Iedere maandag verschijnt in gratis krant Metro een opiniestuk van Vers Beton. De realisatie van twee kolencentrales doet de levensverwachting in Rotterdam ernstig geweld aan. Ties Joosten ziet het met lede ogen aan. Hij vindt dat we ons wel wat meer mogen opstellen als de Groningers, die ziedend zijn over aardgasboringen.
Groningen beeft en is boos, heel boos. Aardgas ter waarde van 500 miljard euro werd er door de NAM uit de provincie gepompt, terwijl de kosten daarvan (scheuren in muren, dalende huizenprijzen) doodleuk op de samenleving werden afgewenteld. Groningen voelt zich misbruikt als pinautomaat van Nederland.
Toen minister Kamp afgelopen week naar Loppersum afreisde werd hij dan ook onthaald op een woedende menigte. Met tractoren werden de toegangswegen tot het gemeentehuis afgesloten en met de hooivork in de hand werd compensatie geëist. Ostentatief werd de Republiek Groningen uitgeroepen.
Zonder de Groningse malheur te willen bagatelliseren: de eerste aardbevingsdode moet nog vallen. In dat licht is het opvallend dat Rotterdam zo op zijn handen blijft zitten, terwijl wij vanaf dit jaar het dodelijke fijnstof van twee nieuwe kolencentrales over ons krijgen uitgebraakt. Ieder jaar zullen daardoor veertig Rijnmonders gemiddeld tien jaar eerder sterven, concludeert de Universiteit van Stuttgart. Veertig mensen, die creperen na vreselijke longkankers en hartklachten. Daarnaast zullen we ieder jaar 31.000 (!) extra dagen ziek zijn. Kost allemaal bakken met geld, dat door de samenleving kan worden opgehoest.
Maar misschien nog wel stuitender is het dedain van de twee bouwers van de centrales: E.On en GDF Suez. Deze mochten er namelijk alleen komen als de CO2 zou worden afvangen en onder de grond gestopt. Dat hadden E.On en GDF Suez eerlijk beloofd, echt waar, ze spuwden zelfs door hun vingers. Nu echter blijkt dat de EU er niet voor wil betalen (jep, uiteindelijk moest ook dit van uw belastingcenten komen), hebben ze er geen zin meer in. Toch gaat de bouw van de centrales gewoon door, want de beloftes staan niet zwart op wit en zijn daarom niet juridisch afdwingbaar. ‘Foutje’, zegt de politiek, ‘gaan we de volgende keer anders doen’. Alsof we verdomme achterlijk zijn.
Rotterdam kan nog wel wat leren van Loppersum.
Deze opinie verscheen eerder vandaag in Metro Rotterdam. De reacties op dit artikel worden volgende week maandag in Metro besproken.
Al 27 reacties — discussieer mee!
Wil niet veel zeggen, maar Groningen heeft ook 2 onnodige kolencentrales in hun strot gedauwd gekregen en de protesten waren zeer zwak en werkgelegenheid zoals belooft is er niet gekomen, want alles word gedaan door buitenlanders, die door heel Groningen gehuisvest zijn.
Idem overigens bij de A4, De Rotterdam, de Maastoren… Vroeger was het zo dat bouwprojecten een grote boost waren voor de lokale bevolking. Tegenwoordig worden er bouwvakkers uit Portugal of Polen gehaald om het hier voor een hongerloontje te bouwen.
Ties heeft gelijk: het gaat er niet om of er nu 40 doden of 3 vallen, dat is uiteindelijk allemaal nattevingerwerk, maar het echt verontrustende punt is het gemak (of is het onmacht?) van onze bestuurders om grote bedrijven waarmee je afspraken maakt, aan die afspraken te houden. En kennelijk weinig onderneemt (kan ondernemen?) om dit recht te zetten of terug te draaien.
Hoe waarschijnlijk is het dat de politiek dit de volgende keer wel kan voorkomen, ondanks alle “lessons learned”?
