Een stad wordt weliswaar ontworpen door architecten, planologen en politici, maar gekleurd door de mensen die er wonen, werken en leven. Karin gaat elke twee weken op zoek naar de gezichten, verhalen en de dagelijkse realiteit Rotterdammers. Deze week brengt ze een bezoek aan Rotterdam The Hague Airport (RTHA). RTHA heeft de ambitie om de komende jaren drastisch te groeien. Gaat dit ten koste van het kleinschalige en gemoedelijke karakter, waar het vliegveld sinds 1956 bekend en bemind om is? En hoe zit het met de belangen van omwonenden?
Zoeken naar de juiste vertrekhal, incheckmachines die vaak niet naar behoren functioneren en het lange wachten bij de paspoortcontroles en de bagageband; het zijn grote ergernissen van veel reizigers die via Schiphol vliegen. Daar waar mogelijk, kiezen steeds meer mensen ervoor om vanaf regionale vluchthavens te vliegen. Bijvoorbeeld via Rotterdam. In no-time check je in en nadien sta je even snel weer buiten. Rotterdam The Hague Airport (RTHA) staat garant voor kleinschaligheid, optimaal reisgemak en klantvriendelijkheid, belooft de organisatie. De vraag is of dit kan blijven bestaan.
Koffie met uitzicht
RTHA (voor de oude garde: Zestienhoven) is, na Eindhoven, het grootste regionale vliegveld van Nederland. In vergelijking met het megalomane Schiphol doet het denken aan een station in een middelgrote Nederlandse stad. Daar waar je op Schiphol struikelt over sushi en Starbucks-en, heb je op RTHA eigenlijk maar één keuze: Grand Café Horizon. Vanaf het panorama-terras heb je een spectaculair uitzicht op de start-/landingsbaan. Dit is de plek waar men familie en vrienden uitzwaait, dan wel verwelkomt. Hier vind je ‘vliegtuigspotters’ en geïnteresseerde passanten. Tien tellen verderop bevindt zich de aankomsthal. Je hoeft niet op de borden te kijken om te weten of een vlucht geland of vertrokken is. Het is niet te missen.
Groei, groei en nog eens groei
Klein en gemoedelijk. Dat zijn de kernwoorden die opkomen als je hier een middag doorbrengt. Toch is RTHA alleen het afgelopen jaar al met twintig procent gegroeid. Daar waar er nu jaarlijks anderhalf miljoen passagiers gebruik maken van het vliegveld, hoopt de organisatie er in de toekomst 2,4 a 3,6 miljoen te vervoeren. Dit betekent gemiddeld elke vijftien minuten een landend en elke vijftien minuten een opstijgend vliegtuig.
“Europa is ons speelveld”, zegt Désirée Breedveld, woordvoerder van RTHA. “De afgelopen jaren zijn er veel nieuwe bestemmingen bijgekomen. Zowel zakelijk verkeer, alsook vakantievluchten.” De kracht van het vliegveld ligt volgens Breedveld in de kleinschaligheid en de klantvriendelijk, waardoor snelheid en reisgemak gegarandeerd kunnen worden. Hoe strookt dit met de groeiambitie? Kunnen deze kernwaarden bewaard blijven als het vliegveld dermate zal groeien? Breedveld gelooft van wel. “Die kleinschaligheid is onze kip met gouden eieren en die gaan we natuurlijk niet slachten. Bij elke stap die we zetten moeten we ons afvragen of dit in stand blijft.”
(Tegen)geluid
Terwijl de media vooral positief verhaalt over de uitbreidingsplannen van RTHA -omwille van de kansen voor de regionale economie-, zijn de omwonenden minder gelukkig. Die hebben vooral last van geluidhinder, luchtvervuiling, stank, potentieel gevaar en dalende huizenprijzen. RTHA ligt middenin stedelijk gebied. Niet alleen Rotterdam-Overschie ervaart veel overlast van een optrekkende Boeing 737; ook voor omliggende gebieden, zoals de gemeente Lansingerland (in 2015 naar verwachting 75.000 inwoners), is er geen ontkomen aan. Al met al kun je stellen dat er honderdduizenden mensen in meer of minder mate hinder ondervinden van RTHA. Is een grootste uitbreiding van het vliegveld in een stedelijke omgeving dan wel zo’n goed idee gezien? Met tussen 7-23u elk kwartier een vliegbeweging is het wellicht gedaan met de rust. En, zoals een bewoonster het zegt: “Vroeg of laat komt er eentje naar beneden!” De groeiambitie lijkt haaks te staan op het verlangen naar rust en woongenot van omwonenden.
De zaak wordt nog meer op scherp gezet na een persbericht (18 september 2013) van RTHA; hierin stelt de organisatie dat het geluid van een vliegtuig vergelijkbaar is met dat van een stofzuiger. Volgens omwonenden een bagatellisering waarmee het vliegveld aangeeft onvoldoende te (willen) beseffen hoeveel overlast zij veroorzaken. Je kunt je daarbij afvragen; hoe prettig is het om elke kwartier naast een luide stofzuiger te staan?
