Vorige week opende burgemeester Aboutaleb in Ahoy de Shell Eco-marathon met de woorden: “Dit evenement combineert innovatie, technologie en duurzaamheid. 3 thema’s waar ook Rotterdam zich op richt.” Toch klinkt er ook kritiek: Shell organiseert de Eco-marathon alleen maar uit publicitair eigenbelang. In het verleden zou de oliegigant energie-efficiënte technologieën juist tegengehouden hebben. Rest de vraag: wordt Rotterdam gebruikt om Shells imago te ‘greenwashen’?
Tijdens de Shell Eco-marathon proberen duizenden studenten uit heel Europa met zelfgebouwde voertuigen op zo min mogelijk brandstof een zo lang mogelijke afstand af te leggen. Voor het Rotterdamse gemeentebestuur is dit dan ook een mooie gelegenheid om te laten zien dat het thema’s als duurzaamheid en klimaatverandering heus serieus neemt – ook al zakt het ambitieuze Rotterdam Climate Initiative aantoonbaar door zijn hoeven.
En het moet gezegd worden: de jonge techniekstudenten hebben de afgelopen week indrukwekkende resultaten geboekt. Zo wist het winnende studententeam van de Universiteit van Nantes op 1 liter waterstof maar liefst 1500 kilometer te rijden. Over de telefoon kijkt de woordvoerder van Shell dan ook terug op een uitermate geslaagde week: “Dankzij de gemeente Rotterdam kon de Eco-marathon voor het eerst plaatsvinden op een écht stratencircuit. Hierdoor konden nog beter reële situaties nagebootst worden, en de wagens van de studenten nog beter worden getest.” Volgens de woordvoerder is de Eco-marathon dan ook dé plek waar energiezuinige innovaties gestimuleerd en toepasbaar gemaakt worden: “Jaren voordat de hybride auto op de markt kwam, zag je bij de Eco-marathon al studenten die een auto lieten rijden op een combinatie van benzine en elektriciteit.”
Hartstikke hypocriet
Toch gelooft niet iedereen dat Shell louter nobele bedoelingen heeft met de energiezuinige autorace. Al in 1973 slaagden ingenieurs van de oliegigant er namelijk in om een omgebouwde Opel P-1 van 1130 kilo op één liter benzine 159 kilometer te laten rijden. De techniek werd echter ‘vergeten’ en vond nooit zijn weg naar de auto-industrie. Ondertussen stond de Opel zelf weg te roesten in een desolaat automuseumpje in Seattle, enkele jaren geleden opgespoord door het televisieprogramma Tegenlicht.
“Dat is logisch”, zegt hoogleraar transitiemanagement aan de Erasmus Universiteit Jan Rotmans. “Shell is helemaal niet geïnteresseerd in energiezuinige technieken. In meer dan 25 jaar Eco-marathon is er nog niet één energiezuinig prototype op de weg gekomen. Dat is ook helemaal niet in zijn belang. Het bedrijf wil gewoon zo lang mogelijk benzine blijven verkopen. Shell wil bovendien boren op de Noordpool, wereldwijd proefboringen doen naar schaliegas, en investeert vrijwel niets in schone energie. Dan ben je toch hartstikke hypocriet als je het woord ‘duurzaamheid’ in de mond neemt?”
Alleen maar winst
Teun Bartelds, teammanager van het Green Team Twente dat tijdens de Eco-marathon in de categorie waterstof met een verbruik van 1 liter op 755 kilometer derde werd, maakt zich minder zorgen over de intenties van Shell. “Volgens mij willen ze gewoon van de nieuwste technieken en innovaties op de hoogte blijven. Ik zie ook wel dat het bedrijf belang heeft bij de verkoop van olie, maar volgens mij heeft het ook door dat de wereldwijde energiebalans aan het veranderen is. Je ziet toch ook elektriciteitsbedrijven die energiezuinige thermostaten uitbrengen? Ze spelen gewoon in op een veranderende vraag vanuit de markt.”
Bartelds heeft dan ook weinig ethische bezwaren bij deelname aan de Eco-marathon: “Natuurlijk komt Shell door milieurampen weleens negatief in het nieuws, maar dat geldt voor de hele sector. Ik zie dat een beetje als collateral damage. Het grootste probleem is juist de grote maatschappelijke vraag naar olie. Met het Green Team Twente kunnen we daar een klein deel van een antwoord op formuleren. Ondertussen doen we allerlei technologische kennis en waardevolle contacten op, en leren we een project van kop tot staart te managen. Alleen maar winst dus.”
Bevreemding
Rotmans vindt studenten die aan de Eco-marathon meedoen echter naïef: “Ik begrijp het wel: het is leuk spelen in een prachtige technische speeltuin. Maar ik vind dat je als student ook wel wat kritischer mag zijn. Je kan bijvoorbeeld ook meedoen aan die race voor auto’s op zonne-energie in Australië. Daar doe je ook een boel kennis en ervaring op, zonder dat je gebruikt wordt om een zwart imago groen te wassen.”
Of Shell de Eco-marathon nu enkel heeft georganiseerd om zijn imago te vergroenen, of dat het bedrijf ook oprechte ecologische doelstellingen heeft, blijft voornamelijk een welles-nietes-spelletje. Maar dat de gemeente Rotterdam voor zijn duurzame innovatie naar een kapitalistische oliegigant kijkt, wekt – net als de 2 reusachtige kolencentrales die ondanks het streven naar minder CO2-uitstoot werden gebouwd – wél bevreemding.
Al 6 reacties — discussieer mee!
Puur facade inderdaad dit soort onzin. Met een hele kermis er omheen waar ouders hun kinderen mee naartoe kunnen nemen. Met 1 doel: imago verbeteren.
En binnenkort weer de City Race om het groene imago van Rotterdam nog wat verder op te krikken. 😉
Pure oplichting, oef wat fijn dat ik dat nu weet. Wie heeft mij ook alweer verteld dat marketing om de waarheid gaat?
Ik snap de aard van dit artikel niet zo goed. Dacht je echt dat Shell het allemaal zo goed bedoelde of denk je dat het publiek van VB zo naïef is? Hetzelfde geval als het artikel van Tim de Bruijn over de kolencentrales destijds.
Als iemand aangeeft dat hij niet op de hoogte was van deze verlakkerij dan zal ik nooit meer commentaar op artikelen leveren van (milieu)technische aard. Blijkbaar ben ik dan te technische geschoold of algemeen cynisch ingesteld.
Ik heb even geen tijd om de docu van Zembla te kijken, maar volgens de jongens van Ecomodder zijn er veel haken en ogen aan de praktische bruikbaarheid van de desbetreffende Opel. Bijvoorbeeld niet legale banden, het verbruik dat gemeten is op een gesloten circuit zonder te hoeven remmen en op lage snelheid. Leuk voorbeeld om Shell een oor aan te naaien, maar helaas myth busted. Kom ook niet met de GM EV-1 aan, die was ook niet verkoop/haalbaar.
Gelukkig mag Jan ook nog even op een kratje staan en zijn geloof prediken. Op zich niet verkeerd en hij weet de naïviteit van de teammanager te duiden. Jammer alleen dat het alternatief dat Jan voorstelt enkel en alleen met zonne-energie gereden kan worden. Wat hij daarbij vergeet is dat brandstofcellen zoals gebruikt in de eco-marathon ook tot de toekomstige energiemix kunnen behoren. Wel zo handig als technische studenten daar praktische ervaring mee op doen. Het lijkt mij prematuur en per definitie niet duurzaam om alternatieven uit te sluiten.
Shell investeert overigens wel in duurzaamheid, helaas zal bio-ethanol denk ik niet voldoen aan Jans definitie.
Ik probeer op geen enkele manier Shell tot het beste jongetje van de klas te maken, maar het artikel komt een beetje opportuun over. Wat ik zie is een stel studenten die een berg praktische technische ervaring opdoen waar ze significant betere ingenieurs van worden mede mogelijk gemaakt door Shell en de stad Rotterdam. Deze sponsoring van Shell zorgt er ook voor dat de teams die meedoen meer exposure krijgen. Hierdoor zijn er ook meer sponsoren die de teams geld, expertise of spullen sponsoren. Daarmee kunnen zij ervaring opdoen met technieken die je nooit binnen je opleiding aan een TU op zult doen. Naast de beschikking krijgen over spullen wordt er een jaar lang zeer intensief aan een project gewerkt met ongeveer 20 man. Wederom een belangrijk stukje onderwijs buiten het curriculum.
Ik zal het Vers Beton-publiek zeker niet van naïviteit willen betichten, ik kijk wel uit. Het punt dat ik in dit artikel maak – dat het stadsbestuur goede sier maakt met Shell’s Eco-marathon en dat je je kan afvragen in hoeverre dat gerechtvaardigd is – heb ik de afgelopen weken echter niet bepaald als uitgemolken ervaren. Als ik al nieuws over de Eco-marathon las, waren het toch vooral juichberichten.
Mocht je het niet eens zijn met de argumenten die Jan Rotmans gebruikt om de Eco-marathon en Shell aan te pakken, wel, hier is de boom om tegenaan te blaffen.
Tenslotte over je algemeen cynisme. Da’s slecht voor je hart man! Lach een beetje, de lente is begonnen…:)
Moet ik het dan zien als een typisch Rotterdams tegengeluid?
Lachen doe ik als cynist genoeg.
Wat bedoel je met typisch Rotterdams tegengeluid?
Ik probeer dit jaar de Zonneflessenboten Race van de grond te krijgen. Maar ik vrees dat dat niet gaat lukken. Ik kan simpelweg geen bedrijf of overheid vinden dat wil investeren in de jeugd van Rotterdam.
Tot op heden hebben wij met steun van de deelgemeente Feijenoord en de Rabobank slechts 4 Zonneflessenboten Knutselworkshops kunnen geven op Rotterdamse basisscholen. Het lukt ons niet om meer bedrijven enthousiast te maken voor een workshop waarbij wij kinderen enthousiast maken voor een studie of baan in de greentech door met hen van afval (lege flessen) een zonneflessenboot te bouwen.