RTM XL, het platform dat zich regelmatig mengt in discussies over de stedelijke ontwikkeling van Rotterdam, neemt de Rotterdamse hoogbouw onder de loep. Hoe verhoudt die zich tot de rest van de wereld? Dirk Schennink zocht het uit en deelt zijn bevindingen.
Rotterdam. Stad van niet lullen maar poetsen en van de opgestroopte mouwen, van de haven en de rivier, van Kubuswoningen én van wolkenkrabbers. In het Nederlandse stedelijke landschap van trapgevels en lieflijke grachtjes is de Maasstad door zijn hoogbouw een opvallende uitzondering. Rotterdam is anders en uniek. Ongepolijst en grootstedelijk. Rotterdam is dé hoogbouwstad van Nederland en continue in verandering. Wie vanuit het zuiden over de Van Brienenoordbrug rijdt, waant zicht zowaar in een enorme miljoenenstad met het uitzicht op een indrukwekkend woud van torens, de een nog hoger dan de ander. Daar kan geen andere Nederlandse stad tegenop! Maar hoe verhoudt de Rotterdamse hoogbouw zich tot die in Europa en de rest van de wereld? RTM XL zocht het uit.
Hoogbouw in Nederland
In Nederland is hoogbouw een relatief nieuw begrip. In de middeleeuwen zijn al wel verschillende grote en vooral hoge kerkgebouwen gebouwd, zoals de in 1382 voltooide 112 meter hoge Dom in Utrecht, maar hierna werd het angstvallig stil (net als in de rest van de Westerse wereld trouwens). In 1897 werd in Rotterdam, waar anders, met de bouw van het 43 meter hoge Witte Huis weer een voorzichtige eerste aanzet gegeven tot hoger bouwen. De eerste ‘wolkenkrabber’ van Europa was een feit! Het leek een kwestie van tijd voordat de Utrechtse Dom qua hoogte van de troon gestoten zou worden. Toch zou het nog tot 1969 duren voordat ze daadwerkelijk werd ingehaald door een nog hoger gebouw: het 114 meter hoge Erasmus MC in Rotterdam. De Dom heeft dus maar liefst 587 jaar het Nederlandse hoogterecord in handen gehad. Een record op zich!
Al 9 reacties — discussieer mee!
Leuk stuk, maar vooral de graphics maken het af.
Jammer dat de 200 meter grens niet is geslecht in het Central District. Of komt daar alsnog een toren van 200 meter?
Voorlopig zijn er helaas geen concrete ontwikkelingen voor torens van 200 meter of hoger. Als die crisis nou eens voorbij was…..
Mooi stuk. Ik vraag mij echter af, kun je ook enthousiast Rotterdammer zijn zonder affectie met alle hoge gebouwen in deze stad? Ik vind het geen voordeel om heel hoog te wonen of te werken, omdat straataanzicht bijvoorbeeld leuker vindt dan uitzicht. Ik hoop op, zeker gezien de vele leegstaande panden zoals bijvoorbeeld in het CBD, een opleving voor de bestaande panden en hun omgeving. Ik hoop dat verbetering van de huidige situatie bovenaan de wishlist van Rotterdam staat dan het bereiken van de 200 meter grens. De beweging zoals beschreven is voornamelijk bouwput in Rotterdam. Ik vind het niet zo zaligmakend.
Volgens mij kan het bestaan van wat jij noemt straataanzicht en hoogbouw heel goed samengaan. De hoogbouw doet sowieso al niets af aan straten als De Meent, de Binnenweg en de Witte de Withstraat. De vele appartementen in de torens voeden echter wel de zaken van de ondernemers in die straten! Willen we dus de levendigheid in die straten behouden en liefst uitbreiden, dan zullen we extra woningen heel hard nodig hebben in het centrum van de stad. Hoogbouw kan daarbij dan een erg handige manier zijn die ook nog eens bijdraagt aan het stadsbeeld. En het stadsbeeld is toch wel iets waar Rotterdammers massaal trots op zijn, iedereen kent wel het gevoel van een binnenkomst over de Brienenoordbrug of de Maasboulevard.
Wel belangrijk is dat een gebouw ook iets toevoegt aan de straat. Dat is in het verleden wel eens mis gegaan (zoals op het Weena) maar de nieuwere torens voegen vaak meer toe, zoals de vele restaurants in Montevideo, Lantaren Venser in New Orleans en straks een hele rits horeca aan het water onderin De Rotterdam.
