Het veelbesproken stadsinitiatief is terug. De derde editie is gestart. Deze moet na de Luchtsingel en de Schaatsbaan andermaal een project opleveren dat de stad blijvend verrijkt. Afgelopen week kwamen 26 kandidaat-initiatieven alvast bijeen in Spangen. Zij kregen de kans hun project te pitchen. Vers Beton keek mee, en signaleerde een aantal trends.
Nieuwe spelregels
Het Stadsinitiatief. De vorige editie kende een veelbesproken ontknoping. Er was gedoe met het verdelen van restgeld, en al snel discussieerde heel de stad over het bestaansrecht van de beweging. Over de winnaar werd jammerlijk genoeg weinig gesproken. Daarom heeft de organisatie een aantal voorwaarden aangepast, en is ook het maximaal te budgetteren bedrag veranderd. Zo is er dit jaar maximaal drie miljoen euro binnen te slepen. Een miljoen euro minder dan de aanvankelijke pot bij ronde één. Restgeld kan voortaan alleen naar de nummer twee van de publieksstemming. Als hun begrote bedrag het restgeld overstijgt, wordt van deze nummer twee een ‘plan B’ verlangd. Dit plan moet uit de doeken doen welke onderdelen alsnog van overgebleven geld kunnen worden gerealiseerd. Alleen op basis van dit ‘plan B’ kan restgeld worden uitgedeeld. Anders niet. Zien zij om welke reden dan ook af van een reserveplan, dan vloeit het bedrag terug naar de algemene middelen van de gemeente.
Maar dat is voorlopig toekomstmuziek. Vooralsnog gaat het om de projecten zelf. In een zaaltje van het Spartastadion kwamen 26 enthousiaste partijen samen. In een openbare setting presenteerden zij hun plannen. Daaruit kwamen drie opmerkelijke trends naar voren.
1.Hang naar historie
Een paviljoen in het Vroesenpark, een tour (in 3D!) door historisch Rotterdam en het poëtisch getitelde Kus de Grote Markt wakker; als deze pitches iets duidelijk maken, is het wel dat we met zijn allen steeds nostalgischer worden. Prima, al die hoge machotorens, maar genoeg is genoeg. Het is tijd om het oude te waarderen en de sloophamer een halt toe te roepen. Architect Luuk de Boer en zijn team doen al drie jaar mee aan het Stadsinitiatief, alle keren met een variant op het plan om de singelstructuur uit de negentiende eeuw in volle luister te herstellen. Ook nu richt zijn Kus de Grote Markt wakker zich op oude glorie. Dat wegwaaiplein tussen de enorme Markthal en de Laurenskerk (‘onze grande dame’) moet weer worden wat het ooit was: een markt met de allure van voor 1940, een natuurlijke ontmoetingsplek, het kloppend hart van de stad. ‘Uiteraard doen we dit jaar mee om te winnen’, zegt De Boer. ‘Maar wat we werkelijk willen, is het tij keren. We moeten eens ophouden met het stapelen van stenen en waarderen wat we hebben. De historie moet terug in de Rotterdamse binnenstad.’ En ja, dat is eigenlijk een taak van de stadsplanners op de Coolsingel, beaamt De Boer. “We hopen met de publiciteit en de steun die we via het Stadsinitiatief vergaren werkelijk iets teweeg te brengen.”
2.Popmuziek lijkt voorbij
Geen plannen voor een poppodium dit jaar. De enige pitch die ‘iets met muziek’ doet – CityStage Initiative – richt zich op straatmuzikanten. Betonnen podia met ingebouwde donatiebox, verspreid door de stad, geven de vele, vele muzikanten die de stad rijk is een plek waar ze van zich kunnen laten horen. Die muzikanten moeten eerst wel even auditeren om zich waardig & vaardig genoeg te tonen.
3.Silicon Valley, afdeling Spangen
Wetenschap en technologie zijn het nieuw gevonden goud. Het leidt tot innovatie, werk, slimme kindjes en nog veel meer moois. Vandaar dat de twee torens op het Marconiplein óók Science Towers moeten worden, betoogde een pitcher. Een plek voor startups, innovatie, denkkracht. De drie torens worden op de begane grond onderling met elkaar verbonden en dat stuwt ook de omgeving rond het Marconiplein mee in de vaart der volkeren. Hoe? Dat bleef een beetje vaag, behalve dan dat de KFC nu de enige eetgelegenheid is. Wat het een met het ander te maken had, behalve dan dat fast food blijkbaar niet ‘des science’ is; geen idee. Roffab grijpt de Rotterdammers twee pitches later wat meer bij de strot. Het idee speelt in op de aloude knutselclub voor basisschoolleerlingen, maar dan met de allernieuwste technologieën zoals 3D printing en robotica. Alleen groep 7 en 8, want die zijn nog jong genoeg voor technologische ‘bewerking’.
