Ga naar de inhoud

De Rotterdamse Architectuurprijs 2013: de stembus sluit bijna!

Tot 12 december kan het publiek stemmen voor de Rotterdamse Architectuurprijs 2013, dat dit jaar in het teken staat van transformatie. Transformatie is niet alleen hot&happening binnen de architectuur en stedenbouw, maar ook nog eens heel belangrijk voor de stad.

foto’s door Frank Hanswijk

Voor iedereen die zich verbonden voelt met Rotterdam, maar desondanks nog niet gestemd heeft voor de Rotterdamse architectuurprijs 2013: je hebt nog heel even de tijd. 12 december om 12.00 uur sluiten de lijnen! De Rotterdam Architectuurprijs, die dit jaar voor de 4e keer wordt uitgereikt, staat in het teken van transformatie; oude (kantoor)panden en leegstaande loodsen en fabrieken krijgen een nieuwe (tijdelijke ofwel permanente) bestemming. Een belangrijke ontwikkeling in een tijd waarin er steeds meer leegstand ontstaat door de economische crisis en gelijktijdig de vraag naar (tijdelijke) ruimte in de stad toeneemt.

Een spannende strijd

Voor het eerst dit jaar kon iedereen, professionals alsook het brede publiek, stemmen op zijn of haar favoriet voor de Rotterdamse architectuurprijs. Uit alle stemmen en inzendingen ontstond een longlist. Hieruit werden 25 projecten genomineerd voor de shortlist.
Eén van de bekende kansmakers is Het Schieblock, doorkruist door de Luchtsingel. Het oude kantoor staat op de planning voor sloop, maar vormt in afwachting hiervan een levendig stadslaboratorium waar tal van disciplines zich op een of andere wijze bezighouden met stedelijke ontwikkeling.
Ook De Fabriek in Delfshaven, die na bijna dertig jaar leegstand en verpaupering getransformeerd is tot een verzamelgebouw voor kleine bedrijven, lokale initiatieven en ZZP’ers, behoort tot de genomineerden. Een heel ander project is Caland Estate, een pareltje aan de Calandstraat waar een gedateerd kantoorpand omgebouwd is tot een hoogwaardig appartementencomplex. Mini Mall, Dreamhouse, WORM en het Justuskwartier behoren ook tot de in totaal 25 genomineerden.

Streetlife in plaats van Skyline

Bij de totstandkoming van de shortlist werd gekeken naar punten als duurzaamheid, goede aansluiting van de gebouwen op straat en aandacht voor de identiteit van Rotterdam. Transparantie, verbinding, open ruimtes en ontmoeten zijn veelgehoorde termen als het over architectuur en transformatie gaat. Niet langer afgesloten blokken beton met binnenin afgezonderde ruimtes, maar juist openheid en licht en een verbinding met het leven op straat.
De Gemeente Rotterdam investeert momenteel in een aantrekkelijke, levendige binnenstad waar bewoners, bezoekers en ondernemers zich prettig voelen. Vanuit deze gedachte moeten gebouwen zo vorm krijgen dat ze het leven op straat ondersteunen, bijvoorbeeld door het gebruik van glazen plinten en een begane grond waar allerlei functies kunnen ontstaan.
In deze opdracht is de Hogeschool Rotterdam aan de Rochussenstraat in ieder geval goed geslaagd. Dit kantoorgebouw uit 1989 was het hoofdkantoor van energieleverancier Eneco, maar de komende vijftien jaar de thuisbasis voor de medische- en zorgopleidingen, waaronder verpleegkunde, fysiotherapie en verloskunde.
De entree van het gebouw is verplaatst en vergroot en manifesteert zich nu prominent aan het kruispunt Rochussenstraat en ’s Gravendijkwal. De transparante plint heeft een groot effect op de openbare ruimte en het straatleven in het gebied. Het is niet meer die onneembare vesting van weleer.