Désirée Breedveld: “We vliegen steeds meer met moderne toestellen, die geluidsstiller en bovendien milieuvriendelijker zijn.” De vraag rijst bij omwonenden of die moderne toestellen ook daadwerkelijk worden ingezet op RTHA, of dat Transavia nog steeds met de lawaaierige ‘oude meuk’ vliegt. Breedveld ontkent dit. “De klachten zijn de afgelopen jaren met tweederde teruggelopen, terwijl er meer vluchten bijgekomen zijn.”
Slapeloze nachten
In de oude dorpskern van Overschie zijn de zorgen daarmee niet weggenomen. Veel omwonenden dienen geen klachten in, omdat het volgens hen ‘toch niets uithaalt’. Eén van de volhouders is Job* (41). Met zijn vriendin kocht hij anderhalf jaar geleden een huis in Overschie. Slapeloze nachten vallen hun ten deel en ze hebben de hinder van het vliegveld onderschat. “Er mag in principe tussen 7-23u gevlogen worden, maar elke nacht rond 01u komt er wel eentje vertraagd binnen! Dat mag dus gewoon.” Job is niet te spreken over de uitbreidingsplannen en ziet bovendien weinig kansen voor de stad. “Het is volgens mij toch voornamelijk een verplaatsing vanuit Schiphol” … “Mijn vriendin en ik dienen consequent klachten in wanneer een toestel te laag vliegt, of buiten de toegestane vliegtijden. Soms worden die klachten verkeerd verwerkt door het systeem, of gekoppeld aan een heel andere vlucht.”
“Is de groei, waar RDHA het over heeft, echt al zo lang gaande? Of is het een truc van de organisatie om mensen gerust te stellen?”, vraagt zijn vriendin zich hardop af. ”Uitbreiding is prima, wij zijn helemaal niet tegen die groeiplannen, maar wel op een juiste manier. De overlast die wij ervaren moet gecompenseerd worden.” Ze slaat hier de spijker op de kop. Hoe kan RTHA de omwonenden tegemoet komen? Al eerder heeft de Nederlandse overheid woningen, zorgcentra en scholen in de omgeving van Schiphol en RTHA geïsoleerd.
Rust is teruggekeerd
Terug naar het panorama-terras. Een Boeing 737 vanuit Istanbul is zojuist geland. Het terras staat vol mensen, waaronder veel Turken, die vrienden, familie en geliefden opwachten met bloemen en ballonnen. Als de stoet mensen over de witte lijn naar het aankomstgebouw loopt, wordt er geroepen, gelachen en gehuild. Een man trekt een lange neus naar een andere man die het gebaar teruggeeft. Een vader huilt als hij zijn zoon het trapje af ziet komen. Een moment later is het terras leeg en nog een half uur later is de rust op het vliegveld teruggekeerd. De vraag is natuurlijk: voor hoe lang?
*deze naam is gefingeerd, de bewoner wenst anoniem te blijven
Al 11 reacties — discussieer mee!
Als je in de buurt van een luchthaven gaat wonen kun je je wel verwachten aan overvliegende vliegtuigen denk ik dan?
Ik zou zelf ook niet graag zo dicht bij een vliegveld gaan wonen. Nu hoor ik wel van mensen dat de woningbezichtigingen in de ‘herriewijken’ op tijdstippen gepland worden dat het vliegverkeer rustig is. Uitbreidingsplannen van RTHA waren in die tijd niet erg transparant. Enerzijds dus niet slim, anders wel wat haken en ogen en ook het vliegveld valt wel eea te verwijten. Je kunt jezelf afvragen: zodanig gaan uitbreiden in een stedelijk omgeving, is dat ok? Daarbij, door een toename aan bestemmingen wordt er ook in andere richtingen en dus over andere woongebieden gevlogen. Wij hier in Bergschenhoek horen ze ook, hoewel ik er niet veel last van heb gelukkig.
— natuurlijk weet je van te voren wat je kunt verwachten, dat ben ik met je eens. Stel dat je echt niet tegen het geluid kunt of op zoek bent naar optimale rust, move elsewhere 😉 Maar het vliegveld heeft anderzijds (in 1956) ook aangelegd in een toen al stedelijke omgeving, dus ook zij hebben de plicht om rekening te houden met omwonenden, transparantie en open communicatie te verzorgen, overlast te beperken en/of te compenseren. Ik geloof wel dat het spanningsveld tussen de behoefte aan/noodzaak voor groei van RTHA enerzijds, en de wensen en behoeften van de omwonenden steeds groter wordt… lastig…
Maar we leven in Nederland, waar we eigenlijk geen niet-stedelijke omgevingen hebben. En de plaatsen waar we dat wel hebben, daar moet je geen vliegveld willen…
Ik werk zelf onder één van de aanvliegroutes van Schiphol (nabij Amsterdam) en zou gillend gek worden als ik daar ook zou wonen.
Omwonenden maken zich ook vooral zorgen over de groeiplannen, en niet zozeer over het vliegveld an sich. Het vliegveld draait prima winst en geeft zelf aan dat groei bedrijfsmatig helemaal niet nodig is.