Helaas verwacht ik uit de kant van de politiek ook niet veel beters. Minister Schultz van Haegen verhoogt de snelheid op de A13, zonder gedegen onderzoek naar de effecten op de luchtkwaliteit. Wanneer zij wordt gewezen op de significante verslechtering van de luchtkwaliteit door deze snelheidsverhoging, doet ze alsof haar neus bloedt en houdt voet bij stuk.
Geen idee waarom ze zo nodig dat kleine stukje asfalt koestert.
De methode om de gezondheidsgevolgen van zo’n bron als die kolencentrale te berekenen is algemeen wetenschappelijk aanvaard. We weten precies wat die centrale gaat uitstoten (daar hebben ze namelijk ene vergunning voor) en we weten hoe zich het roet, de zware metalen, PCB’s, zwavel- en stikstofoxides over de regio gaan verspreiden. We weten ook hoe een toename van de blootstelling zich verhoud tot gezondheid en levensverwachting. Dat zegt niet zoveel over iemand persoonlijke kans om op een bepaalde datum te overlijden. Daarvoor is het niet bedoeld. Maar het zegt wel wat over de afname van de gezondheid van iedereen in de invloedssfeer van zo’n centrale.
Of bv. van een snelweg. Die gaan nog harder (zeker als het aan Schultz ligt). Waar op een kolencentrale nog een flinke schoorsteen zit, die de troep gelijkmatig over de hele streek verdeeld, stoot het verkeer uit op leefniveau.
De omwonenden van een drukke weg, worden daar direct mee geconfronteerd. 100 rijden op de A13 maakt voor het gemiddelde van Rotterdam weinig uit. Maar voor de omwonenden scheelt het drie weken. Dat is ook statistiek, en het drukt vooral uit hoeveel minachting de minister heeft voor de gezondheid en levenskwaliteit van mensen.
We hebben de kolencentrales en de windmolens… Maar Groningen is ook heel mooi en gezellig dus we willen er wel voor gaan!
Citaat: “Veertig mensen, die creperen na vreselijke longkanker en hartklachten.”
Hmm… misschien toch eens de handboeken statistiek erbij pakken?
Leg uit?
Ik ga hier geen kolencentrales goedpraten, maar moderne kolencentrales zijn echt enorm veel beter dan oude centrales. Volgens mij (maar ik weet het niet zeker, pin me er niet op vast) betekenen die twee nieuwe centrales dat er ook minder capaciteit van oude kolencentrales nodig is, waardoor netto de uitstoot van fijnstof (en andere stoffen) afneemt.
Daarnaast vind ik die berekeningen over de correlatie tussen wat fabrieken richting Hoek van Holland uitstoten en wat dat voor gevolgen heeft in centrum Rotterdam altijd, eh, ontzagwekkend qua zeggingskracht. 40 mensen op een populatie van ruim 600 duizend mensen is bijvoorbeeld statistisch nogal insignificant (want dat aantal kun je nooit onderscheiden van de achtergrondruis, tenzij je echt een extreem scherpe meetmethode hebt, maar de relatie ‘uitstoot kolencentrale’ en ‘doden Rotterdam’ is wat minder lineair dan wat ze in, zeg, een deeltjesversneller doen.
Dat gezegd hebbende: de gemeente heeft inderdaad enorm zitten slapen met z’n ccs-beleid. Zo enorm, dat het bijna grappig wordt. Bijna.
Goed punt. Kleine nuance: Onze boosheid hier in Groningen heeft tot nu toe nog niets opgeleverd. De gaswinning wordt gewoon doorgezet (Kamp geeft er een mooie draai aan, maar wie even de cijfers checkt ziet dat er per saldo geen kuub gas minder gewonnen wordt) en de financiële compensatie is zwaar onder de maat (het lijkt een enorm bedrag, maar als je schade maakt, is het toch logisch dat je die schade betaalt?).
De boosheid hier bestaat in feite uit een handjevol mensen dat de straat op gaat. En dat kwam pas echt op gang toen Aldel failliet ging. Een groot deel van de demonstranten is niet boos op de gaswinning, maar op het feit dat ze geen baan meer hebben. Waarom die twee thema’s aan elkaar gekoppeld worden is mij een volslagen raadsel.
