Jezus in een loods

Vanaf half september wordt in een loods op Heijplaat de musical Jesus Christ Superstar opgevoerd. Het uit meer dan honderd mensen bestaande ensemble wordt voornamelijk gevormd door amateurs. Vers Beton ging kijken bij de repetities en sprak met de jonge initiatiefnemers.
Wie bij de Onderzeebootloods de hoek omslaat, ziet een loods met het opschrift ‘Marine Magazijn’. Van binnen bestaat het uit twee gigantische ruimtes, waar in vroeger tijden marinematerieel gefabriceerd werd. Nu staan er daar her en der klapstoeltjes en klinkt van achter een muur zachtjes koorzang. Hier wordt gerepeteerd voor de musical Jesus Christ Superstar.

Vierkante meters

We worden ontvangen door Jeroen Pagee en Lynn Broekhuijsen, die samen met Jonathan Bosman initiatiefnemers van deze musical zijn. ‘Dit is onze foyer van 1000 vierkante meter.’ Aan het woord is Jeroen, die zichzelf uitvoerend producent noemt. Hij spreekt met een toon waar zowel ontzag als vermaak uit klinkt. ‘We hebben lang nagedacht over wat we met zo’n grote foyer zouden doen. We willen de bezoekers graag iets leuks meegeven. Daarom hebben we de oprichter van de RAW Art Fair, Bob Smit, gevraagd om een tentoonstelling neer te zetten.’
We lopen via een doorgebroken muur naar het tweede gedeelte van de loods, omgedoopt tot zaal. De speelvloer is nu nog een kale betonnen vloer, maar dat wordt anders. Er gaat een grote hoeveelheid zand op gestort worden; aan heuphoge houten schotten aan de zijkant van de vloer valt de hoogte af te lezen. Ook worden er onderdelen van een boorplatform geplaatst, waar de acteurs op kunnen klimmen tijdens het spel. ‘We werken ook met vier freerunners, jongens die op straat overal op en overheen springen, dat gaan ze hier ook doen.’
De samenstelling van de cast is sowieso bijzonder. Meer dan honderd mannen en vrouwen waarvan een paar professionele acteurs, maar ook studenten van Codarts en voor het merendeel fanatieke amateurs. We lopen onder een constructie van steigermateriaal door, de plek waar het twaalfkoppige orkest plaats gaat nemen. Verderop doemt een gigantische tribune op:’870 stoelen, dat is een flinke capaciteit. We kunnen niet wekenlang spelen, dus wil je zo veel mogelijk mensen per keer laten genieten.’

Comfort Zone

Achter de tribune bevindt zich de backstage. Nu nog geïmproviseerd met een enkele visagietafel en een paar bankjes en stoelen. Straks zijn hier met tussenwandjes voldoende kleedkamers gebouwd om de hele cast te huisvesten voor en na de optredens. Voor een verlichte spiegel zit een jongen met een woeste bos blonde krullen, waar op dat moment een tondeuse in gezet wordt. ‘Hij speelt Simon, dat is één van de discipelen. In de voorstelling projecteert iedereen zijn eigen verlangens op Jezus. Simon is daarvan de fanatieke activist. Hij zou zichzelf bijna opblazen voor Jezus. Daarom krijgt hij een soort skinhead uiterlijk, als een extremist. Dat is natuurlijk wat beladen.’ Lynn, verantwoordelijk voor de PR, legt uit: ‘Daniel [Cohen, regisseur FW], zegt dat dit verhaal nooit bedoeld is om lekker mee in je comfort zone te zitten. Het is juist de bedoeling dat het prikkelt.’ Jeroen vult haar aan: ‘Het verhaal wordt vormgegeven als de locatie. Het wordt hard, het wordt rauw, het wordt anders. Dat ben je verplicht aan het stuk.’ Dat heeft ook te maken met de tijdsgeest: ‘Wij waren nog niet geboren toen de film uit kwam. Grappig genoeg zitten er in het koor een heleboel mensen die onze leeftijd hadden toen de film uit kwam. Iedereen heeft daar heel erg zijn eigen verhaal bij. Het was toen ook een tijd waarin veel mensen zich afzetten tegen hun gelovige ouders. Nu zendt de EO hem uit.’

