Iedere maandag verschijnt in gratis krant de Metro een opiniestuk van Vers Beton. Deze week is het de beurt aan Inge Janse, die pleit voor de invoering van een politieke dienstplicht. De politiek, en daarmee de maatschappij, worden namelijk geplaagd door een chronisch wantrouwen en een gebrek aan talent, meent hij.
Afgelopen week bleek dat politici van de PvdA in Feijenoord vooral in de deelraad zitten voor het geld en de vriendjespolitiek. Koren op de molen natuurlijk van de politiek wantrouwende man op straat, en gelijk heeft-ie. Want als je de media moet geloven, dan zijn politici allen armzalige stuntelaars die de ene na de andere doorzichtige fout maken.
Natuurlijk is het veel minder erg dan wordt geschetst. Een moeilijke bestuurlijke transformatie bekt nu eenmaal stukken minder lekker in de krant dan alcoholisme tijdens raadsvergaderingen, interne strijd in partijen of financiële debacles.
Maar misschien nog wel gevaarlijker voor het vertrouwen in de politiek, is het gebrek aan lokaal politiek talent. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar de meeste hoogvliegers die de stad kunnen maken, krijgen elders meer uitdaging, geld en waardering.
Ik pleit daarom voor de invoering van politieke dienstplicht, de opvolger van de militaire dienstplicht. Het gevaar ligt namelijk niet buiten onze landgrenzen, maar er binnenin: incapabele, invalide politiek die door de burger niet geloofd en vertrouwd wordt. En dat is gevaarlijk, want een land zonder goed werkend politiek apparaat is gedoemd te vervallen in chaos, anarchie en wat dies meer zijt.
Politieke dienstplicht, zeg twee jaar deeltijd meedraaien in de lokale deelraad, gaat dit oplossen. Het maakt lokale politiek tot een échte afspiegeling van de maatschappij, en de man op straat gaat vanwege zijn dienst beter begrijpen hoe politiek werkt. Tel uit je winst!
Natuurlijk, mitsen en maren te over. Burgerpolitici gaan zonder twijfel fouten maken. Maar ach, veel erger dan in de deelraad van Feijenoord kan het toch niet worden. En als zelfs militaire dienstplicht ooit ingevoerd kon worden, dan moet dat met dit veel minder gevaarlijke en stukken comfortabelere equivalent een peulenschil zijn.
Deze opinie verscheen eerder vandaag in Metro Rotterdam. De reacties op dit artikel worden volgende week maandag in Metro besproken.
Al 18 reacties — discussieer mee!
Ik ben het met je eens dat het een probleem is. Maar loting is niet de oplossing om het vertrouwen in de politiek terug te winnen.
Want laten we reëel blijven; er zullen altijd relletjes blijven in de politiek. Je ziet het bij alle partijen. Dat is ook logisch als mensen gaan samenwerken in een moraliserende omgeving als de politiek.
De kwestie rondom incapabele politici los je niet op met loting. Politiek is een vak en een hobby. De gemiddelde Rotterdammer, wat zeg ik Nederlander, heeft daar geen kaas van gegeten. Geen punt, als je als partij in bijv Rdam je goed voorbereid kun je genoeg mensen die het (willen) kunnen. Voor kleinere gemeentes (zag dat Groenlinks in Capelle bijv niemand kon vinden) is dat al een groter probleem.
Nu ik er zo langer over nadenk, is loting eigenlijk helemaal niet gewenst gezien de type democratie die we hebben. We leven in een partijdemocratie. Partijen worden gekozen obv verkiezingsprogramma en idealen, sluiten coalitie met anderen en maken coalitieakkoord obv ieders idealen naar rato stemverhouding. De praktische bezwaren v loting daargelaten (er is geen potter hoed waarmee nieuwe raadsleden politieke partijen kiezen) heb je op die manier geen mensen die intrinsiek de wereld/stad willen verbeteren op basis v bepaalde idealen waar de kiezer hen in herkent.
Het oude Athene heeft zelfs een tijdje dit systeem gehad: bestuursbenoemingen bij loting.
Weet niet of ik hier voor ben, maar weet wel dat ik teveel capabele mensen hoor zeggen dat ze geen trek hebben in de politiek omdat het (moreel) niveau zo laag ligt.
Terwijl dat juist het argument bij uitstek zou moeten zijn om juist WEL actief te worden.
Groetjes,
Vic
Alsjeblieft zeg, woon twee deelraadsvergaderingen bij en je overweegt van de Erasmusbrug te springen.
Ik ben hoe langer hoe meer voor een lotingsysteem. Een beetje zoals David van Reybrouck in zijn laatste boek beargumenteerd.
Geen flauw idee of Joey een capabele jongen is, maar zijn antwoord spreekt boek delen. @Joey: Als het zo erg gesteld is dan moet je toch niet toekijken en schande spreken, maar hun plaats innemen om de situatie te verbeteren?
Ja, zijn idee ligt hier ook een beetje aan ten grondslag, maar ik wil het harder invoeren: gewoon keiharde dienstplicht, inclusief mensen die een s5 willen scoren door als een doorgeslagen tokkie naar de commissie te gaan en zichzelf vrij willen pleiten door van tevoren de buren in elkaar te slaan en de foto’s daarvan mee te nemen.
Ja, da’s het probleem: de burger beklaagt het, maar doet er niets aan om het te verbeteren (behalve klagen, maar daar schieten we niet bijster veel mee op).
Op de website van D66 staat een mooie discussie over de voors en tegens van verplichte politieke participatie (en als ze ergens weten wat goed is voor de burger, dan is het daar wel ;)).
Maar, Vic, je moet kiezen: voor of tegen dit plan?
Niet klagen maar dragen, Joey. Wat is jouw voorstel om dit probleem op te lossen, als het niet de politieke dienstplicht wordt?
