Ga naar de inhoud

Hoe staat het met de gezelligheidsindex van Rotterdam?

Eeva is weliswaar blij met de nieuwe veiligheidsindex, maar maakt zich zorgen om de gezelligheidsindex van Rotterdam. Is het tijd dat Rotterdam de voorhoede vormt van een nieuwe politiek die risico’s durft aan te gaan?

G-index
beeld: Alexandre Furtado Melville

Een kleine maand geleden werd de nieuwe veiligheidsindex van Rotterdam gepresenteerd. Het gaat goed: de stad is weer wat veiliger geworden en scoort nu gemiddeld een 7.5 op een schaal van 10, een dikke voldoende dus. Dat is een enorme prestatie voor een stad die tien jaar geleden nog een magere 5,5 scoorde. Dat verkoopt goed aan de buitenwacht, maar hoe worden de veiligheidsmaatregelen door de bevolking zelf ervaren? Allerlei maatregelen hebben de stad weliswaar veiliger gemaakt, maar is de stad daar ook aantrekkelijker op geworden? Hoe staat het met de “gezelligheidsindex” van Rotterdam?

Laat ik beginnen met een kleine anekdote. Zoals we allemaal nog weten won het Nederlands elftal in 2010 de halve finale van het WK voetbal. Net als veel andere mensen in Rotterdam centrum had ik de behoefte om dit samen te vieren, ik verzamelde me bij de Hofpleinfontein samen met jong en oud, ouders en kinderen. Wie schetste mijn verbazing? Op elke hoek van het Hofplein stond een ME busje op de wacht. Na verloop van tijd vroegen ze de feestvierders om de fontein en het plein te verlaten. Gezellig, jongens.

Het beeld van de ME-busjes die daar volledig nutteloos de sfeer stonden te verpesten, staat voor mij symbool voor de situatie in Rotterdam op dagen dat er eigenlijk gefeest moet worden. Ook dit jaar heeft de gemeente laten weten geen grote schermen in de stad te willen tijdens het EK voetbal. Koninginnedag is al jaren geen pretje in deze stad omdat alle terrassen en evenementen afgezet zijn door ongezellige hekken. Twee jaar geleden is de Dance Parade zelfs vertrokken omdat ze de nieuwe strenge maatregelen niet meer konden betalen. Natuurlijk, het is een paar keer goed misgegaan, in 2009 op het bevrijdingsfestival en tijdens Sunset Grooves in Hoek van Holland. Laten we leren van de gemaakte fouten en ervoor waken dat deze trauma’s de stad voorgoed blijven gijzelen tijdens evenementen.

De veiligheidshysterie beperkt zich in deze stad niet alleen tot evenementen, ook op gewone dagen is het merkbaar. Ik heb al meegemaakt dat enkele politiemannen boetes kwamen uitdelen omdat een camera had geregistreerd dat er op de stoep een biertje werd gedronken tijdens een zonnige vrijdagnamiddag. Er was verder geen sprake van overlast of openbaar dronkenschap. In heel Rotterdam centrum geldt namelijk een algeheel alcoholverbod én er hangen overal camera’s.
In september 2011 werd pijnlijk duidelijk dat de politie Rijnmond totaal geen weet heeft welk unheimisch gevoel dit soort acties oplevert, toen ze de campagne 10.000 eyes in Rotterdam West begonnen. Niet alleen het feit dat de politie hier graffiti en stickers als campagnemiddel inzette leverde ergernissen op, maar ook dat het zo direct refereerde aan big brother is watching you. Hoe flink kun je de plank misslaan met een publiekscampagne? De nep-stickers van de stadswachten die eerder door Vers Beton zijn gesignaleerd, verbeeldden in feite dezelfde ergernis.

Recentelijk is bekend geworden dat de politie ook preventieve fouilleeracties houdt in cafés. Het café wordt afgesloten, alle bezoekers worden naar buiten gehaald, gefouilleerd en onderzocht. Dit gebeurt zonder verdenking, maar als zogenaamde a-selecte controle. Café Gommers in Delfshaven overkwam dit in februari en heeft hier een niet mis te verstane brief (PDF) over geschreven aan de burgemeester. Het is jammer om te constateren dat dit soort acties pas bekendheid krijgt als het “artsen, architecten en professoren” betreft. Maar zo werkt het nu eenmaal en laten we goed naar deze signalen luisteren. Ik heb zo het vermoeden dat ook het samenscholingsverbod dat in heel Rotterdam van kracht is voor meer van twee personen, nog weinig aandacht heeft gekregen omdat ook dit voornamelijk de minder mondige burgers van de stad treft. Het is wachten op de dag dat een architect, een arts en een professor door de politie een boete krijgen voor samenscholen.

