Matthijs Vlot: "Ik ben een purist in knip- en plakwerk"

Vers Beton maakt in samenwerking met Rotterdamse Nieuwe een interviewreeks met jonge beeldbepalende ondernemers in Rotterdam. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom kozen ze voor Rotterdam? In deel acht: Anneke Kortleve ontmoet videokunstenaar annex ‘uitvinder’ Matthijs Vlot.

“Ik weet niet of ik wel zo’n ondernemer ben.” Videokunstenaar Matthijs Vlot liep niet meteen warm voor een interview over Rotterdamse ondernemers. Zijn strategie wordt niet gevoed door vernuft, maar door passie. Volgens Matthijs geen interessant verhaal voor de serie.
Dat is te kort door bocht. Het werk van Matthijs is een hit geworden. Het NOS-journaal maakte een item over zijn YouTube-hit Hello, David Hasselhoff droeg hem op handen bij RTL Late Night vanwege het filmpje The Rip-Hoff. Verder sluit hij al drie jaar elke twee weken VPRO CinemaTV af. Marketeers kunnen er een puntje aan zuigen. Na enig aandringen wilde hij toch meedoen.
Je website heet Mattatjeoorlog, je e-mail Hangmatt. Waarom in vredesnaam?
“Mijn eigen naam vind ik zo fantasieloos om te gebruiken als domeinnaam. En ik houd van woordgrapjes. Vaak kies ik de meeste belachelijke. Mattatjeoorlog dus. Ik twijfelde of ik er nog vrede achter wilde zetten, oorlog klinkt misschien wel wat militant. Maar dat leek me toch iets te omslachtig. Of het destructief is? Misschien wel, maar dat geeft niet. Ik schep er genoegen in mensen een beetje zand in de ogen te strooien.”
Wat doe je?
“Ik hergebruik bestaande videobeelden waar ik nieuwe filmpjes van maak. Of ‘audiovisuele producties’, maar dat klinkt zo beladen. Ik gebruik alleen bestaande beelden. Ik ben een purist in het knippen en plakken. In onze maatschappij hebben we zo’n overdaad aan beelden, massamedia is dominant. Zoek je eigen waarheid, neem niet zomaar aan wat anderen je voorschotelen. Ik wil met mijn filmpjes de codes kraken. Of in ieder geval een beetje de boel fokken.”
Kijk je heel de dag filmpjes om de fragmenten te vinden?
“Natuurlijk niet,” [lacht] “dacht je dat? Nee, ik heb er software voor geschreven en een database opgebouwd. Ik was altijd al gefascineerd door programmeren. Zo schreef ik op mijn Atari voor mijn jongere broertje een programma waarmee hij tafeltjes kon leren. Echt software schrijven heb ik mezelf aangeleerd op de Kunstacademie. Dat is het leuke van de academie, je kan er leren wat je wilt, jezelf ontwikkelen in waar je groot in wilt worden.”
Ben je kunstenaar of artiest?
“Ik vind dat een onderscheid dat alleen in Europa wordt gemaakt. Ik weet niet of het echt zo is, en of het logisch is, of stom. In Amerika is het gewoon allebei artist. Misschien ben ik het allebei niet. Uitvinder is denk ik een betere benaming, of onderzoeker.”
Hoe Rotterdams is je bedrijf?
“Ik werk met massamedia, op een niet bestaande virtuele plek. Sterker nog, eigenlijk zou ik beter in Amsterdam kunnen zitten, daar is de kans groot dat ik mensen uit Hilversum tegenkom. Aan de andere kant, doordat ik dat niet zo meekrijg, ben ik me noodgedwongen meer op internet gaan richten dan op televisie. En daarmee heb je veel groter bereik. Misschien is het wel een zegen geweest, dat ik niet zo incrowd in een wereldje ben gaan zitten.”