Verplichten zal de sfeer er niet veel beter op maken in de raad, laat staan de kwaliteit van de besluiten ;-), dus of het een oplossing is voor de problemen die je schetst weet ik niet, maar het is wel een vet tv-idee 🙂
Tegen. Je haalt de oorzaak van het probleem niet weg met mensen te dwingen zitting te nemen.
De oorzaak van ons probleem is vergelijkbaar aan de tragedy of the commons. Iedereen wil wel dat (goede) mensen verantwoordelijkheid nemen, maar doen het zelf niet. Omdat het persoonlijk nadeel als groter wordt ervaren dan het collectief voordeel.
De essentie van het probleem gaat ook over verantwoordelijkheid beseffen. Mensen denken dat politici eindverantwoordelijk zijn voor de samenleving i.p.v zij zelf. Lees ook mijn column ‘verantwoordelijkheid’ op de Leefbaar Rotterdam site waarin ik ook mijn oplossingsrichting schets.
Dit is een impopulair onderwerp overigens. Meeste burgers willen absoluut niet op hun eigen falen gewezen worden.
Even specifiek over de deelraad: Die is eigenlijk net iets te groot waar het voor bedoeld is. Zie meer in wijkraden, zodat je ook concreet dingen kan bespreken. Overkoepelende zaken horen vaak sowieso eigenlijk thuis in de gemeenteraad.
Daarnaast hoort partijpolitiek er eigenlijk niet thuis. Wijkbestuur vanuit de buurt, niet vanuit de Coolsingel.
Initiatieven zoals Buurt Bestuurt (misschien interessant om het daar eens over te hebben op Vers Beton, mooi Rotterdams initiatief), daar zie ik veel meer in.
Loting, daar ben ik trouwens wel voor.
Overigens is het mijn recht als Rotterdammer om overal over te klagen en tegenaan te schoppen 🙂
Je kunt het vergelijken met juryplicht – onder leiding van mensen die er wel voor geleerd hebben komen die toch in de regel tot heel redelijk beargumenteerde besluiten en een aardige samenwerking.
Kijk, ik maak me niet de illusie dat het iets zou veranderen aan de condition humaine – roddel, achterklap, nepotisme, het zal allemaal manifest blijven ook al zal je ‘carriere’ als volksvertegenwoordiger maar max. 4 jaar kunnen duren en hoef je je niet druk te maken over herverkiezing.
Voor mij is pleiten voor loting vooral een gedachte-experiment om het volledig vastgelopen partijensysteem ten lange leste te slopen. Verkiezingen vallen steeds meer in gelijke brokken uiteen, formeren wordt zo langzamerhand een gotspe. Wie herkent zich nog echt in de zuilen die geen zuilen meer zijn? Als het partijenstelsel wil overleven moeten er nieuwe partijen komen, getekend naar het moment – bijvoorbeeld voor jonge professionals die niet direct kinderen willen, maar wel volop willen meedoen aan de samenleving.
En waarom kunnen er in Nederland bijvoorbeeld geen grote blokken bestaan? Waarom is er niet een groot sociaaldemocratisch blok? Zodat PvdA en SP elkaar de tent niet uit hoeven vechten? Vind ik ook een optie: vier grote machtsblokken, zodat er echt wat te kiezen is. Winner takes all.
Dus we moeten ons systeem maar op de schop nemen, omdat er bij de peveda 010 dubieuze figuren zitten? Sorry, maar daar komt geen end aan.
Open vraag: zit er misschien een verband tussen het willen zijn van politicus en het hebben van een dubieuze agenda?
Wat ik bedoel: misschien is het huidige systeem zo opgetuigd, dat het juist de verkeerde mensen aantrekt. Ik denk van niet, maar ik werp het gewoon op. Neem die vergoeding in Feijenoord, die heeft er blijkbaar voor gezorgd dat er mensen op af kwamen die verder weinig met politiek hebben.
Dus misschien moet het systeem wel anders. Zij het radicaal zoals met een dienstplicht, zij het mild met een apolitieke organisatie, zij het bureaucratisch met andere kosten en baten.
Het huidige systeem lijkt alvast niet optimaal te zijn. Of is het de minste van alle kwaden?
Er is volgens mij niet per definitie iets mis met het systeem. Het is vast niet optimaal, maar het zou prima moeten kunnen werken.
Mijn punt blijft: er is niet iets mis met “het systeem”, er is iets mis met de meeste van de meer capabele mensen dat ze hun verantwoordelijkheid niet pakken.
Zoals Montesqieu al zei: “het grootste gevaar voor de democratie is verlies aan virtus” (altruisme in het algemeen belang/gemeenschapszin).
Maar ook dát is (ten dele) het systeem, als mensen hun verantwoordelijkheid niet nemen. Waarom bouwen mensen wel op eigen initiatief een bibliotheek in west, maar gaan ze niet de politiek in om de fundamenten te veranderen? Dat zegt minimaal even veel over het politieke systeem als over het verantwoordelijkheidsgevoel van mensen.
(hoewel ik me door citaten van elke denker uit Frankrijk bijna altijd laat overtuigen, simpelweg omdat ik niet wil laten blijken dat ik geen idee heb wie er aangehaald wordt en wat hij precies bedoelt)
Goed dat je dit aankaart. Ik weet niet of dit de oplossing is maar dat er iets moet gebeuren is duidelijk. My 2 cents.
Profiel opstellen van de ideale volksvertegenwoordiger en LinkedIn een match laten maken. Of we stellen hier op Vers Beton een shortlist op en laten de Rotterdammer zich erover uitspreken en gaan dan nederig vragen of de top 3 voor 4 jaar de stad wil dienen. Ik nomineer vast Gyz La Riviere en Job Dura.