De Beste Stuurlui: Lofzang op de Rotterdamse nutteloosheid

Onze Alex Furtado steekt als De Beste Stuurman van deze week een lofzang af op ogenschijnlijk nutteloze daden aan de Coolsingel. Een roeptoeterende megafoonman en een witgepenist standbeeld? Prachtig!
 

De Trouw heeft sinds afgelopen week een rubriek over nutteloze kennis. Filosoof Coen Simon in het inleidend stuk: ‘’Mensen snakken soms naar nutteloosheid om even te ontsnappen aan de gecontroleerdheid van de samenleving.’’
Rotterdam is rijk aan publieke kunstwerken die kunnen aanvoelen als nutteloos. Afgelopen december kwam ik bij Rotterdam Late Night in de WORM in aanraking met Wim Konings. Hij verrichte dagelijks (in 2014 enkel nog op woensdagen) een handeling die gezien zou kunnen worden als nutteloos. Tegenover het voormalig postkantoor op de Coolsingel schreeuwt hij om klokslag twaalf uur ‘s middags de woorden: “It’s never too late to say sorry!” over de Coolsingel. Hij schreeuwt ze door een zilveren megafoon die er normaal in een vitrine maar wat bijligt. Met de zin spreekt hij het geweten aan van toevallig passerende voetgangers. Het project zou maar een jaar duren, maar gaat inmiddels zijn derde jaar in.
Even verderop op de Coolsingel staat tegenover het voormalig ABN Amro-gebouw het standbeeld van Monsieur Jacques. Het is de verbeelding van de zelfvoldane burgerman. Terwijl alles om hem heen verandert, staat hij sinds de jaren vijftig op vrijwel dezelfde plek nadrukkelijk om zich heen te kijken en niets te doen: de borst vooruit, de neus omhoog, de hoed in de handen op de rug. Je zou ook over de verbeelding van de Rotterdammer kunnen spreken. Op de cover van het boek ‘Graffiti in Rotterdam’ kwam ik Monsieur Jacques laatst tegen, voorzien van een witgespoten piemel.
Zowel de uitroep van Konings als de witgespoten penis van Monsieur Jacques lijken een nutteloze (lees: niet  functionele) daad in de buitenruimte. Maar ze kunnen je wel even doen twijfelen, denken of lachen. Je kunt ze zien als een door een megafoon schreeuwende gek en een onbezonnen graffitispuiter. Of je geeft er je eigen invulling aan en laat je even door van je voetstuk brengen. Ik kies voor het laatste. Ik geniet ervan.