Leegstand: gevolg van de crisis, kans voor de toekomst

Waarom is transformatie zo belangrijk voor de stad? Natuurlijk, leegstand moet tegengegaan worden. Langdurige leegstand is voor niemand een aantrekkelijk optie. Panden raken vervallen, kosten meer geld dan ze opleveren en komen het stadsgezicht niet ten goede.
Maar er is meer. Jonge, creatieve ondernemers met bruisende ideeën en initiatieven voor onze stad krijgen de mogelijkheid om hun ideeën in praktijk te brengen. Betaalbare ruimte op goede locaties is zo voor korte of langere tijd voorhanden. Onderwijs, zorg, wonen en ondernemen vinden de weg terug naar de (binnen)stad en hiermee ontstaat een nieuwe dynamiek en boost in Rotterdam.
Hoewel de genomineerde projecten enorm van elkaar verschillen, hebben ze ook wat gemeen. Het zijn stuk voor stuk projecten die daadwerkelijk gebruik willen maken van Rotterdam en iets aan de stad willen toevoegen. Het Schieblock is al genoemd, maar neem bijvoorbeeld ook het genomineerde project Het Buro/De Bovenkamer, waarin begeleid zelfstandig wonen en werkruimte voor startende professionals in één pand is ondergebracht.
Het genomineerde Superkubus Exodus krijgt in feite een eerste leven. De kenmerken van het gebouw (in de kubuswoningen) maakten het moeilijk om een passende bestemming te vinden. Na dertig jaar van overwegend leegstand kreeg de Superkubus haar eerste echte bestemming: zij wordt nu bewoond door twintig gedetineerden in de laatste fase van hun detentie.
De stad is van ons. Architectuur is weliswaar het vak van architecten, schrijft de architectuurnota, maar tegelijkertijd een alledaagse ervaring van iedereen die zich in de stad ophoudt, woont en werkt. De transformaties voegen allemaal iets toe aan de stad. Ze bieden een plek aan hen die het nodig hebben om de stad (met elkaar) vooruit te helpen. Oude panden, soms monumenten, worden opgeknapt en houden hiermee ons (toekomstig) historisch erfgoed in leven. Maar bovenal, het leven op straat krijgt een opkikker!
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met AIR, het architectuurcentrum Rotterdam (wat betekent dit?)

Al 6 reacties — discussieer mee!

  • Dat project aan het Willemsplein is door die foto’s wel op achterstand gezet zeg. Genomen met mistroostig weer. Toch een beetje ‘competitievervalsing’. Zeker gezien het feit dat al die andere projecten zo ‘mooi in het zonnetje zijn gezet’. Om die reden heb ik hem mijn stem gegeven!

  • Wel goed trouwens dat die wolkenkrabbermanie een beetje voorbij is. Die manie heeft toch alleen maar voor de bouw van lege en holle ‘decorstukken’ gezorgd. Als je tegenwoordig over de Blaak fietst is het enkel de schijn die je doet denken dat je door een stad beweegt. Achter de ramen en deuren is niks. Alles staat leeg. Goed dat de menselijke maat nu aan de beurt is!

  • Slecht nieuws Ben: er komen nog veel meer wolkenkrabbers in Rotterdam. Die tijd is echt nog niet voorbij. Hopelijk dragen ze wel wat meer bij aan het streetlife dan de meeste torens aan het Weena nu doen.

    Verder zijn door de hele campagne rond het Schieblock de andere deelnemers denk ik kansloos. Terwijl ik permanente goede transformaties veel belangrijker vind dan tijdelijke invullingen. De Fabriek in Delfshaven en dat woongebouw aan de Calandstraat vind ik prachtige en duurzame ontwikkelingen.

    Herontwikkeling is trouwens niets nieuws, doen we al eeuwen.

  • Caland Estate is inderdaad prachtig! Ik ben toevallig laatst in gesprek geweest met de ontwikkelaar, heb toen ook het nieuwe project aan de Mauritsstraat (48) gezien. Een mooi monumentaal pand dat nu ook is ingericht voor verhuur aan expats, interim managers etc.

    Klopt natuurlijk, leegstand en transformatie is van alle tijden. Wel denk ik dat er een proces gaande is waarin de overheid zich meer terugtrekt en een faciliterende rol speelt, uitbesteed. Initiatief -en hiermee de invulling van de stad-, komt steeds meer van burgers en (kleine) ondernemers zelf. Interessante ontwikkeling..

