Leo de Kleijn, fractievoorzitter van de SP Rotterdam, reageert op de voorspelling van Vers Beton dat Leefbaar Rotterdam de grootste partij zal worden in maart 2014. Volgens De Kleijn zal het geen nek-aan-nekrace worden tussen Leefbaar en de PvdA. Op basis van de huidige peilingen concludeert hij dat Leefbaar mogelijk de grootste partij, maar D66 en SP de grootste winnaars worden.
Vandaag publiceerde de Vers Beton een artikel over de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart volgend jaar. Vers Beton kopt: ‘Onderzoek: Leefbaar Rotterdam wint verkiezingen 2014′. Het onderzoek van Joost Smits is interessant omdat het aangeeft waar de mogelijkheden en bedreigingen van de verschillende partijen in de stad liggen. Zijn stelling is dat de kiezers van nu veel minder onvoorspelbaar zijn als vaak gedacht. Meestal gaat de keuze tussen twee, hooguit drie partijen.
Het ‘bewijs’ voor de stelling van Vers Beton, dat Leefbaar Rotterdam de verkiezingen wint, is veel minder overtuigend onderbouwd en volgt ook niet uit het onderzoek van Smits. De auteurs (Inge Janse en Ties Joosten) geven voor die stellige bewering eigenlijk drie argumenten. De PvdA heeft veel meer last van de concurrentie met de SP. De PvdA heeft last van de “prestaties van de landelijke collega’s”. En slot: het verschil tussen de PvdA en Leefbaar Rotterdam was in 2010 erg klein.
Dat is allemaal waar, maar het heeft op zichzelf nog niet zoveel voorspellende waarde voor 19 maart. Het onderzoek van Joost Smits – als ik het goed begrijp – zegt niet dat er geen grote verschuivingen kunnen optreden met grote winnaars en verliezers. Het zegt vooral dat het profiel van de achterban van de verschillende partijen (sociale positie, wijk, culturele achtergrond) behoorlijk constant is. Maar dat er bij verkiezingen in Nederland behoorlijke verschuivingen kunnen optreden in termen van winst en verlies is de afgelopen tien, twintig jaar wel duidelijk geworden. Zo groeide de SP van niks (begin jaren negentig) tot 25 kamer zetels in 2006. En de PVV in nog kortere tijd naar 24 zetels in 2010.
Dat soort grote winnaars en verliezers zijn in Rotterdam in 2014 ook heel goed mogelijk. Kiezers met verschillende profielen maken in het algemeen inderdaad een keuze tussen twee, hooguit drie partijen. Maar de verschillen die dat oplevert kunnen zeer relevant zijn. Partijen worden door de kiezer ook afgerekend op wat ze aan de macht of in de oppositie gepresteerd hebben. En dat is maar goed ook.
Leo Bruijn, kandidaat lijsttrekker voor de PvdA, zegt in hetzelfde artikel: “Ik vind het … te vroeg om al conclusies te trekken. Ik weet dat de PvdA het in Rotterdam procentueel altijd beter doet dan in de rest van Nederland. Mijn voorspelling is dan ook dat na een zware nek-aan-nekrace de PvdA de winnaar zal zijn.” Voor die stelling is al helemaal weinig grond.
Zelf heb ik eens gekeken naar de drie belangrijkste laatste peilingen om te bepalen wat op dit moment de positie is van de partijen in Rotterdam. Natuurlijk, peilingen zijn een momentopname, maar een aantal bepalende factoren die de krachtsverhoudingen bepalen zullen de komende vijf maanden waarschijnlijk niet veranderen. De belangrijkste daarvan is het kabinetsbeleid. Dat is zwaar impopulair en ik kan me dan ook niet voorstellen dat de PvdA en de VVD daar niet fors last van zullen hebben en flink zullen verliezen aan SP en Leefbaar Rotterdam/PVV. Ook het feit dat de Rotterdamse coalitie van PvdA-VVD-D66-CDA op weinig enthousiasme (understatement) kan rekenen in de stad speelt een belangrijke rol.
Op basis van die laatste peilingen kom ik tot het beeld zoals dat in de tabel hierboven staat. Daarbij is rekening gehouden met het feit dat de peilingen op dit moment onderling grote verschillen kennen. Maar vooral ook met de historische kracht van de verschillende partijen in Rotterdam ten opzichte van landelijke uitslagen. De omrekenfactor die ik daarbij gebruikt heb is gebaseerd op de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 en de tweede kamer verkiezingen van 2012. Een voorbeeld: bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 behaalde de PvdA 1,7 keer meer stemmen dan het landelijke beeld. Als dat in 2014 weer het geval is en je gaat uit van de laatste landelijke peilingen, dan zal de PvdA volgens peil.nl in 2014 op 5-6 zetels uitkomen in Rotterdam. Die rekensom geeft een verrassend beeld van het mogelijke resultaat op 19 maart.
