Bob Smit: “Dit is een mes in de rug”
Vorige week waren alle ogen van de kunstwereld gericht op Rotterdam, dat maar liefst vier volwassen kunstbeurzen tegelijkertijd presenteerde. Tijden van weelde, maar het blijkt niet allemaal rozengeur en maneschijn achter de deuren van de loodsen op Katendrecht te zijn. Vers Beton brengt het verhaal van het getroubleerde huwelijk tussen de Raw Art Fair en Art at the Warehouse.
De kunstbeurs Art Rotterdam bestaat dertien jaar, en was lang de enige grote kunstbeurs die Rotterdam rijk is. Vorig jaar kwamen daar maar liefst twee tegenreacties op, Re:Rotterdam aan de Boompjes en Raw Art Fair op Katendrecht. Dit jaar kwam daar een derde alternatief bij: Art at the Warehouse, op zijn beurt weer een tegenreactie op Raw Art Fair. Rotterdam Festivals maakte van de gelegenheid gebruik om één en ander overkoepelend te promoten: de Art Rotterdam Week was geboren.
Misschien wel wat verwarrend, al dat Art. Een nietsvermoedende bezoekster, Karin, kwam de Fenixloods in Katendrecht uitgewandeld en zei dat Art at the Warehouse ‘gelikter was dan vorig jaar’. Dat is onmogelijk, de beurs bestond vorig jaar immers nog niet. Karin bleek in de war met Raw Art Fair, die in 2012 nog in de Fenixloods werd gehouden. Dit jaar was deze kunstbeurs 300 meter verderop, in de Santosloods.
De organisatoren van Raw Art Fair 2012, enerzijds galeriehouder Bob Smit en anderzijds evenementenorganisatie JMR, verantwoordelijk voor de creatieve exploitatie van de Fenixloods, kregen vorig jaar ruzie en hebben hun samenwerking beëindigd. De reden voor de ruzie was volgens Smit dat JMR zich teveel bemoeide met het concept, wat hij al een paar jaar geleden had ontwikkeld: ‘JMR wilde graag bevriende galeries neerzetten op de beurs, maar daarvan vond ik de kwaliteit niet goed genoeg. De kwaliteit van je beurs wordt gemeten aan de slechtste stand.’ JMR-directeur Jasper Scholte zegt op zijn beurt dat niet eenvoudig was om met Smit te werken, omdat hij volgens de directeur ‘op zijn eigen eiland zat’. Ook herkent hij zich niet in het verhaal over de bevriende galeries. ‘Dit jaar heb ik samengewerkt met Frank Taal (galerist, red.), inderdaad een vriend van mij, maar wel iemand met verstand van zaken. Ik heb heus niet zelf alle galeries aangewezen die bij mij op de beurs stonden.’
De ruzie escaleerde uiteindelijk en Smit besloot zijn Stichting Field of Dreams uit te bouwen en zonder JMR verder te gaan met Raw Art Fair. Hij had niet verwacht dat JMR dit jaar ook mee zou doen aan de Art Rotterdam Week. Hij voelde zich bedonderd en schreef in een e-mail tot zijn creatieve partners dat zijn stichting de ontstane situatie door JMR ervoer als ‘een mes in de rug’. De Stichting Field of Dreams stelt, bij monde van voorzitter Mark Slegers, dat er geen sprake is van onenigheid tussen de stichting en JMR. De e-mail van Smit was volgens hen op persoonlijke titel. Volgens Scholte was Smít juist degene die er uiteindelijk vandoor is gegaan met het concept, terwijl JMR als 50 procentaandeelhouder van Raw Art Fair er evenveel recht op had. Hij zegt dat Smit buiten zijn weten het merk ‘Raw’ heeft gedeponeerd, zonder JMR erbij te betrekken. ‘Uiteindelijk zijn wij weer vanaf de grond begonnen met een nieuw concept.’
Hoe verliepen de beide beurzen dit jaar? Smit en Scholte blijken magneten te zijn. Allebei trekken ze veel publiek, maar de twee polen kunnen niet in elkaars buurt vertoeven. Beide beurzen hebben meer dan 10.000 bezoekers ontvangen. Van die bezoekers heeft alleen lang niet iedereen een kaartje gekocht. Bij de Raw Art Fair zijn 10 procent van de kaartjes verkocht, de rest was op uitnodiging. Bij Art at the Warehouse werden volgens Scholte meer kaartjes verkocht, ongeveer 40 procent.
De twee beurzen werden allebei op een steenworp afstand van Art Rotterdam georganiseerd, aan de overzijde van het water gevestigd in de Cruise Terminal en LP2. Alle twee de beurzen vonden plaats in een oude loods op Katendrecht en ook de logo’s verschillen weinig: witte letters op een zwarte achtergrond. Bij zowel Raw Art Fair als Art at the Warehouse was het Rotterdamse collectief D-E B-E-N-D-E ingehuurd voor een gedeelte van de aankleding. De beurzen lijken dus inwisselbaar.
Zowel Smit als Scholte zeggen dat er inhoudelijk wel degelijk verschillen zijn. Smit: ‘Wij willen een kunstbeurs zijn. Het doel is om de galeries te laten verkopen. Dan kun je wel Jules Deelder op de flyer zetten, maar dat maakt het nog geen goede kunstbeurs.’ Volgens Scholte sluit het ene het andere niet uit. ‘Wij hebben gekozen om er een festival van te maken. Het gaat om de 3D-beleving. We willen dit concept uitbouwen met allerlei andere onderwerpen, fashion at the warehouse, of food, noem maar op. Art at the Warehouse is maar een begin.’
Het optisch inwisselbare karakter lijkt dat het toch weer bundelen van de krachten het beste is op de Art Rotterdam Week in 2014. Zal dat gebeuren? Bob Smit sluit een terugkeer naar de Fenixloods niet uit: ‘Maar alleen als JMR zich niet meer met de productie bemoeit en zich alleen gaat toeleggen op het faciliteren. Daar zijn ze goed in. Wij hebben ze wel benaderd, maar ze reageren niet. Dat geeft niet, want ons concept is niet plaatsgebonden. We hebben plannen om Raw Art Fair uit te bouwen naar andere steden.’ Jasper Scholte ontkent een toenaderingspoging van Bob Smit. Hij sluit een verdere samenwerking sowieso uit. ‘Je laat je toch niet besmeuren, om dan een jaar uit elkaar te gaan en het jaar erop weer te zeggen, weet je wat, ik poets me wel weer schoon en dan kunnen we weer samen verder? Wij gaan verder met ons concept en willen dit achter ons laten.’
De uitspraken van Bob Smit zijn op persoonlijke titel. Stichting Fields of Dreams, in 2011 mede-opgericht door Bob Smit, is verantwoordelijk voor Raw Art Fair 2013. Het huidige bestuur van de stichting herkent zich niet in de uitspraken en de e-mail van Bob Smit.
