De Beste Stuurlui roepen deze week een belangrijke vraag op: hoe moet een ziekenhuis omgaan met patiënten die het Nederlands maar matig machtig zijn? Niet direct het gesprek waarmee u in de kroeg de lachers op uw hand krijgt, maar een beetje niveau op zijn tijd kan ook geen kwaad, toch? Als u echter liever een wat luchtiger onderwerp aan de borreltafel te berde brengt: wat moet een Rotterdammer in godsnaam met het Droomboek?
Hart voor iedereen
Het Erasmus Medisch Centrum (EMC) is een topklinisch ziekenhuis en staat, in tegenstelling tot veel andere academische centra, midden in de stad. Een stad die bekend staat om zijn grote diversiteit. Nu brengt dat laatste problemen met zich mee.
Onlangs vernam ik namelijk dat mensen die de Nederlandse taal niet machtig zijn, worden uitgesloten van een harttransplantatie in het EMC. Het ziekenhuis hanteert een protocol waarin staat dat “ernstige communicatieproblemen” in de weg staan van een harttransplantatie. Nu begrijp ik heel goed dat het belangrijk is dat patiënten die een harttransplantatie ondergaan, zich moeten houden aan medicatievoorschriften en leefregels. Maar het protocol is nu zo onduidelijk geformuleerd, dat het aan artsen zelf is om te bepalen of er sprake is van een “ernstig communicatieprobleem”.
Onlangs heb ik helaas dan ook vernomen dat patiënten geweigerd werden puur en alleen omdat ze onvoldoende Nederlands spreken. Hiermee worden grote groepen Rotterdammers de zorg ontzegt die zij nodig hebben en is de complexe zorg niet langer voor iedereen toegankelijk. Dat is onwenselijk.
Ondertussen is het voor het EMC redelijk eenvoudig om communicatieproblemen vanwege een taalbarrière op te lossen. De duizenden werknemers van het ziekenhuis hebben namelijk precies dezelfde uiteenlopende achtergronden als de bevolking van Rotterdam. Zij spreken zelf al die verschillende talen. Met een beetje organisatie moet het mogelijk zijn om die mensen bij taalbarrières in te zetten. Daarmee is het EMC dus zelf in staat om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden, ook voor de groepen die nu worden buitengesloten. En als je daar als ziekenhuis toe in staat bent, dan heb je ook die verplichting.
Door: Nabil Bantal (huisarts)
Geen woorden maar daden versus Droomboek
Ik weet niet of ik de enige was, maar diepbeledigd was ik met uitnodiging om het Droomboek op te komen halen. Dromen bundelen voor de koning, à la. Leuk tijdverdrijf. Goed voor zo’n voorgedrukt kaartje van de koning waarop hij meldt ‘zeer verheugd’ te zijn met uw bijdrage aan de nationale oud papier-berg. Maar dat boek dan ook nog eens minstens een miljoen keer laten drukken en elke burger een kaartje door de bus doen dat ze óók een exemplaar mogen ophalen…what were they thining? dacht ik. Met name Rotterdammers zouden het wel uit hun hoofd halen dat boek vol politiek-ongevoelige idealen op te halen . Geen woorden maar daden….toch?
Niet veel later vond de uitreiking van het eerste exemplaar plaats. De Wereld Draait Door maakte er een satirisch filmpje bij en GeenStijl haalde het boek (en de Duitse makelij) door de mangel, maar voor de rest bereikte mij alleen berichten dat het Droomboek razend populair was…óók bij Rotterdammers!
Mijn geloof in de mensheid was al niet erg groot, maar mijn geloof in de Rotterdammer kreeg hiermee ook een flinke tik. Blijkbaar is ons Nederlandse inborst ‘gratis = hebben’ toch sterker dan onze Rotterdamse inborst.
Door: Myrta Otten
Al 3 reacties — discussieer mee!
Ik snap heel goed de uitgangspunten van Nabil Bantal. Maar ook de uitgangspunten van het EMC en de specialisten.
