De 10 meest Rotterdamse manieren om te sterven

 
De dood is onvermijdelijk. Sowieso. Dus al helemáál tijdens de Donkere Dagen van Vers Beton, met haar morbide trekjes. Op de dag dat iedereen het liefst dood zou willen zijn, 1 januari, presenteert de redactie daarom een top 10 van Rotterdams sterven.

Als een Rotterdammer het loodje legt, doet hij dat in stijl. Vredig en harmonieus heengaan doen ze maar in de provincie. Rotterdammers sterven zoals de Maasstad is: groots en meeslepend, dynamisch en veelzijdig, trots en eigenzinnig; met weidse vergezichten maar zonder geouwehoer. De redactie van Vers Beton onderzocht welke factoren een overlijden tot een typisch Rotterdams sterfgeval maken.
Hoe sterft een Rotterdammer in het harnas? Voor wie 010 méér dan een code is, is een huis-tuin-en-keuken-dood natuurlijk geen optie. Rotterdammers gaan voor een wolkenkrabber-bouwput-havenindustrie-dood. Wij springen van het hoogste gebouw, vallen in de diepste afgrond, en worden vermorzeld door machines van bovenwereldlijke afmetingen. En worden we vermoord, dan is het bij voorkeur omdat we zeggen wat we denken en doen wat we zeggen. Simpel toch?
Niet simpel. De redactieleden buitelden over elkaar heen over de vraag wat de meest Rotterdamse doodsoorzaak is. Een kakofonie van ultiem Maasstedelijk sterven, de ene optie nog epischer en prozaïscher dan de andere. Om orde aan te brengen in de rijkgeschakeerde wereld van dood gaan op z’n Rotterdams, besloten we de resultaten onder te brengen in een tiental categorieën. Deze worden gepresenteerd in oplopende volgorde van Rotterdamsheid, met tot de verbeelding sprekende voorbeelden. Eva Wijers voorzag elke categorie bovendien van een illustratie in de vorm van de letters van het woord R_O_T_T_E_R_D_A_M – plus een stemmige †. Lees en huiver.

10) Grootstedelijk sterven

De vrouw die 10 jaar dood in haar huis in Middelland lag: ongetwijfeld één van de meest spraakmakende sterfgevallen van 2013 (of van 2003 eigenlijk). Maar is dit een typisch Rotterdamse dood? Overlijden als gevolg van grootstedelijke problematiek en dynamiek is in Roffa aan de orde van de dag, maar niet uniek Rotterdams. In elke grote stad zijn doden te betreuren ten gevolge van criminaliteit, anonimiteit, armoede etc. Toch in de lijst, omdat Rotterdam de enige echt grote stad van Nederland is.

9) Milieuproblematisch sterven

Door de slechte luchtkwaliteit leven Rotterdammers gemiddeld korter dan de doorsnee Nederlander. Notoir zijn ‘rochelroutes’ als de ’s Gravendijkwal en de A13, maar de hele stad zucht (en piept) onder de uitstoot van verkeer, industrie en scheepvaart. Greenpeace waarschuwde dit jaar dat we nog een flink extra portie fijnstof te verstouwen krijgen, als de twee nieuwe kolencentrales op de Maasvlakte in bedrijf gaan. Ook ultiem Rotterdams, in het genre ‘collectief sterven’: een apocalyptisch ongeluk in de haven waardoor we er allemaal aan gaan.

8) Lichamelijke degeneratie

Aansluitend bij Milieuproblematisch sterven: hoe Rotterdammers zichzelf om zeep helpen door verslavingen, abominabele eetgewoonten en slechte persoonlijke verzorging. Rotterdammers zijn door de bank genomen lager opgeleid, dus leven statistisch ongezonder en korter. Slecht eten, veel roken, weinig bewegen. Bram Ladage mag zijn etenswaar dan aanprijzen als ‘patatje gezond’, iconisch eten uit 010 is in de regel een aanslag op je levensverwachting. De gedroomde dood voor Rotterdamse liefhebbers van meervoudig verzadigde vetzuren: je doodeten aan kapsalon, broodjes uierboord of prijswinnende gehaktballen.

7) Verdrinking

Kan niet missen! Rotterdam is de haven, en de haven is véél water. Binnen deze categorie sterven Rotterdammers als gevolg van overboord vallen, tussen wal en schip vallen, van de kade vallen (al dan niet in kennelijke staat), van de Erasmusbrug afwaaien, of zinken met Spido, Splashbus, Watertaxi etc.

