Het was halverwege de jaren ’90, en in mijn bovenbouwklas van Jenaplan-basisschool De Blijberg mocht in de middagpauze muziek gedraaid worden op de aftandse ghettoblaster in de hoek van het klaslokaal. Leuk natuurlijk, maar het zadelde de overblijfjuf wel op met de rol van onderhandelaar tussen de diverse 10-, 11- en 12-jarigen die stonden te trappelen met een casettebandje in hun handen. De strijd was steeds hetzelfde: de gabbers tegen de alto’s, dj Paul tegen Nirvana. Het altokamp delfde meestal het onderspit, want we waren maar met z’n drieën, terwijl de gabbers de halve klas achter zich hadden. Diepe haat voelde ik toen tegen de gabbermuziek.
Zo zal iedere Rotterdammer uit die tijd herinneringen hebben aan gabber hebben. Je kon er in de jaren ’90 simpelweg niet omheen.
De specifieke housestroming die uiteindelijk gabber zou gaan heten ontstond in Rotterdam, en dat was geen toeval. Aan het einde van de jaren ’80 was de house op internationaal niveau doorgebroken naar het grote publiek. Het was de tijd van grote extravagante feesten waar, met wat chemische hulp, in een hippieachtige sfeer de liefde en tolerantie werden gevierd. Niet voor niets werd 1988 omgedoopt tot een tweede ‘summer of love’.
In Nederland was op dat moment Amsterdam de plek waar het gebeurde qua house. Op de feesten werden voornamelijk de vriendelijke, melodieuze mellow- en clubhouse gedraaid. Maar niet iedereen voelde zich daar bij thuis. Jongeren, die na een week hard werken helemaal los wilden gaan, gingen op zoek naar iets wat harder en sneller was. Minder artistiek en flamboyant; terug naar de basis.
Rotterdam was daar de perfecte plek voor. In de stad waarvan bewoners zich graag profileren als nuchter en hardwerkend ontstond een variant op house die ontdaan was van alle opsmuk en een snoeiharde vierkwartsmaat bevatte als recalcitrantie tegen de Amsterdamse arrogantie. Er wordt zelfs beweerd dat de geschiedenis van de naoorlogse wederopbouw weerklinkt in de muziek, en wie naast een bouwput staat waar geheid wordt zal het niet moeilijk vinden die associatie te maken.
Gabber was kaal, heftig en rauw in al zijn verschijningsvormen. De kleding van de gabber voldeed aan een aantal simpele richtlijnen en was ondergeschikt aan de beleving van de muziek. Zij droegen een Australian-trainingspak en Nike Air-gympen omdat je daar het lekkerst en het langst in kon dansen, excuus, hakken. Het hoofd was kaal of opgeschoren zodat je naar je kapsel ook geen omkijken had als het zweet langs je slapen gutste tijdens de urenlange feesten.
Alles bij elkaar leverde dat een uiterlijk op wat vaak als agressief of eng geïnterpreteerd werd. Die associates zijn onlosmakelijk verbonden aan een tegencultuur, waarin het essentieel is om anders te zijn dan de geldende norm. Zie ook de punk, met de gescheurde kleren, veiligheidsspelden en hanenkammen, maar ook de nozems uit de jaren ’50 die het waagden hun haar lang te laten groeien (tot over de oren, jawel!). In zijn heftigheid lokte gabber dan ook sterke reacties uit. Je was voor of tegen. Daartussen viel weinig te vinden.
Gabber zoekt de essentie van populaire cultuur en dansmuziek op. Na gabber is er geen subcultuur meer geweest die zó groot was, en tegelijkertijd zó duidelijk ingekaderd qua stijl en verschijningsvorm. Daarmee is gabber de laatste subcultuur die in het rijtje van de rock-‘n-roll, de hippies en de punk is te plaatsen. En daarom heeft mijn jeugdige haat ten opzichte van het genre plaatsgemaakt voor trots. Bij zijn ontstaan in discotheek Parkzicht en de gigantische feesten in de Energiehal zette gabber Rotterdam namelijk op de kaart van de internationale housescene. Bovendien omhelsde gabber het Spartaanse imago van de stad en zette het om in muziek. Niet lullen maar hakken.
Op 10 november vindt voor de eerste keer See Me Hear Me plaats, een festival in het teken van ‘de synergie tussen beeld en geluid’. Daar wordt, naast veel andere muziekdocumentaires, de film Hard Voor de Hal vertoond. Deze documentaire blikt terug op de Energiehal, heilige grond voor de gabber, en is daarom essentieel voor zowel de liefhebber als de geïnteresseerde leek.
Gerelateerde inhoud
Steun onafhankelijke journalistiek voor Rotterdam
We kunnen deze artikelen alleen maken dankzij onze leden. Lees onbeperkt alle artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.
Al 9 reacties — discussieer mee!
Ja, de gabber. Dat waren nog eens tijden.
Maar vergeet ook de zwabber niet. De ietwat tragische wannabe-equivalent. Net niet de goeie nike’s. Trainingspakken van Rucanor of een ander goedkoop merk. Het haar ook net niet kort genoeg. De groepsdruk was groot. Alles om erbij te horen, ook als je er gewoon niet bij hoorde en je dat eigenlijk ook wel wist.
Leuk stuk!
Kom ook zeker volgende week zaterdag naar WORM voor Rotterdam HARDCORE BEATS met o.a. de Rotterdamse DJ Rob, een van de grondleggers van gabber.
http://www.worm.org/home/view/event/1831
Links boven in ben ik🤗 tof geschreven, in 92 liep ik voor t 1st de energiehal in nu 32 jaar verder nog steeds een gabber in hart en nieren❤️🫶
Wat leuk! Mooie foto ook.
Punk’s not dead en hardcore never dies, kennelijk.
Ik begin nu sterk te vermoeden dat ik in mijn basisschoolklas met zwabbers i.p.v. gabbers te maken had. Weer een illusie armer 😉
euhh ter relativering, gabber is niet alleen in Rotterdam (zuid) ontstaan. Sorry maar teveel eer want op diverse plekken op dees aardkloot is hardere dansmuziek ontstaan (en ontwikkeld zich nog steeds) Gabber is ook alleen zo popi geworden toen sharks als ID & T het gingen vermarkten (en net zo snel dropten voor “successen” als Sensation etc.)
Hoi Sven, bedankt voor je reactie! Waarschijnlijk heb je gelijk. Zoals dat eigenlijk altijd zo is bij culturele fenomenen, is het ook hier onmogelijk om te spreken van een enkele ontstaansplek. Daarvoor zit zoiets veel te complex in elkaar. Ik heb hier slechts de rol van Rotterdam willen beschrijven, vanuit mijn eigen perspectief.
https://www.facebook.com/pages/Energiehal-Rotterdam/285274388275779?ref=hl#!/pages/Energiehal-Rotterdam/285274388275779
de maker van de energiehal facebook en tevens de eigenaar van de klinker A van de gevel energiehal en bouwtekeningen van de hal .
Rotterdam was inderdaad de basis van de Hardcore Scene die in de jaren 90 opkwam met onder meer RTS (Rotterdam Terror Sourcel).