Gecultiveerde Kitsch

 
Vers Beton schrijft elke maand een column in de Uitagenda Rotterdam, het gratis culturele uitgaansmagazine. In het decembernummer bekent Ferrie Weeda geen fan te zijn van december.
December is niet mijn favoriete maand. Hele volksstammen schijnen toe te leven naar collectieve ervaringen van warmte en genegenheid, gepaard gaande met een uitbundige stemming, twinkelende lichtjes, dwarrelende sneeuw, een diep geluksgevoel en een overdaad aan luxe. Dat schijnt het hoogtepunt van het jaar te zijn. Voor mij niet. Ik zie vooral veel vreten en huizen afgeladen met kitsch. En chagrijnige muilen in ellenlange rijen in de winkels, schnabbelende artiesten en verwilderde koopjesjagers op door sneeuwdrab doorweekte uggs.
Ik ben best wel te porren voor gemeenschapszin, vrede, vreugde en welbehagen. Maar dan zonder de gedachteloze overconsumptie, smakeloosheid, onoprechtheid en schaamteloze commercie die de Hollandse feestdagen kenmerken. Wreekt zich daar misschien een areligieuze opvoeding, waardoor ik onbewust zoek naar mystiek, naar betekenis?
Hoe dan ook: als een nieuw jaar wordt ingeluid, slaak ik een zucht van verlichting. Nog even de laatste hobbels en bubbels (ambitieuze voornemens, baggervette bollen, onmatig alcoholgebruik – check!)… en adem uit. Daarna niet te diep inademen natuurlijk, want de luchtkwaliteit is belabberd net na de jaarwisseling, met kritieke fijnstofconcentraties door het vuurwerk. Maar toch: vanaf dan kan ik ultiem genieten van de saaiheid van januari.
Je kunt er ook een andere draai aan geven natuurlijk, dat is misschien veel gezonder, en in ieder geval veel leuker. Dan moet je naar de Rotterdamse Schouwburg deze maand. Wil je leren hoe je kunt zwelgen in schijnheiligheid, hoe je de overdaad, de overdrijving en het cliché als drijvende kracht kunt inzetten, met name in december? Koop dan een kaartje voor Lang en Gelukkig, de reprise van de geniale kerstvoorstelling van het Ro Theater uit 2007. Met Arjan Ederveen als boze stiefmoeder en Alex Klaasen en Gijs Naber als überbitches Paris & Hilton. Bekende sprookjes zijn professioneel verhaspeld en gecombineerd met elementen uit de clichéwereld van de showbizz én de actualiteit.
Een voorstelling die door zijn gelaagdheid bij alle geledingen van het publiek werkt, zodat 7-jarige meisjes om dezelfde grap lachen als het groepje ouwe nichten op de rij erachter. Karakters worden vet aangezet, of juist tegen de gewoonte in gespeeld, waardoor deze misschien wel heel dicht bij de oorspronkelijke volksverhalen komen. Wat is bijvoorbeeld de erotische aantrekkingskracht van de Grote Boze Wolf?
En na de voorstelling, als je door de motregen over een troosteloos verlaten Schouwburgplein glibbert, is Rotterdam in je gedachten een groot spannend glamourlandschap geworden. December is een topmaand.