6) Rotterdamse verkeersdood

Onze stad bestaat bij gratie van het (internationale) verkeer, maar de daarvoor opgetuigde infrastructuur brengt de nodige veiligheidsrisico’s met zich mee. Drukke verkeerswegen splijten woonwijken doormidden, fietswielen en rollators blijven steken in tramrails. En dan de mores van de Rotterdamse weggebruiker. Probeer op een zaterdagmiddag maar eens over de West-Kruiskade te fietsen, zonder een portier in je snufferd te krijgen of onderuit te gaan tijdens een uitwijkmanoeuvre vanwege driedubbel geparkeerde auto’s. Ook lekker Rotterdams: doodgereden worden door een bezorgbeer.

5) Sterven omwille van overtuiging

Meningen doen ertoe, ook in de stad van ‘geen woorden maar daden’. Rotterdammers zeggen waar het op staat, en staan voor wat ze zeggen, om een Rotterdammer te parafraseren die zijn onomwondenheid met de dood moest bekopen. Opvattingen zijn meestal verbonden met de vele (groeps)culturen in de stad. De hartstochtelijke identificatie van veel Rotterdammers met hun religie, partij, subcultuur, sportclub, of met de stad zelf wordt gekenmerkt door onvoorwaardelijke trots, opofferingsgezindheid of zelfs militaire symboliek. De term ‘Het Legioen’ voor de aanhang van Feyenoord is illustratief. Sterven in het shirt van je favoriete voetbalclub, gevolgd door een uitvaart in het stadion staat hoog op het lijstje van Rotterdams sterven.

4) Rotterdams-idyllisch sterven

Het meest bizarre sterfgeval van 2013 was zonder twijfel de Rotterdammer die op de hoogste fly-over van knooppunt Kleinpolderplein met 170 km/u uit de bocht vloog. In zijn Mercedes maakte hij een vrije vlucht van tientallen meters, landde in een plantsoen, vloog over de kop en kwam een stuk verderop tegen een boom tot stilstand. Het motorblok en de versnellingsbak – die uit de auto waren gelanceerd – eindigden nog een stuk verder. Degenen die de bewuste bocht kennen, weten dat deze een magnifiek uitzicht biedt op de skyline van de stad. Als je als Rotterdammer dan toch dood moet gaan, is sterven met een weidse blik op de skyline tegen een opkomende zon het neusje van de zalm.

3) Bouwgerelateerd sterven

Rotterdam is de onbetwiste architectuurhoofdstad van de Lage Landen en bovendien nooit af. De kans als argeloos toerist direct na aankomst op CS overreden te worden door een bulldozer is niet denkbeeldig. Dat geldt evenmin voor in een bouwput vallen, een zwiep van een hijskraan krijgen of bedolven worden onder een lading grind, puin, straatstenen, betonplaten of cement. Om nog maar te zwijgen van de risico’s die experimentele architectuur met zich meebrengt: gevelplaten zeilen bij storm door de stad, esthetisch vormgegeven bruggen dansen in de wind, en bij een beetje miezerregen verandert een postmodernistisch stadsplein in een levensgevaarlijke spekgladde vlakte.

2) Vallen in Rotterdamse diepte

Aan je einde komen in je geboortegrond – het kán in Rotterdam. Vallen in bouwput is al genoemd, maar ook acuut gapende gaten in de straat lenen zich hiervoor uitstekend. Ondergrondse verbindingen zijn ook niet van risico’s gespeend; berucht zijn de roltrappen van de metrostations en natuurlijk die van de Maastunnel. Met een volbeladen fiets op een treetje van de roltrap balanceren, wiel verkeerd plaatsen, uitglijden of de fiets niet meer houden, en je ligt binnen mum van tijd op 12 meter diepte. In het ergste geval neem je een stuk of tien mederoltrappers in een domino-effect mee naar beneden, in wat eindigt als een mikado-achtig Rotterdams massagraf onder de Maas.

1) Springen vanaf Rotterdamse hoogte

En dan de topcategorie, ongegëvenaard door alle andere Rotterdamse vormen van sterven: de dood na een sprong van een Rotterdamse hoogte. Hoge bouwwerken oefenen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op waaghalzen en zelfmoordenaars, waarbij de iconische gebouwen natuurlijk een voortrekkersrol vervullen. De Euromast schijnt behalve voor tokkelaars en abseilers zeer populair te zijn onder suïcidale stadsgenoten, en nog vóór de ingebruikname sprongen de eerste basejumpers al van De Rotterdam. Dat deze roekeloosheid geen recent verschijnsel is, blijkt uit de Rotterdamse bruggenspring-wedloop van de jaren ’30, waarbij de inzet was van een zo hoog mogelijk punt van de Hef te springen. Een poging het record van dokwerker en duikfanaat Jan Vlasblom te verbeteren werd hierbij een Crooswijker fataal.

Écht Rotterdams sterven is de ultieme daad van elke stadgenoot. De redactie hoopt met het bovenstaande lezers te hebben geïnspireerd om zijn Rotterdammerschap in stijl te eindigen, maar accepteert geen aansprakelijkheid.