We lijken in Rotterdam in een neerwaartse veiligheidsspiraal terecht te komen. We spreken niet meer van enkele incidenten, dit structurele beleid wekt langzamerhand zoveel ergernissen op dat ik me afvraag wanneer de maat vol is. Ik wil namelijk niet in een politiestaat leven. Ik wil op een zonnige dag in een park een alcoholisch drankje kunnen drinken. Ik wil naar een café gaan zonder kans in een razzia terecht te komen. Ik wil niet wennen aan het idee dat ME en voetbal altijd samen gaan. Ik wil graag feestvieren zonder hekken en fouilleeracties. Nu we na tien jaar kunnen concluderen dat het veiliger is geworden, is het mijn hoop dat we de teugels kunnen laten vieren en we ons weer kunnen permitteren om na te denken over de bijeffecten van al het veiligheidsbeleid in de stad. Het zou een idee zijn om in het onderzoek voor de veiligheidsindex een vraag op te nemen over hoe burgers de maatregelen ervaren.

Het was destijds heel stoer om al deze maatregelen door te voeren. Kijk eens, we werken eraan, zero tolerance, hupsakee! Maar was het ook geen gemakzucht? Want laten we eerlijk zijn, je hebt geen algeheel alcoholverbod nodig om overlastgevers op te pakken. Openbaar dronkenschap was altijd al strafbaar. Het alcoholverbod zorgt er daarom voor dat agenten alleen nog maar minder hoeven na te denken over wie ze op de bon slingeren op grond van welke reden. Gemakzucht speelt ook bij preventief fouilleren, dat officieel a-select dient te zijn en daarom zonder verdenking van een strafbaar feit kan plaatsvinden, maar in de praktijk vaak anders uitpakt. De nationale, Amsterdamse én Rotterdamse ombudsmannen hebben in een gezamenlijk rapport (PDF) aangegeven dat er behoefte is aan een toets. Zo kan vooraf worden bepaald op welke grond preventief fouilleren wordt ingezet. D66, Groenlinks en SP maken zich hier nu hard voor in de gemeenteraad, zonder veel effect.

Het terugvoeren van dit soort maatregelen blijkt namelijk een stuk lastiger, dat werd vorige week weer bewezen. Op vraag van Groenlinks en D66 heeft het college de 37 alcoholvrije zones onderzocht en het beleid op openbaar alcohol gebruik geëvalueerd. Besloten is om het aantal volledig alcoholvrije zones terug te draaien naar 27 (PDF kaart). Het is wellicht een klein lichtpuntje, toch blijft het alcoholverbod een doorn in mijn oog. Ik pleit ervoor om openbaar alcohol gebruik overal weer te legaliseren. Kennelijk heeft niemand het lef om met dezelfde stoere praat waarmee ze die regels destijds hebben ingevoerd, ze ook weer in te trekken. Het is duidelijk dat in het politiek en bestuur enkel risico’s kunnen vermijden. Ondertussen zitten de burgers met de gebakken peren, eh, wetten.

Rotterdam was toch de stad van het experiment? Het zou daarom mooi zijn als we nu weer de voorhoede kunnen vormen, dit keer van een nieuwe politiek die risico’s durft aan te gaan omwille van een voldoende op de gezelligheidsindex.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek voor Rotterdam

We kunnen deze artikelen alleen maken dankzij onze leden. Lees onbeperkt alle artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Rotterdam werd veiliger onder Aboutaleb, maar ten koste van wat?

    • Politiek

    Hij werd ‘de sheriff’ genoemd en Rotterdam kreeg de bijnaam ‘Meppel aan de Maas’. Hoewel burgemeester Ahmed Aboutaleb in de stad op handen gedragen werd, was er ook kritiek. Vaak op het thema waarop hij zich het sterkst profileerde: veiligheid.

  • Was Aboutaleb de burgemeester die hij had willen zijn?

    • Politiek

    Hoofdredacteur Eeva Liukku herlas de opiniestukken die Vers Beton door de jaren heen publiceerde over Aboutaleb, en proeft teleurstelling. Ze vraagt zich vertwijfeld af: gaf de stad hem wel genoeg ruimte om een andere kant te laten zien?

  • Cultuurorganisaties op Zuid vechten voor hun bestaan

    • Kunst en Cultuur

    Drie culturele organisaties op Zuid luiden de noodklok over hun voortbestaan, onder meer tijdens het inspreekmoment over het Cultuurplan 2025-2028 deze woensdag. “De commissie blijkt toondoof voor de breed gedeelde ambitie om Rotterdam-Zuid ook op cultureel gebied te ontwikkelen.” Lees hier hun slotpleidooi en cris de coeur.

  • Alle artikelen

De agenda die je aan het denken zet

  • On Monday 28 October platform for city culture De Dépendance welcomes economist and author Grace Blakeley at Arminius, Rotterdam on the occasion of her book ‘Vulture Capitalism’.

    Venue: Arminius
    Datum:
  • Op vrijdag 15 november 2024 organiseert AIR de 10e editie van dé jaarlijkse Rotterdamse werkplaats van het stadmaken: het Stadmakerscongres 2024. Dit keer in Theater Zuidplein.

    Venue: Theater Zuidplein
    Datum:
  • In het weekend van 25-27 oktober opent bij het Nieuwe Luxor Theater een nieuwe hotspot voor makers, kunstenaars en cultuurliefhebbers waar zij kunnen zij try-outen, exposeren en publiek ontmoeten.

    Venue: Nieuwe Luxor Theater 
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam