De komende 6 weken besteedt Vers Beton samen met AIR, het architectuurcentrum van Rotterdam, aandacht aan het project PLUG Rotterdam. PLUG brengt beweging op stadslocaties die wel wat reuring kunnen gebruiken en onderzoekt wat er idealiter in de toekomst moet gebeuren om de plaatsen weer permanent ‘levend’ te krijgen. Verschillende architectenbureaus zijn daarom al aan het werk. Vandaag de eerste bijdrage: het verhaal van het Prinsenhof.
Ingeklemd tussen de Pannekoekstraat en de Botersloot, en gelegen achter de voormalige Gemeentebibliotheek (later Onderwijsmuseum) ligt de Prinsenhof – een statige naam voor een niet meer zo heel statige plaats. De naam doet in eerste instantie denken aan die andere, veel bekendere Prinsenhof: die in Delft, waar de Fransman Balthasar Gérard de ‘vader des Vaderlands’ Willem van Oranje in 1584 met twee pistoolschoten naar gene zijde hielp.
Toch kent ook de Rotterdamse naamgenoot van deze historische plek een directe connectie met Willem van Oranje. Op deze plek werd in 1575 namelijk een permanent gastenverblijf voor de stadhouder gebouwd. Zo kon hij altijd op zijn ‘eigen plek’ terecht als hij in Rotterdam diende te overnachten.
Ook na de dood van Willem bleef de Prinsenhof een plek voor notabelen. Johan van Oldenbarnevelt én Hugo de Groot woonden er – daarmee heeft het een gastenlijst die indrukwekkender is dan die van bijvoorbeeld het Schielandshuis, waar Napoleon ooit logeerde. Later werd er een groot klooster gebouwd, en in 1923 verrees het uit bruin baksteen opgetrokken pand dat tot 1983 als hoofdvestiging van de Rotterdamse gemeentebibliotheek dienst deed. Daarna herbergde het pand tot 2012 het Nationaal Onderwijsmuseum, maar dat is inmiddels verhuisd naar Dordrecht.
Doodse achterzijdes
Van al die historische feiten is in de huidige Prinsenhof niet veel meer te zien. De straat, feitelijk een binnenplaats, is voornamelijk een veredeld parkeerterrein annex toevluchtsoord voor zij die vlug-vlug even naar de supermarkt aan de Botersloot willen of op dinsdagen en zaterdagen snel wat op de markt willen halen. De plinten die aan genoemde straten liggen bieden slechts doodse achterzijdes aan de Prinsenhof. Door enkele leegstaande panden is de hof nog te zien, en verder zijn de grote bomen het enige dat de huidige straat nog enig cachet verleent.
Maar er lijkt toch verandering op komst. Zo trekt de Erasmusuniversiteit per komende herfst in het pand van het Onderwijsmuseum, en studenten brengen leven naar een gebied. Bovendien vormt dit een impuls voor de Pannekoekstraat. Ooit leek dit een straat vol hippe koffiezaken en cocktailbars te worden, maar die wensdroom is toch nooit helemaal uitgekomen. Samen met de komst van de universiteit kan een herontwikkelde Prinsenhof een doorslaggevende rol spelen voor het herwaarderen van dit ooit zo prominente stuk stadscentrum.
Hart en bloed
Stereo Architecten ontwikkelen momenteel een plan dat voorziet in nieuwe centrumwoningen aan de Prinsenhof. Dat zou het einde moeten betekenen voor de parkeerplaats, een ontwikkeling waar de situatie alleen maar baat bij kan hebben. Met al deze nieuwe klandizie gaan de omliggende plinten hopelijk een keur aan horeca bevatten. Daarmee kan het een bruisende centrumplek worden waar studenten en de middenklasse vertoeven die het huidige centrum zo ontbeert.
Misschien dat voor de toekomst de bomen als voorbeeld moeten strekken. Bomen zijn de longen van de natuur. Zonder hun productie van zuurstof wordt het verdomde lastig om in leven te blijven. Plaatsen als de Prinsenhof kunnen een figuurlijk soort longen zijn voor het centrum (‘het hart’) van een stad als Rotterdam. Als bewoners en lokale ondernemers er een volop levende plek van weten te maken, zal dat het ‘bloed’ van de stad sneller laten stromen. Gelukkig maar. Een stad leeft tenslotte bij de gratie van zijn hartslag.
PLUG is op zoek naar nieuwe locaties! Weet jij waar open gaten, hoeken of koppen in Rotterdam te vinden zijn? Of ben je zelf bezig een PLUG-project van de grond te krijgen? Help mee om beweging te krijgen rond kleine bouwprojecten die de stad vormen en verrijken. Mail je locatie, plan of project naar de redactie via [email protected], of kijk voor meer informatie op www.plugrotterdam.nl.
