Op zaterdag 7 september aanstaande vindt aan de rand van Rotterdam-Beverwaard een nieuw festival plaats: Fabrique Mozaique. Het is een evenement van de makers van Motel Mozaique, en nodigt de bezoeker uit op het spectaculaire haventerrein van Verolme YVC Bolnes, voor een programma vol muziek én inhoud. Vers Beton maakte een wandeling over het terrein met organisator Harry Hamelink.
Wie over de Van Brienenoordbrug rijdt, voelt al gauw de neiging om het hoofd naar het centrum van Rotterdam te wenden. De skyline imponeert altijd. Toch loont het om ook eens de andere kant op te kijken, in de richting van IJsselmonde en het verderop gelegen Ridderkerk. Daar, langs de oever van de Nieuwe Maas, zijn door het tegenlicht nog net de vervaagde letters van Verolme te lezen, op de zijkant van een oude hangar. Het voormalig icoon van de Rotterdamse haven behoort inmiddels toe aan woningcorporatie Havensteder en ontwikkelaar Dura Vermeer. Zij hebben grootse toekomstplannen met het terrein, dat alvast de naam ‘Verolme Boulevard’ heeft meegekregen.
Geen decor
Samen met Fabrique Mozaique-bedenker Harry Hamelink, bekend van Motel Mozaique, betreden we het terrein. Links een opslagterrein met honderden verroeste scheepsankers, recht voor ons twee gigantische loodsen. Hamelink legt uit dat de eigenaars vanwege de crisis hun plannen inmiddels op pauze hebben gezet. Voor Hamelink is het organiseren van een evenement op het voormalige Verolme-terrein een droom die uitkomt: ‘Ik wilde al heel lang écht de industrie in met publiek en artiesten. Vroeger programmeerde ik in een zaal (Nighttown, red.), daarna ben ik met Motel Mozaique maar ook Parfum de BoemBoem de stad zelf in gegaan. Een bevrijding. Maar een festival in het havengebied ontbrak nog.’
Wat het festival uniek maakt is volgens Hamelink dat zij een ‘symbiose’ aangaat met het terrein: ‘Ik was laatst bij een feest op de NDSM-werf in Amsterdam. Prachtige locatie, maar echte industrie is er al lang niet meer. Hier wel. Dat komt bij ons allemaal aan de orde. Zo is het veel meer dan een decor’.
Badeend
We vervolgen onze weg over het terrein. Langs het water liggen schepen, uit de Cariben en uit Malta. In één van de twee loodsen wordt gewerkt aan een gigantisch leefcompartiment voor op een booreiland, in de ander worden scheepstanks gebouwd. Tussen de twee hangars vindt dadelijk (deels) het muziekprogramma plaats, maar zoals gezegd is er meer. ‘Het terrein herbergt tal van bedrijven, van klein tot groot. Bij vrijwel allemaal gaan we met een gids een kijkje nemen op 7 september. Zo is er een werkschool voor probleemjongeren uit IJsselmonde. Laatst waren ze daar aan een gigantisch gevaarte bezig. Ik dacht al aan een nieuwe Atelier van Lieshout, maar het bleek een door hen zelf ontworpen en vervaardigde hangplek voor in de wijk”, zegt hij lachend. “Verder kent het terrein ateliers voor kunstenaars maar ook werkplekken voor onderaannemers uit de scheepsindustrie, zoals lassers en schilders.’
Het organiseren van culturele evenementen op ‘lastige’ plaatsen is inmiddels een specialiteit van Hamelink en zijn team geworden. Maar eenvoudig is het nooit: ‘Ik begin altijd heel simpel, door gewoon aan een partij te vragen of we bij hen te gast mogen zijn. Daarbij probeer ik hun belang goed in te schatten en moet ik het idee ‘vloeibaar’ houden – het moet aan te passen zijn aan de wensen en eisen van de eigenaar. De kunst is dan om ook het eigen basisidee overeind te houden’.
‘Moeilijker is het als een partij je gewoon niet ziet zitten. Dan moet je blijven proberen, ook als je er niet meer in gelooft. Beste voorbeeld was toen we een evenement in de toenmalige put van de Museumparkgarage wilden organiseren, de Blunderput. Ons contact van Gemeentewerken leek er niet aan te willen, tot hij na een gesprek met een gesloten hand op me afkwam. Hij liet me een klein rubber badeendje zien en vroeg me of ik daar nog wat mee kon. Hij had er namelijk nog een paar duizend liggen! Hoe absurd die situatie ook was – toen wist ik dat we een opening hadden.’
Stadsnatuur
Onze wandeling van 90 minuten nadert het einde. We klauteren over muurtjes, gaan kruip-door-sluip-door langs vervallen gebouwtjes en kijken goed uit niet te struikelen over losliggende pallets en scheepstouwen. Langs het water staan gigantische overslagkranen en aan de overzijde van de rivier blaakt de werf van IHC Merwede, die onlangs een miljardenorder uit Brazilië binnensleepte. Het is bijna onvoorstelbaar dat hier straks honderden mensen te gast zullen zijn.
Aan het einde van de werf komen we een derde grote loods tegen. Hier worden jachten voor Russische oliemiljardairs gemaakt. Het toeval heeft er als contrast twee bouwvallige houten huisjes tegenover geplaatst, die blijkens het opschrift ooit aan Circus Royal toebehoorden.
Maar dit is niet wat Hamelink wil laten zien, die me heeft gezegd zijn favoriete plek op het terrein te willen tonen. Helemaal tegen het laatste hek van YVC Bolnes aan bevindt zich een door onkruid en bomen overwoekerd stuk water. Aan de contouren van het beton dat er nog ligt is te zien dat hier ooit een werf was, een plek om boten te water te laten. ‘Schitterend he?‘ zegt Hamelink met een jongensachtige grijns. ‘Voor mij zijn dit juweeltjes. Mijn vader is nu 80 en heeft zijn hele leven in de haven gewerkt. Voor hem is deze industrie allemaal heel normaal. Ik zie echter plaatsen waar vroeger mensen werkten, maar waar het groen het weer heeft overgenomen. Je kunt hier zelfs wilde bramen plukken. Ruwe, ontgonnen terreinen zonder opsmuk – dat is voor mij de natuur van de stad. En dat is wat ik met Fabrique Mozaique wil overbrengen’.
Fabrique Mozaique vindt plaats op zaterdag 7 september. De organisatie biedt verschillende mogelijkheden qua programma, vervoer en routes. Meer informatie en kaartverkoop via de website van Fabrique Mozaique.
Nog geen reactie — begin de discussie!