Vanaf vandaag is het verplicht om voor 12,50 euro per jaar een gebruikerspas aan te schaffen voor het stadsstudiecentrum. Weet u niet waar ik het over heb? Dan moet u eens een bezoekje brengen aan de zesde verdieping van de Centrale Bibliotheek aan de Hoogstraat, alleen al de moeite waard vanwege het mooie uitzicht op de binnenstad en de bouwput van de markthal. Op deze verdieping zijn 165 studieplekken te vinden en computers om op te werken. In Nederland mag er dan nog geen sprake zijn van ‘recht op internet’ zoals in andere landen, we kunnen wel stellen dat toegang tot internet een voorwaarde is om mee te draaien in een maatschappij die alsmaar sneller digitaliseert. Het lijkt me daarom een goede zaak dat de gemeente in deze behoefte voorziet, zo laagdrempelig mogelijk.
In deze zaal heb ik grote delen van mijn scriptie geschreven, maar ook tijdens mijn middelbareschooltijd ging ik al naar de bibliotheek om toetsen en eindexamens erin te stampen. Ik ben niet de enige voor wie de bibliotheek een logische plek is om te studeren. In examenperiodes moet je ruim op tijd komen om een plekje te bemachtigen. Hoewel volgens de cijfers het aantal leningen in de Rotterdamse bibliotheken afneemt, stijgt het aantal bezoekers in de Centrale Bibliotheek. Bijna 140.000 mensen maakten in 2010 alleen al gebruik van het stadsstudiecentrum. Dit enorme succes laat in de eerste plaats zien dat er een grote behoefte is aan studeerplekken. Ook in andere studentensteden is er een tekort aan studieplekken, wat doet vermoeden dat de universiteiten de hogere studentenaantallen van de laatste jaren niet kunnen bijbenen.
Niet alleen is het stadsstudiecentrum een fijne plek om je te concentreren, het fascinéért ook. Waar zie je VMBO-scholieren, studenten van de Erasmus Universiteit naast gepensioneerden en thuiswerkers? Als je er een tijdje komt, vallen de vaste bezoekers op. Geregeld zag ik een oudere meneer in de rolstoel die elke dag de website van de NASA grondig bestudeerde en aantekeningen maakte. En ik had een vermoeden dat de jongen die elke dag tekeningen zat te maken met een thermoskan thee naast zich, een dakloze jongere was die zijn tijd buiten de nachtopvang warm wilde doorbrengen, zonder iemand tot last te zijn…
Misschien is het meest indrukwekkende aan deze zaal wel het simpele beeld van al die jongeren die hier keihard werken aan hun schoolcarrière. De jongeren die hier komen vormen qua samenstelling een goede afspiegeling van de stad; zowel de blonde hockey meisjes als de Marrokaanse giechel meisjes zijn hier vertegenwoordigd. Voor jongeren uit een achterstandspositie is de bibliotheek een uitkomst, hier kunnen ze ontsnappen aan een gehorige woning met krijsende zusjes en broertjes op hun kamer. Het zullen deze jongeren zijn die de nieuwe elite van Rotterdam gaan vormen. Ook zij die nu misschien nog moeite hebben om stil te zitten, zullen later aan onze stad werken. Hier zitten de nieuwe onderwijzers, politiemannen, ondernemers, advocaten, bestuurders en misschien ook wel een toekomstige hoogleraar. Deze jongeren moeten alle ruimte krijgen om zich te ontplooien.
Daarom schrok ik van het bericht in het AD (26 januari) dat er voortaan betaald moet worden voor het stadsstudiecentrum. Zou je nu daadwerkelijk moeten betalen om een boek te mogen lezen in de bibliotheek? Nee, zo ligt het niet, stelt Anne-Lise Zegwaard van de Bibliotheek Rotterdam mij gerust. Je kunt nog altijd gewoon naar binnen om een boek lezen in de bibliotheek. Alleen voor gebruik van wifi, de computers en de printers heb je de gebruikerspas nodig. En tot 18 jaar kunnen jongeren gratis lid worden van de bibliotheek, waar ze die pas automatisch bij krijgen. Het lijkt dus mee te vallen, vooral jongeren van 18+ en studenten krijgen met de nieuwe maatregel te maken.
Voor veel studenten zal zo’n facebook-loze studieruimte ook voordelen hebben. Maar realiteit is dat voor studeren internet er tegenwoordig bij hoort, alleen al om academische literatuur op te zoeken die tegenwoordig grotendeels digitaal verschijnt. Toch denkt Anne-Lise Zegwaard niet dat het bezoekersaantal zal dalen, omdat veel studenten tegenwoordig draagkrachtig genoeg zijn om 12,50 op te hoesten. Dat is natuurlijk waar, maar voor minder geld kun je tegenwoordig in een koffiezaakje zitten en krijg je er ook nog eens een cappuchino bij die je naast je laptop mag opdrinken. De vraag is ook in hoeverre deze maatregel in lijn loopt met de inspanningen van Bureau Binnenstad om de stad te verlevendigen door studenten meer zichtbaar te maken in het centrum. Hoe zat het met de plannen van Bureau Binnenstad om een tijdelijke studieruimte in te richten boven Roodkapje? Dat bleek helaas toch niet haalbaar, vertellen ze me. Helaas, want zeker nu lijkt dat helemaal niet zo’n slecht idee.