Mannenstuk

‘We kennen elkaar van het jeugdtheater in Rijswijk, daar zaten we vanaf ons achtste.’, legt Lynn uit. ‘Een paar jaar geleden stonden we op een verjaardag te praten over de vraag: welk stuk zou je nog wel eens willen spelen? We waren het snel eens over Jesus Christ Superstar. Dat lukte nooit omdat er niet genoeg mannen bij het amateurtoneel zitten, het zijn altijd twintig vrouwen en twee mannen. Dit is echt een mannenstuk, met maar één vrouwenrol.’ Het gebeurt maar zelden dat zulke voornemens, genomen op een feestje, ook werkelijkheid worden. Lynn geeft toe dat zij er ook niet meer over na had gedacht, Jeroen was degene die daadwerkelijk aan de slag ging. ‘Ik dacht een paar dagen later, waarom zou je het ook eigenlijk niet doen? Waarom zou je niet kijken hoe ver je kunt komen?’. Naar aanleiding van een nieuwsbericht over leegstand in de haven stuurde hij een mailtje naar het Havenbedrijf. Dat was voldoende om het loodsencomplex van 4000 vierkante meter, dat genomineerd staat voor sloop, te mogen gebruiken. ‘Een maand na dat gesprek in de kroeg stonden we in deze ruimte, en vroegen ze of we er wat mee konden.’

Te jong

Uiteindelijk was het de grote ruimte die hen deed beslissen de hele productie op te schalen. Aan de manier waarop ze er over vertellen, valt af te lezen dat ze het zelf nog niet helemaal lijken te bevatten. Maar nog meer dan dat, spat de bevlogenheid en het enthousiasme van hen af. Lynn: ‘We hebben echt heel veel fondsen aangeschreven, waarvan het grootste gedeelte afgewezen werd. Vaak met het argument dat we te jong waren. Maar daar konden we natuurlijk niks aan veranderen van de ene op de andere dag.’ Jeroen zegt lachend: ‘dat was natuurlijk alleen maar een hele goede aanmoediging om door te gaan’. En hoe jong ze dan precies zijn? Vierentwintig. Na veel schrijven en aanvragen wisten ze voldoende financiering rond te krijgen, maar nog steeds wordt ieder dubbeltje omgedraaid. Tachtig procent van de mensen die meewerken zijn vrijwilligers, en ook de professionals ontvangen een bescheiden vergoeding. Lynn: ‘Dat was af en toe echt best moeilijk. We zaten om tafel met mensen die aan heel grote musicals werken, dan voel je je erg onervaren. We hebben steeds eerlijk gezegd: we hebben echt heel weinig, behalve een loods en een heel gaaf idee. Dan spreek je blijkbaar toch iets aan in mensen waardoor ze ons een kans hebben gegeven.’

Heijplaat

Niet alleen in het verhaal wordt er buiten de comfortzone getreden, ook veel bezoekers zullen hun gebaande pad moeten verlaten om bij de bijzondere locatie te komen. Zijn Jeroen en Lynn niet bang dat dit een te grote drempel zal zijn? Jeroen: ‘Nu is het nog moeilijk te vinden, maar dat wordt straks veel makkelijker. Als ik zie hoe goed Boijmans (Onderzeebootloods, red.) gevonden wordt, dan moeten ze hier ook heen kunnen komen.’ Vlakbij de loods wonen ook mensen. Hebben ze al contact gehad met de bewoners van Heijplaat? Jeroen: ‘Dat proberen we wel. Woonbron is een van onze partners, dus via hen kunnen we nieuws verspreiden daar. We hadden laatst open avond, en toen hebben we overal briefjes in de bus gedaan. Daar kwam aardig wat op af. De reacties uit het dorp zijn soms nog wat sceptisch, maar ze vinden het leuk dat er iets gebeurt, en dat ze er bij betrokken worden.’
Als laatste rest de vraag of de initiatiefnemers het niet jammer vinden dat ze zelf niet meespelen. Lynn zucht: ‘Op een gegeven moment werd het zo groot, en we willen kwalitatief gewoon echt iets gaafs bieden. Met de keuze voor dit formaat hebben we er redelijk snel voor gekozen om zelf niet meer mee te spelen, dat gáát gewoon niet. Maar soms hoor ik het koor en denk ik: oh wat leuk, dat had ik ook willen zingen.’ Jeroen valt bij: ‘Bij de laatste voorstelling gaan we er gewoon tussen staan!’
De musical Jesus Christ Superstar wordt gespeeld van 13 t/m 22 september. Kijk voor meer informatie op de website.