relationele sfeer. Juist de wijkbewoners verklaarden tegenover RTV Rijnmond al langer te weten dat er op de bewuste plek ernstige problemen speelden. Ook was er al eerder politie aan te pas gekomen en de vrouw, die later door haar ex vermoord zou worden, had recent nog aangifte tegen hem gedaan. De gebeurtenis is diep tragisch, maar helaas gebeuren dit soort dingen overal en in alle lagen van de bevolking. Het is in ieder geval niet typisch voor het hedendaagse Katendrecht.

Met het neerzetten van Katendrecht als een criminele achterstandswijk bewijst  Unorthadox misschien zijn imago en de kijkcijfers van de documentaire een dienst, maar hij doet een heleboel mensen tekort: de mensen die hard werken om van Katendrecht een prachtige plek te maken, die er wonen en graag trots willen zijn op ‘hun wijk’.