  • Klopt zeker in Rotterdam is dat wel een cultuuromslag waar de overheid altijd erg sturend is geweest. Het is wel belangrijk dat zowel kleine als ook grote ondernemers de kans krijgen om in meer vrijheid hun ding te kunnen doen. Maar wel binnen strakke maar simpele kaders. De Wilhelminapier is daar een mooi voorbeeld van. Die kaders liggen al ongeveer 20 jaar vast en het gebied wordt geleidelijk ingevuld. En nog een lange weg te gaan. Binnenkort wordt eindelijk begonnen met herontwikkeling van Pakhuismeesteren. Kan mooi worden!

Schrijf hier je reactie

Heb je geen account? Maak hier een gratis reageerdersaccount aan. En bekijk hier de huisregels van dit forum.

Gerelateerde inhoud

Wil je dit soort artikelen blijven lezen?

Vers Beton kan niet bestaan zonder haar leden. Lees onbeperkt artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Waarom huurders in de vrije sector hun mond niet opentrekken

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Torenhoge huren met schimmige community- en servicekosten, een bouwput voor de deur, lekkages en een huisbaas die niet thuis geeft. Toch durven huurders in de vrije sector niet snel te klagen, omdat ze zo afhankelijk zijn van hun verhuurder. Maar het kan wel degelijk helpen. Lees het onderzoek van Teun van den Ende.

  • Met het invoeren van 30 kilometerzones rijst de vraag: van wie is de straat?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    De gemeente wil van Rotterdam waar mogelijk een 30 kilometerzone maken. Dat vergt een geheel nieuwe weginrichting waarbij de auto steeds minder de norm is. De vraag rijst: aan wie behoort de openbare ruimte toe?

  • Het Havenkwartier op Katendrecht is vooral voor de happy few

    • Architectuurkritiek

    Het laatste plekje in hartje Katendrecht is gekaapt: nieuwbouwproject Havenkwartier is opgeleverd. Het imposante, antracietgrijze gebouw herbergt tweehonderd woningen. Maar wat voegt het toe aan de Kaap? En voor wie is deze community eigenlijk bedoeld?

  • Alle artikelen

De agenda die je aan het denken zet

  • Duo lecture by Slava Balbek (online) and David Gianotten & Michael den Otter of OMA, organised in collaboration with the Ukraine-the Netherlands Urban Network. Wednesday 6 December 2023, 18:30 – 20:15 (Doors open at 18:00). Register for the offline event or join the live stream

    Venue: Independent School for the City
    Datum:
  • A new edition of A Mic of One’s Own, a series of collaborations between Kunstinstituut Melly and The Writer’s Guide (to the Galaxy)!

    Venue: Kunstinstituut Melly
    Datum:
  • De debuutroman van Ireen van der Lem begint op de dag dat de woningcorporatie een bewonersavond houdt over de voorgenomen sloop van de woningen in een staat; en eindigt op de dag dat de laatste bewoner wordt uitverhuisd.

    Venue: De leeszaal
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Museum Boijmans Van Beuningen beheert een collectie van uitzonderlijke kwaliteit, verdeeld over vele eeuwen en disciplines. Het museum is een gewaardeerde speler in een internationaal netwerk van toonaangevende musea, maar is ook nauw verbonden met Rotterdam, een stad met 660.000 inwoners en 175 talen.

  • Als stagiair(e) Marketing & Communicatie ondersteun je de afdeling op verschillende vlakken en krijg je een breed pakket aan taken en werkzaamheden.

  • WAT DOE JIJ ALS FRACTIECOÖRDINATOR? 

    Als coördinator vervul je een belangrijke rol in en rond de fractie van GroenLinks PvdA Zuid-Holland. Je biedt praktische ondersteuning aan statenleden, volgt de  (politieke) actualiteit, coördineert politieke activiteiten en zorgt ervoor dat de  fractie haar relaties onderhoudt. De functie biedt een interessante plek om je  verder in provinciale politiek te verdiepen.

  • Bekijk alle vacatures