Wethouder Louwes: 'Integratiedebat Rotterdam is voorbij'

Wethouder Korrie Louwes (participatie, D66) bezocht onlangs Berlijn op werkbezoek. In tegenstelling tot Elsbeth Grievink en Tom van Odijk ziet zij wel degelijk veel overeenkomsten tussen beide steden. Sterker nog: volgens de wethouder kan de stad aan de Spree op het gebied van integratie heel veel leren van de stad aan de Nieuwe Maas.

In het artikel ‘Ich bin ein Rotterdammer’, dat op 20 november op Vers Beton verscheen, schrijven Elsbeth Grievink en Tom van Odijk over de vergelijking die Rotterdammers vaak maken van hun stad met Berlijn. Kern van deze vergelijking is dat beiden steden voorbestemd zijn altijd ‘te worden’ en nooit ‘te zijn’ en dat Rotterdammers hierdoor hoop en inspiratie uit Berlijn halen. Hieraan zou ik graag nog een andere overeenkomst willen toevoegen. Berlijn en Rotterdam lijken namelijk op meerdere vlakken op elkaar. Beiden zijn steden van mensen die er geboren zijn, maar ook van mensen die gekomen zijn uit alle delen van de wereld. In beide steden wonen meer dan 170 nationaliteiten. Beide zijn dus steden waar de wereld bij elkaar komt. En juist op dit vlak mogen we trots zijn op hoe we het hier in Rotterdam doen.
Afgelopen maandag 18 november bracht ik een werkbezoek aan Berlijn. Ik was daar om te praten over het integratievraagstuk op een bijeenkomst getiteld “Die integrierte Stad Rotterdam, ein Beispiel für Berlin?” georganiseerd door Degewo, de grootste wooncorporatie in Berlijn. Diverse politici, gebiedsontwikkelaars en integratie-experts uit Berlijn wilden weten hoe we in deze stad met elkaar omgaan: Wat is de staat van integratie in onze stad? Mijn boodschap: Rotterdam is de integratie voorbij. De problemen onder de lagere sociale klassen en onder jongeren en ouderen overstijgen inmiddels etniciteit. De oorzaak van de problemen ligt vaker aan lage sociale status en gebrek aan voldoende opleiding. Dit blijkt uit het rapport ‘De Staat van Integratie’ een onderzoek naar ontwikkelingen op het gebied van integratie in Amsterdam en Rotterdam. Geschreven door hoogleraren Han Entzinger (EUR) en Paul Scheffer (UvA), in opdracht van de twee participatiewethouders uit beide steden.
Het is daarom de hoogste tijd om het integratiedebat in Rotterdam af te sluiten. Het is tijd om vooruit te kijken. Tijd om over te gaan naar een breed burgerschapsbeleid, dat zich richt op alle Rotterdammers die het beste voor hebben met de stad. Deze collegeperiode zijn we daar al mee begonnen. Zo zijn we afgestapt van het doelgroepenbeleid. We werken aan een stabiele leefomgeving. Dit doen we door het bestrijden van discriminatie en homofobie, en door het bevorderen van harmonieuze relaties, sociaal vertrouwen en het benutten van de kracht van diversiteit in de breedste zin van het woord. Het sleutelwoord is participatie: we willen dat iedereen in de stad naar vermogen zijn steentje bijdraagt, zijn talenten ontwikkelt en betrokken is. het gaat hierbij niet om waar je vandaan komt, maar de vraag ‘wat doe jij en waar ga je naartoe?’ is belangrijker.
De toehoorders uit Berlijn waren zeer geïnteresseerd in onze aanpak. Zij sloegen bijvoorbeeld sterk aan op het ‘Rotterdam-gevoel’. Voor velen in Rotterdam is de stad hun voornaamste identiteit. Zij identificeren zichzelf meer met deze stad dan met bijvoorbeeld nationaliteit of herkomst. Hierin heeft Berlijn nog een lange weg te gaan, zo werd opgemerkt. Burgemeester Heinz Buschkowsky van Neukölln (een van de twaalf districten in Berlijn) heeft het Rotterdams sociaal beleid onderzocht en liet weten onze stad als schoolvoorbeeld te zien als het gaat om integratie. Veel van zijn voorstellen om de bereidheid tot integreren te verbeteren komen uit Rotterdam.
Het maakt mij trots dat wij hier in Rotterdam blijkbaar iets te pakken hebben in de manier waarop we met elkaar samenleven. Steeds meer wereldsteden zien de kracht van Rotterdamse aanpak in. Van Hamamatsu tot Sao Paolo, van Kopenhagen tot Londen, zij erkennen de grote stappen die deze stad heeft gezet. Jammer dat suburban wethouder Eerdmans (lijsttrekker Leefbaar Rotterdam, red.) met ambities ín Rotterdam dit blijkbaar ontgaat.
Berlijn en Rotterdam, die twee steden met ruim 170 nationaliteiten, hebben op meer vlakken iets gemeen dan hier eerder werd gesteld. Rotterdam volgt nauwlettend hoe de culturele elite in Berlijn stedelijke vernieuwing op een andere manier vorm geeft, zodat we dat hier (bijvoorbeeld met de Luchtsingel) in Rotterdamse praktijk kunnen toepassen. Ik prijs deze stedenband: we kunnen veel van elkaar leren, juist omdat we veel met elkaar gemeen hebben.