Klachten van bewoners zijn ook vooral als vliegtuigen zich niet aan de afspraken houden van aanvliegroutes en vluchttijden. En dat klagen nodig is, blijkt wel uit het feit dat wanneer bewoners het -moedeloos geworden- opgeven, men bij Zestienhoven direct opveert en roept dat de buurt het allemaal best vindt zoals maar weer blijkt uit dit artikel.
Dank voor je reactie, Wichard. Dit is ook wat ‘Job’ bedoelde: de uitbreiding zou bedrijfsmatig onnodig zijn, maar een verplaatsing van service vanuit Schiphol. Schiphol wil zich meer op de intercontinentale vluchten richten; de charters, Europese (vakantie)vluchten etc gaan naar de regionale vlieghavens, zoals RTHA, maar ook Eindhoven, Lelystad… Meestal niet de meest nieuwe en geluidsstille toestellen. Leuk voor de reizigers, niet voor de omwonenden.
En dan te bedenken dat Overschie ook nog eens tussen twee snelwegen gebouwd ligt :-S oei…..
De stedelijke omgeving van 1956 is toch heel wat anders dan de topografie. Overschie was er, maar verder was het toch wel erg veel polder die is volgebouwd.
Die late nacht vluchten zijn vaak regeringsvluchten die vroeger naar Valkenburg gingen (staan nu huizen) of nog eerder naar Ypenburg, (staan nu ook huizen). Voor zulke semi-militaire vluchten gelden andere regels, omdat de overheid nu eenmaal andere regels voor zichzelf stelt.
Ik vind het vreemd dat als je uit vrije wil ergens gaat wonen, daarna gecompenseerd wil worden voor een tegenvallende ervaring. Je zou ook kunnen zeggen dat dat huis in Overschie lekker goedkoop wordt gewardeerd omdat het zo dicht bij Zestienhoven staat, en dat de man een koopje op de kop heeft geslagen en makkelijk even zelf dat dubbel glas er in kan zetten.
Zestienhoven is drukker geworden, maar denk ook stiller. Ik kan met de Ilyushin’s, Antonov’s en Boeing 707’s nog herinneren. Oude meuk die een keer per dag de ruiten deed trillen. Job (bijbelse naam voor stil en eeuwig lijden) had dat helemaal niet leuk gevonden. Het is maar goed dat ie er toen nog niet woonde.
Een kleine tien jaar geleden (2004) is het nachtregime (7-23u) licht versoepeld waardoor landende vliegtuigen één uur later binnen konden komen (tot max middernacht); in geval van vertraging mag er tot 01.00 geland worden. Regeringsvluchten zijn volgens mij vrijgesteld van het nachtregime en het lijkt erop dat hier in de praktijk meer gebruik van wordt gemaakt.
En ik denk dat je een goed punt maakt door alles naast elkaar af te wegen; er wordt meer gebouwd, weliswaar meer vliegverkeer, maar ook stillere toestellen en betere isolatie. Maar ook: betere geluidsmeting, alles wordt vandaag de dag digitaal geregistreerd en het is eenvoudiger om een klacht in te dienen, plus natuurlijk mondige burgers die snel aan de bel trekken. Tegenwoordig zijn er ook meer belangengroepen in het spel, zoals de Bewoners Tegen Geluidsoverlast (BTV).
Ik denk dat je als bewoner niet veel meer kan doen dan consequent aan de bel trekken als er iets gebeurd dat niet volgens afspraak is. Ik word al moe als ik eraan denk.
Hád Job er trouwens maar eerder gewoond, dan had hij nu in ieder geval ergens anders gezeten 😉
Joey, Ik heb veel mensen de wens horen uitspreken om rtha naar de maasvlakte te verschuiven
Wat raar, slechts mijn halve bericht is geplaatst! Wat ik nog wilde toevoegen:
Willen we ind zo’n vliegveld in een niet-stedelijke omgeving? Willen we de boel volbouwen?
Bovendien zitten we dan met bereikbaarheid, verbinding… Slacht rtha alsnog de kip met gouden eieren….
Dat is helemaal geen gek idee, zeker gezien de komende uitbreidingen van de metro. En als je ziet hoe het met Incheon is gegaan… (vergelijkbaar idee)
Ik woon in Schiebroek direct aan de start- en landingsbaan. Heb ik last van de vliegtuigen? In de zomer meer dan in de winter. Ik heb meer last van die belachelijke naam, Rotterdam The Hague Airport, dan van die paar Transaviaatjes. En Desiree geef de klagers een mooie ouderwetse Oost-Duitse stofzuiger ter compensatie. Hebben ze direct een reden om hun huis weer eens energie slurpend schoon te maken. Dat milieuvriendelijker is ook lachwekkend Desiree. Na al die jaren bij dat Haagsche airpoortje is het wellicht tijd om te denken aan een clowneske show in het Luxor of prefereer je het theater aan het Spui?
Nou de ballen ik gaat een Haagsch bakkie inschenken.