Overigens valt de leegstand in het RCD tegenwoordig reuze mee. En wat leeg staat is kantoor, en in Rotterdam bouwen we naast kantoren toch vooral ook veel woontorens en daar is nog steeds veel vraag naar!
Zelf ben ik enorm fan van hoogbouw maar begrijp ik ook deels wat Anneke zegt. Tim jij zegt dat er zoveel vraag is naar woontorens, maar voor mijn gevoel hebben de meeste nieuwe woontorens het toch behoorlijk lastig om alles gevuld te krijgen. Of klopt het niet dat bijvoorbeeld de Calypso nog amper heeft verkocht?
Juist omdat Rotterdam niet een financieel centrum is lijkt het mij dat een bepaalde klasse die de moderne woontorens graag aanspreken weinig te vinden zijn in Rotterdam en niet graag in het centrum wonen. Als ze er dan al zijn wonen ze wellicht liever op een plek waar ze makkelijk de snelweg opdraaien. Zijn er wel genoeg ‘cosmopolitans’ te vinden die wel in het centrum hun rijkdom willen tonen?
Persoonlijk zie ik Rotterdam het liefst veranderen in een soort New York, maar moeten we niet eerlijk zijn en concluderen dat we een land van vinex wijken zijn met verdomd kleine steden die zich bij vlagen verdomde groot wanen?
Bart, dat een Calypso moeilijk verkoopt klopt. Enerzijds komt dat omdat de appartementen erg duur zijn per vierkante meter. Daarnaast zie je dat er een hoop onzekerheid is geweest rond het project. Vergelijkbare projecten in het verleden zie je na oplevering toch vrij snel volstromen. Het blijft lastig om dat soort gebouwen van papier af te verkopen, mensen willen toch eerst zien wat ze krijgen. Bij New Orleans werd vooraf ook geroepen dat hij leeg zou komen te staan en die zit nu helemaal vol.
Natuurlijk speelt de huidige woningmarkt ook een rol. Alles verkoopt slecht dus zeker ook nieuwe torens. Wie koopt er in de huidige woningmarkt van papier af een appartement dat pas over 3 jaar klaar is? Toch zie je dat een project als 100HOOG, waar de prijzen wat lager liggen dan bij Calypso, betrekkelijk goed verkoopt. Daar is al bijna 70% van de woningen verkocht terwijl het nog wel zo’n 2 jaar duurt voordat de toren klaar is. Dat geeft aan dat er in die prijsklasse genoeg vraag is. Bij de Red Apple was er destijds een stormloop op de appartementen. Ook uit een recent onderzoek van de Gemeente Rotterdam blijkt dat er nog vraag is naar zo’n 15.000 woningen in de binnenstad van Rotterdam.
Wat opvalt wanneer je de skyline-graphics van de rest van Nederland en die van Brussel vergelijkt met die van Rotterdam, is dat de skyline van Rotterdam niet alleen groter / hoger / uitgebreider is, maar dat de gebouwen ook veel mooier en fantasierijker zijn. Op dat gebied onderscheidt Rotterdam zich van veel andere steden. Neem nu weer nieuwe gebouwen als de Calypso, de nieuwe Markthal, De Rotterdam van Koolhaas en het Centraal Station. Die geven Rotterdam echt een werelds en uniek aanzicht.
Als je ieder gebouw naast elkaar plakt of vanaf grote afstand ziet lijkt Rotterdam nog wat. Echter op plint niveau wil je er nog niet dood gevonden worden. Toont als een rot gebit… En wat een gelul dat hoger ook beter of mooier is! Als je dat maar vaak genoeg zegt ga je het ook nog geloven. (net zoals die opgestroopte mouwen en dat het geld hier verdient wordt). De meeste grote bouwsels in Rotterdam zijn gewoon afzichtelijk. Geen nood, er komen nog twee van die monsters bij. Het CS en die kekke Markthal.
Wij woonachtig in Roosendaal en veelal aan het werk in Rotterdam geniet van het uitzicht, werk veel in Engels en dan helemaal up stairs en zie zo om je heen die torens ontstaan. Geweldig!
Van mij mogen ze over de 200 meter gaan liefst over de 300 meter, waarom niet, die weg is Rotterdam allang ingeslagen, dus uitbreiden maar.
En lijken als New York? Mwa als je de Kop van Zuid al binnenrijd en zo aan je rechterzijde de Rotterdam ziet en evenlater Montevideo en Orleans ziet dan waan je je al in New York:-)
En als je dan Helemaal goed kijkt zie je het zelfs staan hahahahah.
Maar nee echt, laat ze tot grote hoogtes gaan en er een klein New York van maken.