Al met al kun je de bibliotheek niet kwalijk nemen dat ze in tijden van enorme bezuinigingen, waarbij veel wijkbibliotheken moesten sluiten, een beetje willen profiteren van één van hun services die het wél goed doen. Het is af te wachten wat het effect zal zijn op de bezoekersaantallen. Ik hoop wel dat meneer nog steeds de NASA website kan blijven bezoeken.
Al 7 reacties — discussieer mee!
Ik snap je sentiment bij deze plek Eeva, maar het nieuwe thema in overheidsland is de ‘zelfredzame burger’. Dus als we dan al een service of faciliteit aanbieden dan tenminste kostendekkend. Je zult, net als ik trouwens, langzaamaan moeten wennen dat de overheid steeds minder zelf zal doen en steeds meer verwacht dat haar bewoners zelf de oplossingen zoeken.
Ligt het nu aan mij of is een vergelijking tussen een dienst van een bibliotheek voor €12,50 per jaar en een koffiezaakje waar je voor €3,50 per consumptie mag zitten nu volledig krom? Ik denk het laatste.
€12,50 is €1,04 per maand! Als je 10x per maand gaat een fractie meer dan een dubbeltje.
Interessant punt, Jeroen. Ik ben het ook eens met die aanpak. Een kritiekpunt wat wel direct bij me opkwam, is dat ik niet weet in hoeverre gratis diensten in eerdere fasen al doorberekend zijn in overkoepelende belastingen. Ik kan me goed voorstellen dat bij een begrotingstekort al snel wordt gedacht: “Weet je wat, die belasting waar de financiering van bibliotheken onder valt, die kan nog wel iets hoger, want mensen kunnen in bibliotheken namelijk ook internetten en studeren, iets wat nog niet belast is.”
Hoe zorg je als overheid ervoor dat je geen geld gaat vragen voor diensten die stiekem al een keer betaald zijn? Houden jullie exact in kaart welke diensten onder welke belastingen vallen, en welke diensten nog niet doorberekend zijn?
He Inge,
Ik spreek hier op persoonlijke titel he? Dus geen gejullie aub 🙂 Zeker omdat ik slechts uitvoerder ben van wat het college besluit. Hoewel ik nu zie dat ik ‘we’ gebruikte in mijn reactie. Pardon daarvoor. En je hebt een punt hoor, ik weet dat de afvalstoffenheffing puur wordt gebruikt om het ophalen van huisvuil te bekostigen. Maar kan niet hetzelfde zeggen van de OZB opbrengsten. Ik denk dat er wel ergens een overzicht van is. Maar niet in mijn brein opgeslagen in ieder geval. Idee van Bart (hieronder) vind ik al een goed e oplossing trouwens
Je kan net buiten de Bibliotheek trouwens nog wel gratis internetten, mits je een eigen computer hebt, via Rotterdam Draadloos. Dit draadloze netwerk schijnt alleen binnen lastig te ontvangen zijn. Dit project wordt ook met belasting geld betaald dus waarom kan er dan niet een hotspot in de bibliotheek worden gemaakt zou je kunnen zeggen. http://www.rotterdamdraadloos.nl/item/wifi_gebied_en_bereik.
Voor de studenten van de Erasmus Universiteit komt er in de buurt van de Centrale bieb overigens ook een nieuwe vleugel bij in het onderwijsmuseum. Ik ben benieuwd of daar veel ruimte komt voor studieplekken en of deze toegankelijk is voor alle Erasmus studenten. Want dat er een tekort is aan studieruimte in de stad is duidelijk, de Erasmus stroomt over en ook in bij de Blaak moet je vroeg zijn voor een plekje op de 6de verdieping. (http://www.nieuws.top010.nl/erick-van-egeraat-ontwerpt-erasmus-university-college.htm)
Het komt er denk ik wel op neer dat vooral de mensen die echt geen internet kunnen betalen hierdoor minder makkelijk toegang krijgen. Voorheen was het een grote discussie, betreffend de ‘digital divide’. Ik vraag me af hoe groot de groep is die nu nog geheel afhankelijk is van het gratis internet in de centrale bieb, en of die discussie echt nog speelt in Nederland met een zeer hoog percentage mensen met thuis toegang tot het internet (91% in 2010, nr 2 van Europa).
De indirecte claim dat een recht op internet zou betekenen dat de toegang tot dit recht gratis zou moeten zijn klopt niet. Als in Nederland een recht op internet zou bestaan, dan zou dit een sociaal grondrecht zijn. Kenmerkend hiervoor is een inspanningsverplichting van de overheid om een dergelijke recht beschikbaar te stellen. Dit betekent niet dat het gratis moet zijn. Recht op huisvesting of onderwijs zijn ook dergelijke rechten, maar daarvoor moet wel worden betaald.
Daarbij is de vergelijking tussen 12,50 per jaar voor een toegangspas en een kopkoffie bij de koffiecornert een onjuiste. Dit gaf Ton ook al aan.
Ik deel de hier gedane constatering dat er een te kort is aan studieplekken in de stad is.
Update: de gebruikerspas is tot 15 mei 2012 gratis op te halen en een jaar lang gratis te gebruiken. Pas na 15 mei gaat de prijs van 12,50 per jaar in. Overigens krijgen Rotterdampas bezitters 2,50 korting.