De stelling dat Leefbaar Rotterdam op basis van de huidige verhoudingen behoorlijke kans maakt om de grootste partij te worden volgt ook (met andere argumenten) uit de doorrekening van de laatste peilingen naar Rotterdam. Maar dat het een nek-aan-nekrace gaat worden tussen Leefbaar en de PvdA, dat is erg onwaarschijnlijk. Niet Leefbaar, maar de SP en D66 maken op basis van de huidige verhoudingen de grootste kans om de grootste winnaars te worden op 19 maart. En voor Leefbaar kan ‘de grootste worden’ niet het belangrijkste doel zijn. De belangrijkste vraag is of er een rechtse meerderheid (LR, VVD, CDA) gaat komen in de raad van Rotterdam. Dat hangt er om.
Zo’n rechtse meerderheid zou desastreus zijn voor Rotterdam en vooral voor de mensen die toch al zwaar getroffen worden door bezuinigingen en crisis. Want zeker de eerste twee partijen willen vooral nog meer bezuinigen op de uitgaven voor sociale zekerheid, armoede en publieke voorzieningen.
De tweestrijd zal dus gaan tussen links en rechts om de meerderheid. En binnen links en rechts zullen de partijen winnen die met het meest overtuigende verhaal komen. Als tussenstand en momentopname zijn dat Leefbaar Rotterdam op rechts en de SP op links.
Dit artikel verscheen eerder op het webblog van Leo de Kleijn.
Al 7 reacties — discussieer mee!
Interessante gedachte. Tijdens de campagne zal deze vermeende links-rechts tegenstelling vast een rol spelen, want het is in het belang van zowel LR als PvdA. Als ik mag gokken zeg ik LR 13, PvdA 10 zetels.
Daarna kunnen beide sociaaldemocratische partijen samen een coalitie vormen, desnoods met D66 als lijm ertussen. Programmatisch had deze coalitie in 2010 al gekund, maar toen was er nog teveel persoonlijk oud zeer. Dat is nu zo onderhand wel weggesleten.
Interessant artikel van Leo. De conclusie dat Leefbaar de grootste wordt is gebaseerd op 2 dingen die ik onderzocht: 1. dat de herkomst van stemmen van partijen (waaronder SP) tamelijk stabiel is, en 2. dat Leefbaar nauwelijks wordt bedreigd, terwijl PvdA wel wordt bedreigd (o.a. door SP). Dat is dan te combineren met dat de vorige keer het verschil tussen PvdA en Leefbaar heel klein was. Tot zover de onderbouwing, die dus wel volgt uit het onderzoek, uit de beschikbare data.
Het sluit niet uit dat SP en D66 volgend jaar grote winnaars kunnen zijn. Sterker nog, als SP veel groeit maakt dat de kans groter dat Leefbaar de grootste wordt.
Overigens is er volgens mijn gegevens nauwelijks uitruil tussen Leefbaar of PVV en VVD. Als de coalitie stemmen “lekt”, wint in Rotterdam de SP met name PvdA-stemmen. Van gelekte VVD-stemmen wint D66. Leefbaar zou kunnen winnen als er bijv. een geloofwaardige ouderenpartij opkomt. Er is een kleine overlap met CDA, dus als CDA opeens heel goed gaat scoren, dan kan Leefbaar daar last van hebben. We weten dat CDA in Rotterdam altijd vrij klein is.
Leefbaar zou kunnen verliezen bij een sterkte ouderenpartij. Sorry voor de tikvaut.
Joost, ja, dat kan ik allemaal volgen en ik denk dat het voor een groot deel klopt.
Maar de politieke betekenis kan heel anders zijn van verschillende mogelijke verschuivingen. De coalitie bestaat straks niet meer als zodanig (eigenlijk nu al niet meer. Het is niet zo interessant hoe die vier partijen bij elkaar scoren. De liefde is al erg bekoeld.
Net als dat het op zichzelf niet zo interessant is wie de grootste wordt.
Het gaat uiteindelijk om de meerderheid. En dat kan straks linksom met SP en PvdA of rechtsom met Leefbaar en de VVD. D66 moet dan kiezen. Maar eerst de Rotterdammers natuurlijk.
Overigens denk ik niet dat de ouderenpartij nog veel echt van belang zal zijn.
Sorry Leo, ik kan alleen iets zeggen over de beschikbare data, en de statistiek. De coalitie straks, dat moeten we avonturen!
Het zal me echt compleet aan me reet roesten wat er in maart 2014 gaat gebeuren volgens Leo de Kleijn. De SP haalt in Rotterdam al jaren ongeveer de slechtste gemeenteraadsresultaten van deze partij en meneer de Kleijn heeft daar ook geen verandering in kunnen brengen. Ergo: waar zijn zijn helderziendheidsgaven op gebaseerd? Heeft deze man uberhaupt enig politiek inzicht? En zo ja: waarom werd-ie dan in godsnaam lid van de SP?
Ik wil eigenlijk geen antwoord, ook, nu ik erover nadenk.
Ik heb sympathie voor alles wat marginaal is, maar dit is een stap te ver.
Oei!? Waarom zo boos Ome Ko? En wat is precies een stap te ver?
Mijn verwachting is simpel en gebaseerd op de belangrijkste peilingen van dit moment: het wordt helemaal geen tweestrijd dit keer en 19 maart zou wel eens een heel verrassende uitslag kunnen opleveren.