Ga naar de inhoud

Teleurstellend plan voor 'Zuid'

Maarten van de Donk en Jan-Willem Verheij van VVD Rotterdam stellen dat de Kwaliteitssprong Zuid, het nationaal programma dat de problemen op Rotterdam-Zuid moet aanpakken, zichzelf niet kan waarmaken. Marco Pastors zou zijn prioriteiten moet bijstellen.
Een Nationaal Programma maakt indruk, in ieder geval qua naam. Een probleem is zó groot, dat het Rijk het moet oplossen. ‘Kwaliteitssprong Zuid’, het Nationaal Programma om Rotterdam-Zuid te verbeteren, is met deze stoerheid begonnen. In het uitvoeringsprogramma is hiervan nog maar weinig over. Zo weinig, dat wij van de VVD fractie in Rotterdam stellen dat doorgaan met minder pretentie en meer realisme beter is.
Toen Deetman en Mans vorig jaar hun aanbevelingen voor Rotterdam-Zuid presenteerden, was al duidelijk dat het Rijk geen extra geld ter beschikking zou stellen. Dat blijkt: het uitvoeringsprogramma is een opsomming van al bestaande plannen voor onderwijs en werk. De grote leefbaarheidsklapper zou moeten worden gemaakt door grootschalig slopen, bouwen en renoveren van 40.000 woningen. Die droom spatte uiteen met het Vestia-debacle, de Rotterdamse woningcorporatie die als gevolg van financiële speculaties diep in de schulden geraakte. Wel gaan de corporaties ‘op Zuid‘ door met de al geplande investeringen, een prestatie in deze crisistijd, maar onvoldoende om Zuid er bovenop te helpen.
Het plan dat nu op tafel ligt, is niet de grote stap voorwaarts waarvan Rijk, gemeente, corporaties, scholen en ondernemers droomden. Het ademt de sfeer van: “Het is niet anders”. De logische conclusie is dat het niet gaat lukken met die sprong voorwaarts van Rotterdam-Zuid. Zover is het denken echter nog niet. De uitvoerders roepen blijmoedig dat het vast weer beter wordt als de economie eenmaal aantrekt of Europa wat geld schuift. Ook de PvdA leeft nog op deze roze wolk, getuige het manifest dat de Rotterdamse afdeling onlangs aan Diederik Samsom aanbood, die prompt 100 miljoen toezegde.
Zuid doorloopt al decennia een cyclus van schrikbarende analyses en goedbedoelde kostbare programma’s om het tij te keren, waarna vervolgens geconstateerd wordt dat het effect uitblijft. De ‘Kwaliteitsprong Zuid’ sluit aan in deze polonaise. Het kwalijke gevolg is dat bewoners onverschillig worden, scholen niet meedoen met wéér een reddingsprogramma en ondernemers omkijken naar gebieden waar ze wèl omzet kunnen halen.
Betekent dit dat we Rotterdam-Zuid aan zijn lot moeten overlaten? Geenszins. Het gebied vraagt om een actieve overheid die de betrokkenheid stimuleert van bewoners, particuliere investeerders en organisaties die op Zuid werken. Dat begint met doen wat beloofd is en consequent vasthouden aan een uitvoering. Dit verkleint de kans dat particuliere investeerders, bewoners en scholen langs elkaar heenwerken en zorgt voor samenhang in aanpak. Als de overheid aan de maatschappelijke partners een helder eindplaatje voorschotelt, vergroot dat hun bereidheid om mee te doen.
De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te springen met de welwillende inzet in het gebied en de mensen die zich er willen vestigen. Dat vraagt niet om ongegeneerd de subsidiekraan open te zetten, maar om ruim baan voor eigen initiatief. Versoepel regels en bureaucratie en ga slimme deals aan. Op Zuid zijn er al veel ‘voor en door bewoners’-projecten, bijvoorbeeld in het zelf beheren van buitenruimte. Laat dit soort bewonersinitiatieven doorgroeien en maak ze niet kapot door te veel overheidsbemoeienis. Zo hebben goedwillende particuliere verhuurders nu maandenlang woningen leegstaan omdat de gemeentelijke inkomenstoets voor nieuwe huurders (van de beruchte Rotterdam-wet) eindeloos duurt.
De gemeente moet wel een grotere rol opeisen bij handhaving van leefbaarheid en veiligheid. Bescherm de welwillenden en bestraf mensen die de buurt verpesten, zeker nu duidelijk wordt dat de grote sloop- en renovatieoperatie van de slechte woningvoorraad niet doorgaat. En houd op met het voortdurend doorverwijzen van politie naar stadstoezicht, gebiedsmanager of straatcoach.
In het uitvoeringsprogramma worden analfabetisme en laaggeletterdheid fors onderschat. Terwijl dit in minstens een kwart van de huishoudens in de achterstandswijken op Zuid speelt, bij migranten èn autochtone Nederlanders. In veel migrantengezinnen wordt geen Nederlands gesproken, waardoor kinderen te weinig met de taal oefenen. Dit vraagt niet om een spervuur aan taalcursussen, maar betrek deze gezinnen meer bij het sociale en economische verkeer, zodat mensen leren in de praktijk. Economische integratie gaat vooraf aan sociale integratie.
Zuid kan goed zonder Nationaal Programma om stapjes voorwaarts te maken. Maar dit stadsdeel (200.000 imnwoners) kan niet zonder aandacht. Dat vraagt om een overheid die veel meer het menselijke kapitaal in de wijken aanspreekt. Daarvoor is het essentieel om bewoners en ondernemers vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven.

