Plug Rotterdam: de Mauritsplaats

In samenwerking met AIR, het architectuurcentrum van Rotterdam, besteedt Vers Beton aandacht aan het project PLUG Rotterdam. PLUG brengt beweging op stadslocaties die wel wat reuring kunnen gebruiken en onderzoekt wat er idealiter in de toekomst moet gebeuren om de plaatsen weer permanent ‘levend’ te krijgen. Vandaag is de Mauritsplaats aan de beurt. Gino van Weenen neemt een kijkje bij deze steeg, doorgang en sluiproute, een plek waar iedereen langs loopt en fietst op weg van en naar het centrum van de stad.
Iedereen die in Rotterdam woont, is wel eens over de Mauritsplaats gelopen. Velen zullen echter niet weten dat het zo heet, deze doorgang van Schouwburgplein naar de Mauritsweg. Het is een sluiproute die fietsers en wandelaars  van multicultureel West naar het centrum van vermaak van de stad brengt. Een zwart-witte muurschildering doet je even omkijken. Een veelvoud aan vormen die kriskras door elkaar lopen drukken precies uit wat de kleine straat is: een rusteloze ziel.
Kind van het bombardement
De Mauritsplaats is een koninklijke plek, vernoemd naar de zoon van Willem van Oranje, Prins Maurits, al heeft het deze naam pas sinds 28 mei 1957. Voorheen was het de Waschbeeklaan, vanwege de vele washuizen die daar ooit waren. Over deze plaats loopt ook de Rotterdamse brandgrens. Er is een duidelijk verschil tussen wat er gespaard is gebleven en wat verloren is gegaan. De kleine poort is een verbinding tussen de statige herenhuizen van de Westersingel en de Mauritsstraat en de megalomane wederopbouw en later ook de stadsvernieuwing. Daarmee is de Mauritsplaats een kind van de bommen en de leegte die het achterliet.
Na de de oorlog is er ook plaatsgemaakt voor hoop. De Braziliaanse kunstenaar Onio bracht in oktober 2012 een stukje van de Zuid-Amerikaanse straten naar Rotterdam. De metershoge muurschildering op de kopse gevel is het hart van nieuw leven. In het kader van Brazilian Contemporary werden op tien plekken in de stad door zes street artists openbare kunstwerken geplaatst. De bemiddelaar hierin, Stichting CaraMundo, helpt de jonge kunstenaars in de favela’s van Rio de Janeiro met het verbeteren van de buurt en het ontsnappen aan het uitzichtloze bestaan in de sloppenwijken. Veel van deze werken zijn nog steeds te zien maar zijn eigenlijk tijdelijk van aard.
Juist hier gaan de komende tijd nieuwe vormen een thuis vinden. De Mauritsplaats is in transit, we gaan naar een nieuwe plek.
Een nieuwe bestemming
De steeg is een ruimte waar men een lange tijd geen bestemming voor kon vinden. De doorgang heeft dienst gedaan als toevoer voor diverse horecagelegenheden. Een daarvan was de roemruchte bioscoop Calypso, naamgever van de nieuw verrezen woontoren.
Ook een oude buur is teruggekeerd, de Pauluskerk, het Diaconaal centrum dat mensen helpt die in minder goed vaarwater zijn beland. Met zijn strakke lijnen is de kerk tegen het immense Calypsocomplex geplakt. Hier ontmoeten de minder fortuinlijken het nieuwe geld. Dat er naast de Pauluskerk dus een favelapainting te vinden is, lijkt zowaar logisch

In de toekomst zal de graffiti van Onio plaatsmaken voor een creatie van de Powerhouse Company. Het architectenbureau heeft grootse plannen voor de kopse gevel. Over de bestaande gebouwen zal een huizenblok heen worden “gebreid”. Een term die stedenbouwers gebruiken voor het vullen van de gaten in steden die ontstaan zijn door het mengen van oud- en nieuwbouw. Powerhouse Company zal met vijf ruime woningen de Mauritsplaats een nieuw aangezicht geven. Momenteel is het doodlopende stuk weinig uitnodigend en zorgt de blinde hoek voor een donker doorkijkje. Stefan Prins van Powerhouse kijkt vanuit zijn kantoor uit op de bouwlocatie: “De straat is een mooie doorgang naar de Schouwburg, maar is vooral een route voor kenners. Doordat we in de plint de showroom van de bruidsmodezaak uitbreiden, wordt het een opstapje naar het winkelgebied en zal het bijdragen aan het stedelijk weefsel van het Mauritskwartier.”
Het project wordt gerealiseerd door het Amsterdamse ontwikkelingskantoor Being Development. Wanneer gaat het project van start? Ontwikkelaar Bas van Dam: “Er zitten mogelijk vleermuizen in dat gebied, daar doen we nu onderzoek naar. We hopen na de zomer te kunnen beginnen met bouwen en met de verkoop.” Hoe kunnen ze al bouwen zonder dat er appartementen zijn verkocht, terwijl er nog veel te koop staat bij de buurman? “We geloven heel erg in Rotterdam en in die locatie. Het zijn mooi ontworpen woningen in een kleinschalig blok, met balkons op het zuiden, het is wat dat betreft iets heel anders dan de Calypso. Het is ons eerste project in Rotterdam, maar hopelijk niet ons laatste.” Een ander woningbouwblok staat gepland om de hoek in de Mauritsstraat.
Dit alles past in het plan van de gemeente Rotterdam om meer mensen in het centrum te laten wonen. De ambitie is om in het jaar 2040 30.000 nieuwe bewoners in het centrum te hebben. De plannen voor de Mauritsplaats zijn een goed begin. Wonen in een passage waar anders iedereen aan voorbij gaat.
De Westersingel en Mauritsstraat zijn met het voltooien van de plannen rondom het Centraal Station de rode loper van de stad. Vanuit het midden moeten mensen uitwaaieren, gedreven door de ontdekking. In de Mauritsplaats schittert er iets dat de aandacht trekt. Nieuwsgierigheid moet de mensen lokken en verleiden. Een steeg moet niet afschrikken, maar leiden naar de wereld die erachter ligt.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Eeva Liukku.
PLUG is op zoek naar nieuwe locaties! Weet jij waar open gaten, hoeken of koppen in Rotterdam te vinden zijn? Of ben je zelf bezig een PLUG-project van de grond te krijgen? Help mee om beweging te krijgen rond kleine bouwprojecten die de stad vormen en verrijken. Mail je locatie, plan of project naar de redactie via [email protected], of kijk voor meer informatie op www.plugrotterdam.nl.