Hoe lullig het ook is, de communicatie is mee bepalend voor het succes van een behandeling. Als het door wat voor ’n omstandigheid ook zou komen tot juridische kwesties, dan zou de zwakste partij (in dit geval de patiënt) bij een juridische zaak (terecht!) bevoordeeld worden door de rechter.
De keerzijde daarvan is wel, dat de andere partij moet aantonen dat zij werkelijk alle registers heeft opengetrokken om het onderste uit de kan te halen om die patiënt ter wille te zijn. En dat kan niet.
Je kunt zeggen dat de specialist een tolk bij het schoonmaakteam heeft gevonden. Of bij de receptie. Of bij de apotheek. Maar is die tolk dan ook in juridische zin het beste dat het ziekenhuis had kunnen doen? Ik schat in van niet.
Kan het ziekenhuis dan beëdigde tolken inschakelen? Ja, natuurlijk. Maar dat gaat wèl af van de budgetten van het ziekenhuis. Het wordt niet vergoed. Vier hartoperaties tolken betekent dan één hartoperatie minder voor de rest. Zo simpel en keihard werkt het systeem nu eenmaal. Dus Nabil, die bal ligt bij de financiers van het zorgsysteem. Niet bij het EMC.
Daarnaast wordt het toch zo langzamerhand tijd om ook de vraag eens te stellen waar de verantwoordelijkheid ligt van de gebrekkige taalkennis van migranten. Als je in een land gaat wonen waarvan je de taal niet machtig bent, hoe kun je dan je eigen verantwoordelijkheid dragen om bijvoorbeeld je zorgvraag te formuleren. Moet dan per se de andere partij dat altijd maar regelen? Ik durf rustig te stellen dat migranten die medische behandeling mislopen omdat ze jarenlang het verdomd hebben om de taal te leren dat ook aan zichzelf te danken hebben. Ze hoeven er niet aan dood te gaan, dat wordt ook te dol, maar het zou eens tijd worden dat migrantengemeenschappen zich eens bewust worden van het feit dat ook dàt de keerzijde is van hun afwijzing van de Nederlandse samenleving, om wat voor reden zij die samenleving dan ook weigeren te betreden.
Beste Paul,
Uiteraard moeten mensen die zich vestigen in een land en daar ook willen blijven, zich inzetten om de taal de leren. Communicatie is een essentieel onderdeel in het medisch handelen, en ik onderstreep dus ook het belang. Het moet echter niet zo zijn dat integratiepolitiek bepaald of iemand wel of niet in aanmerking komt voor een behandeling. We zijn allemaal gelijken, ook de inwoners die de taal niet machtig zijn. Het verbaast mij elke keer dat dit politieke statement ook zijn weg heeft gevonden in de gezondheidszorg. Het gevaar bestaat dat er een gezondheidszorg ontstaat die verschillende klassen gaat onderscheiden. Dat kan geen goede zaak zijn.
De tolkentelefoon wordt tegenwoordig weer vergoed. De kosten voor een tolk staan in geen verhouding tot de kosten die worden gemaakt bij een harttransplantatie.
Het is in mijn eigen ogen een verplichting van elke arts om zich in te zetten voor de best mogelijke behandeling van zijn patient, of dit nu een acuut levensbedreigend probleem is of een chronisch probleem dat zal leiden tot een levensbedreigend probleem.
Interessante discussie.
Ik zou me in eerste instantie aansluiten bij de mening van Nabil, omdat een arts altijd levensreddend wil handelen. Wat er precies in de eed van Hypocrates staat weet ik niet, maar ik stel me voor dat je je studie afsluit en je daarop volgende carrière gewetensvol begint nadat je die hebt gezworen.
Is het niet zo dat die regel van het EMC daar mee botst?
Maar tegelijk kan ik me voorstellen dat een arts te maken heeft met risico’s die hij moet nemen als hij zelf geen meester is over de communicatie met de patiënt. Je moet dan op een tolk vertrouwen. Ik kan me voorstellen dat dat heel moeilijk is.
Het zal de ene keer meer een probleem zijn dan de andere keer. Wellicht is het verstandig er geen regel van te maken maar een optie.