Wat is je strategie?
“Geen. Ik handel gewoon uit mijn eigen interesse. Als ik zelf denk, ‘dit wil ik graag zien’, dan willen anderen het vast ook zien. Het probleem is wel dat ik niet precies weet waar mijn markt zit. Ik weet niet wat mensen willen. Zo had ik voor een evenement van de Volkskrant een filmpje gemaakt met ‘I love you‘-fragmenten. Met een housebeatje eronder. Niets bijzonders. Het was voor mij zelfs een beetje vloeken in de puristenkerk. Maar het werd de Vimeo Staffpick met Valentijnsdag. Grappig wel, met iets dat je niet zo goed vindt. Net zoals Radiohead dat had, zij hadden een hekel aan hun doorbraaksingle Creep.”
Hoe doe je het nu?
Mijn strategie kan je wel ‘lokken’ noemen. Laatst hoorde ik iemand op televisie zeggen ‘Het probleem met creatieve producten is dat mensen er niet op zitten te wachten’. Dat klopt, ze hoeven er niet naar te kijken. Pas als ze het zien, worden ze enthousiast. Dus ik laat het ze maar gewoon zien. Het is stug doorgaan. Misschien is dat wel mijn strategie, stug doorgaan.”
Wat is je slimste zet?
“Mijn filmpje gemaakt op de songtekst van Lionel Richie. Het werd uitgezonden op de NOS, en ik mocht een interview geven. Ik werd uitgenodigd voor zowel een festival voor de avantgardistische mediakunst als op televisie bij Carlo & Irene. Ik vind dat leuk, twee compleet verschillende werelden. Ik ben niet zo van preken voor eigen parochie, ik heb moeite met ‘kunst voor de kunstkenners’. Dali, of Picasso, in ieder geval één van die twee, zei vroeger ‘goede smaak is de eerste hindernis naar creativiteit’. Je moet niet bang zijn voor banaliteit. Doen wat je zelf mooi vindt, niet bang zijn voor wat de kenners ervan vinden.”
Grootste fout?
“Geen. Soms maak je wel eens een filmpje, dat niemand bekijkt, terwijl je het zelf goed vindt. Zoals mijn productie van Jungle Book en Welcome to the jungle. Maar ik noem dat geen fout, ben er nog steeds trots op. En je steekt er altijd wel wat van op.”
Wat is ‘niemand’? Tien? Honderd? Duizend?
“Ok. Ik ben verwend. Het zijn er meer dan dat. Het is lastig ondernemen in een aandachtseconomie: tijd is de nieuwe schaarste. Alle andere online filmpjes zijn mijn concurrent. Het is een wapenwedloop, het is altijd maar hopen dat jij degene bent die wordt opgepikt.”
Is er iets wat je frustreert?
“Ik weet niet hoe het precies zit met auteursrecht. Er was eens een groot reclamebureau afgehaakt, omdat ze niet het uiteindelijk toch niet aandurfden. Bang voor een claim achteraf, omdat ik bestaande beelden gebruik. Niemand heeft me dat geleerd op de Kunstacademie. Ze zeggen wel dat de Kunstacademie de opleiding is tot werkloosheid. Zo erg is het heus niet, maar punt is wel dat er weinig focus was op wat er gebeurt na de academie. Anderzijds, als ik daar op de academie al te bewust mee bezig was geweest, had ik dit pad nooit bewandeld. Ik had toen echt niet kunnen bevroeden dat ik hier ooit geld mee zou kunnen verdienen.”
En over tien jaar?
“Ik hoop gewoon dat ik mijzelf creatief kan blijven ontwikkelen, blijven doen wat ik leuk vind. Ik weet niet of ik tot mijn zeventigste filmpjes zal maken, maar wel dat de computer altijd mijn gereedschap zal zijn. Ik zal niet opeens beeldhouwer worden. Tenzij ik daar een softwareapplicatie voor kan schrijven.”
Over deze serie Deze interviewreeks met jonge beeldbepalende ondernemers in Rotterdam is tot stand gekomen in samenwerking met Rotterdamse Nieuwe. (Wat betekent dit?) R’damse Nieuwe is een community van ondernemende Rotterdammers tussen de 18 en 35 jaar die zich inzetten om de stad bruisend en aantrekkelijk te maken. Rotterdamse Nieuwe adviseert de Economic Development Board Rotterdam en het college van B&W. Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten van Rotterdamse Nieuwe, meld je dan hier aan.
Rotterdamse Nieuwe en Vers Beton zijn altijd op zoek naar inspirerende jonge ondernemers en initiatieven om over te publiceren. Ben of ken jij een interessante Rotterdamse ondernemer die aandacht verdiend? Mail dan naar: [email protected].