“Waarom die twee thema’s aan elkaar gekoppeld worden is mij een volslagen raadsel.”
Het is denk ik iets logischer dan het soms lijkt. Aldel ging failliet omdat het (naast dat het bedrijf al jaren niet winstgevend was, dat vergeet iedereen nogal makkelijk) een hoge energieprijs moest betalen, waardoor het niet meer concurrerend was (nogmaals, dat was het al niet, maar de hoge energierekening heeft het erger gemaakt).
Dat is heel cru, want onder de grond bulkt het van de energie, terwijl daarboven geleden wordt vanwege het gebrek daaraan. Ook dat houdt dus relatie met de scheve relatie tussen enerzijds profiteren van Gronings gas, en anderzijds Groningen in de kou laten staan.
Wat er staat klopt niet, en waarom dat zo is blijkt uit handboeken statistiek.
Laatst stond een aardig artikel in – ik geloof – de Volkskrant van eoa (hoog)leraar funderings-nogwat, die zich afvroeg of de NAM eigenlijk wel schadeplichtig was. Ik weet niet of ie gelijk had, maar hij zette me wel aan het denken.
Zo vroeg ie zich af wat de consequentie is van het feit dat oude huizen wel scheurvorming vertonen en nieuwe niet. Volgt de schade dan niet (mede) uit de aard van de zaak? En is de eigenaar niet zelf verantwoordelijk voor het stevig houden van zijn oude woning zodat die iig net zo sterk is als nieuwe?
En wat als de trillingen de huizen hoogstens eerder dan gebruikelijk scheuren bezorgen? Oftewel, wat als de schade sowieso – maar dan 10 a 20 jaar later – zou zijn voorgevallen?
En wat nu met de mensen die tegenwoordig schade (geluidsoverlast: zijn ook trillingen) ondervinden van de 5e baan van Schiphol? Hebben die ook integrale schadevergoeding gekregen? Is het Rijk tegenover hen ook coulant geweest?
Kortom, zo ‘logisch’ is het vergoeden van schade niet kennelij. Hoop mitsen en maren…
De elektriciteitsproductie van nieuwe kolencentrales gaat niet ten koste van die van oude, maar ten koste van gascentrales (die sowieso al een heel lastige business case hebben, maar wel een stuk schoner zijn). Die oude kachelen gewoon door, want maken erg veel winst.
Hier het rapport waarin het aantal doden berekend wordt. Komt mij allemaal redelijk waarachtig en betrouwbaar over, hoewel het vast van meer aannames dan in deeltjesversneller afhankelijk zal zijn (maar hee, dit is dan ook de echte wereld en geen lab).
Het vreemdste is nog dat we in Nederland helemaal geen elektriciteitstekort hebben. Onze gascentrales staan door de overproductie nu al meer dan de helft van de tijd stil. Dat maakt het doordrammen van die kolenbakkies in de haven nog eens extra wrang.
Beste Ben,
Ik wil zeker niet claimen het grootste statistische expert van Rotterdam e.o. te zijn. Als ik (of het Stuttgart-rapport?) duidelijke statistische fouten maak, dan zou ik daar graag van leren. Kennelijk zijn ze voor jou overduidelijk, voor mij helaas niet. Kan je me verlichten?
Mooi dubbelzinnig, maar klopt wel. Rotterdam heeft een zeer hoge CO2-uitstoot per inwoner. De Rotterdamse haven en industrie zijn voor 85% verantwoordelijk voor deze uitstoot.
Rotterdamse haven zou niet moeten investeren in de gebruikelijke op- en overslag maar ook in de nieuwe technologieën en distributie mogelijk maken van nieuwe brandstoffen. Verduurzaam de Rotterdamse haven én zorg voor een gezonde toekomst van de haven.