'Citywalk' op Zuidplein
‘Citywalk’ op Zuidplein

Dit opiniestuk verscheen eerder in Trouw

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Voor de Partij voor de Dieren werd geopolitiek een splijtzwam

    • Politiek

    In het najaar zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen; voorjaar 2026 de gemeenteraadsverkiezingen. In Rotterdam rijst de vraag: op wat voor Partij voor de Dieren kan er dan gestemd worden, nu de Rotterdamse fractie zich heeft afgescheiden van de landelijke partij?

  • Opinie: maak van ‘The Culture’ een pijler van het Rotterdams cultuurbeleid

    • Kunst en Cultuur

    Het DNA van Rotterdam bestaat uit The Culture, van hiphop tot community power. Toch krijgt het amper steun. Indirah Tauwnaar & Janpier Brands pleiten in hun opinie voor een radicale stap: 33% van het cultuurbudget naar deze beweging.

  • Frustratie bij wijkraden: “We mogen adviezen sturen, maar liever niet zelf met plannen komen”

    • Politiek

    Sinds de afschaffing van de gebiedscommissies in 2022 telt Rotterdam 37 wijk- en twee dorpsraden. Drie jaar later voelen veel van deze raden zich niet serieus genomen door ‘de Coolsingel’. Ze willen meer aandacht, meer invloed en een eigen wijkbudget. “Iets anders willen dan de gemeente vooraf heeft bedacht, mag niet.”

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Join us for A Station for Resources #03: In the Wake of the Lost Hangout
    A dialogue on techno-utopias and smart city imaginaries with Angeliki Diakrousi and Shivano Raghoenathsingh

    Venue: Het Grondstoffenstation
    Datum:
  • Miauw exposeert in Rotterdamse barokke kapsalon: popart kunst met een knipoog naar Vermeer en Van Gogh

    Venue: Guido Rieger
    Datum:
  • Katie Boyle

    • Evenement

    Katie Boyle is een Ierse comedian die inmiddels furore maakt vanuit New York. In haar comedy verkent ze met veel flair haar worsteling met Amerikaanse cultuur, daten, therapie en – jawel – schaamte.

    Venue: Comedy Club Haug
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Jij weet met jouw spark en gevoel voor gastvrijheid onze bezoekers te betoveren en bezorgt iedereen graag een warm welkom. Je houdt van servicegericht werken en wilt graag bijdragen aan een goed kaartverkoopproces voor onze bezoekers.

  • Wij zijn op zoek naar een nieuw lid voor de RvT. We zoeken een toezichthouder met aanvullende competenties van de zittende leden, en daarom bij uitstek iemand uit de culturele sector zelf en bovendien de diversiteit van de raad vergroot. Ervaring is ondergeschikt aan de bereidheid om te leren en ontwikkelen als toezichthouder.

  • Bekijk alle vacatures