Kruitfunding
De meest spectaculaire pitch komt op naam van RIF010. Het collectief wil met twee kunstmatige rifs en een – geluidloze – golvenmaker een braakliggend stuk Rotte in de Steigergracht omtoveren tot watersportgebied. Zwemwedstrijden in open water, SUP-startpunt, surfles voor schoolkinderen (‘Dat is eens een ander type sportdag’), raften; alles behalve kitesurfen en jetskieën kan er. Nadat het water daar stevig gezuiverd is, dat dan weer wel.
In de categorie ‘Moet dat drie miljoen kosten?’ verdient nog één pitch aandacht: het Kanon van Rotterdam. Geniaal in zijn eenvoud. De bedenkers (o.a. WORM) namen het gezegde ‘Na zes uur kun je op de Coolsingel een kanon afschieten’ letterlijk. Iedere dag zal de lont daadwerkelijk worden aangestoken. Via iDeal kun je zélf kruit kopen (‘kruitfunding’) om zo iemand in het zonnetje te zetten. Vergelijkbaar met het (vaak gesponsorde) luiden van de klok op de AEX. Maar dan op zijn Rotterdams. Dagelijks komt er om zes uur een heraut uit het stadhuis. Die geeft een trompetsignaal (denk: aanvalluh!) en BOEM.
Spiegel
De hamvraag blijft misschien of het Stadsinitiatief niet juist het onvermogen van de Rotterdamse politiek onderstreept. Al drie jaar op rij houdt de stad haar bestuurders een spiegel voor: dit is wat we willen. Meer dan eens zijn dat juist zaken die datzelfde bestuur gevoeglijk van de begroting heeft afgevoerd. Wethouder Korrie Louwes ziet dat wat genuanceerder. ‘Het Stadsinitiatief ligt buiten de politieke arena, dat is juist ook de kracht ervan. Buiten de formele bekrachtiging van de winnaar hoeft het winnende plan inhoudelijk niet langs het college en de raad, en dus is het iets van de burgers zelf. Natuurlijk kijken we in de spiegel die het Stadsinitiatief ons biedt. Soms besluiten we alsnog en op een andere manier een initiatief dat het niet gered heeft, te steunen. Zo is de hondenspeeltuin er toch gekomen dankzij een stuk grond van de gemeente.’
We gaan het dus weer zien, de komende maanden. De Rotterdammer mag andermaal gaan meebeslissen over wat de stad kleurrijker kan maken.
Al 16 reacties — discussieer mee!
Leuk! Zo op het eerste gezicht zitten er volgens mij weer een paar goede initiatieven tussen. Over een paviljoen in het Vroesenpark heb ik afgelopen zomer ook al zitten dagdromen. Maar dat is misschien een iets te lokaal initiatief, als je in Charlois woont heb je er weinig aan.
Het gebied rond de markt mag van mij ook wel een positieve impuls krijgen. Maar ik geloof dat daar al plannen voor waren gemaakt?
Overigens is de strekking dat je als burger iets hebt te zeggen over je belastingcenten ietwat overdreven. Het betreft nog geen 0.1% van de totale begroting. Hetgeen uiteraard ook als argument gebruikt kan worden tegen de azijnpissers.
Ligt het aan mij, of hebben we nu alleen nog maar met schattige projectjes te maken? Lijkt erop alsof de Luchtsingel het enige project was dat werkelijk visie had. Alleen jammer dat het daar zo vaag is gelopen, misschien heeft het alle andere wat grotere projecten afgeschrikt?
Ligt er aan wat je als definitie voor “schattig projectje” hanteert. 400 meter schaatsbaan is weinig schattig vind ik. Ook bij het idee voor de Marconitorens voorzie ik weinig puppyoogjes
400 meter schaatsbaan in een buurt waar je al een gigantisch meer hebt waar je in de winter (als het eindelijk eens echt vriest) goed kan schaatsen is een luxe iets. Verbetert het Kralingen als buurt? Maakt het er veiliger/welvarender/levendiger op? Ik merk het nog niet.