Ah joh, het maakt verder niks uit en je weet het zelf ook toch wel… met die statistiek bedoel ik alleen maar te zeggen dat de uitkomsten van dat soort onderzoek altijd – per definitie – abstracties zijn. Er zijn dus geen 40 mensen die zoiets gaan meemaken. Het zijn gemiddelden. En datzelfde geldt voor die 10 jaar. Maar dat begreep je vast zelf wel. Nou heb ik het idee dat ik een mop aan het uitleggen ben… 😉
Update: in het uitlezen van de verschillende tabellen van het onderzoek van de Universiteit van Stuttgart heb ik een fout gemaakt. De twee in aanbouw zijnde kolencentrales in de Rotterdamse haven zullen ruim 9.700 extra ziektedagen opleveren in de regio, niet 31.000. Dat laatste getal is een totaal van alle reeds operationele kolencentrales in Nederland.
Wel van belang om hier nog even te benadrukken is dat CO2-afvang niets gaat doen tegen uitstoot van schadelijke stoffen, hooguit iets tegen klimaatverandering. Het gevaar voor Rotterdamse luchtwegen komt van fijnstof en andere narigheid.
Is iedereen zich er wel van bewust dat qua schadelijke stoffen de auto’s in de stad veel gevaarlijker zijn? Ik woon liever bij een kolencentrale dan aan de ’s gravendijkwal (zie ook http://www.europoortkringen.nl/?p=2506).
Maar goed. Liever beide niet.
Goed punt over het niet wegvallen van oude kolencentrales.
Nog wat leuke cijfers over de emissies van verschillende typen centrales: wattsupwiththat.com/2014/01/10/natural-gas-switch-from-coal-brings-power-plant-emissions-down/
Klopt helemaal. Het voorbeeld van de CO2-afvang is dan ook vooral beoeld ter illustratie van het dedain van de bouwers / de domheid (of erger?) van de politiek.
Is dat zo Inge? De fijnstof van kolencentrales wordt over een veel groter gebied verspreid dan dat van autoverkeer, maar de uitstoot fijnstof staat wel gelijk aan die van miljoenen autokilometers. Naast de uitstoot van zware metalen als kwik.
Het is bijzonder vreemd dat miljarden geïnvesteerd worden in kankerverwekkende kolencentrales, terwijl we ze niet eens nodig hebben. We kunnen al veel meer elektriciteit opwekken dan we nodig hebben.
De vergelijking met de ’s Gravendijkwal is er natuurlijk eentje van appels en peren, maar in ieder geval dient de wal nog het doel van de mobiliteit. De kolencentrales lijken vooral gebouwd om gascentrales stil te leggen: een geschuif van miljardenbelangen tussen energiereuzen waarbij de samenleving uiteindelijk de rekening betaalt.
En wat als de trillingen de huizen hoogstens eerder dan gebruikelijk scheuren bezorgen? Oftewel, wat als de schade sowieso – maar dan 10 a 20 jaar later – zou zijn voorgevallen?
Zo lust ik er nog wel een paar. Alles vergaat op een gegeven moment wel, als je maar lang genoeg wacht. Dus schade bestaat eigenlijk niet?
Ik ben een rasechte Groninger maar woon al jaren in Rotterdam.
Laten we nu eens naar de Groningers kijken, die gaan door om hun recht te halen.daar is dit Maffiakabinet nog niet van af.
De rest van Nederland kan nog heel veel leren van de noordelingen .
Kom op medelandgenoten volg de Groninger de komende tijd en wie weet krijgt U ook dezelfde vechtlust.
Ook in Groningen: een kolencentrale in de Eemshaven en nog eens een voorstel voor boringen naar schaliegas http://www.rtvnoord.nl/ipad/index.asp?p=134556. De geldzucht houdt nooit op.
Als je geen recht van spreken hebt over grond onder je huis, dan hoef je niet op te draaien door ander gemaakte schade lijkt mij zo ! De regering moet eens stoppen met Nederland kapot te maken. Limburg iedreen heeft problemen met bepaalde acties door derden. Staan huizen bij met meer dan 1 ton schade of onherstelbaar ! Hoezo kunnen de bewoners dat zelf voorkomen en betalen en betreft aldel,beter opletten in het nieuws voordat je Groningen in kwaad daglicht zet !