Wat betreft de Marconitorens kan ik nog niet oordelen. Het artikel zegt namelijk niet zoveel, iets met startups. Kan dat al niet gebeuren door er gewoon startups in te gaan proppen? Beetje hetzelfde als wat ze destijds met het Schieblock deden?
Het punt is niet zozeer de fysieke grootte van het project, maar dan de inhoudelijke ambitie van het initiatief. Het punt van de Luchtsingel was om verschillende delen van Rotterdam weer met elkaar te verbinden, een onveilig/vergeten stuk stad weer tot leven te wekken en de publieke ruimte in het centrum van de stad weer terug te geven aan de mensen. De projecten van vorig jaar en de indruk die ik krijg van de projecten in dit artikel laten niet echt zien dat er na het eerste jaar Stadsinitiatief iemand meer is die iets op dat niveau durft te flikken.
Maar ok, het is nog vroeg…
De meningen over de kwaliteit zijn de projecten zijn verdeeld. Sommigen vinden Luchtsingel niks, ander vinden het juist visionair. Dat de realisatie ervan langer duurt, dan gepland, is duidelijk. De schaatsbaan is wellicht een wat 1-dimensionaler idee, maar niettemin bijzonder. Door handig gebruik te maken van bestaande voorzieningen (wegennet, parkeerterrein, grond, clubhuis, enzovoort) kon redelijk ‘goedkoop’ een 400-meter ijsbaan aangelegd worden. Dit weekend is de 100.000ste bezoeker geweest. De impact van die baan op de breedtesport is het 1e jaar dan ook al behoorlijk. Ik vind dat een knappe prestatie.
Jos, het mag wel eens gezegd: de prestaties van Schaatsbaan zijn sterk. Mooi project.
Ik snap je punt, de Luchtsingel heeft inderdaad een indirect invloedsgebied dat groter is dan alleen de Luchtsingel zelf.
Schaatsbaan heeft dat niet, deze heeft weinig invloed op de directe omgeving en is een luxe product (alhoewel het geen echte tegenhanger is van het schaarse natuurijs). Maar heeft dan wel weer een regionale functie.
Ik ben nu al enorm fan van het kanon. Dingen opblazen is altijd goed.
aanmelden nog mogelijk?
De schaatsbaan voorziet (blijkbaar) in een behoefte van Rotterdammers. Ook voor mij maakt het de stad een stukje aantrekkelijker.
De directe impact van dit initiatief is misschien niet goed zichtbaar, maar als het ertoe bijdraagt dat mensen met plezier in hun stad (blijven) wonen, is dat veel waard. Dat draagt weer bij aan een ander probleem van de stad, namelijk de wegtrekkende Rotterdammers die dit soort “luxeproducten” afnemen.
Ik heb overigens begrepen dat – op Amsterdam na – er geen ijsbaan in Nederland is die winstegevend is. Knap dat dit initiatief door slimme constructies (gebruik sportveld & clubhuis, uitvalswegen etc.) kan bestaan.
Bij het rondgaan op het evenement (ik ben zelf ook deelnemer) waren er veel projecten die met duurzaamheid te maken hadden. echter werden deze nog niet gepitched. De komende maanden zullen we een beter beeld krijgen van alle projecten, dus houd vooral http://www.rotterdam.nl/stadsinitiatief/ in de gaten voor een compleet beeld.
Volgens mij kan je nog aanmelden tot het loket sluit, dus 8 april.
We gaan het met Vers Beton allemaal weer op de voet volgens, Philip!
In Blijdorp zitten de stemmers ook.
Sorry, hier ben ik weer.
Het is een heel leuke manier om projecten te verwezenlijken. Hoef niet uit te leggen in welke bestuurlijke periode dat voor het eerst toegepast is.Eén van de initiatieven, die het toen niet haalde, heeft mijn sympathie namelijk de molenstompen op de Math’dijk en de Schans weer optakelen.
Werken zal onmogelijk zijn, maar ze kunnen er weer helemaal als een molen uit gaan zien.
Ik wil niet zeuren hoor, maar schaatsen doe ik niet en luchtsingelen wil ook niet erg lukken. Tegen de tijd dat dat ding klaar is dan is het eerste stukje alweer weggerot. Beetje zonde van het geld misschien? Ik heb trouwens voor dat ding gestemd.