Als waterstad is Rotterdam toe aan een derde stadsbrug over de Maas, vindt ontwikkelaar Vincent Taapken. Omdat de haven steeds meer westwaarts is opgeschoven, vormt zo’n verbinding minder een hindernis voor de scheepvaart dan voorheen. En wordt de sociale functie van een derde brug steeds belangrijker.
Twee jaar na de oplevering van de Rijnhavenbrug klinken er nog steeds kreten van geluk en bewondering van mensen die de oversteek tussen de Wilhelminapier en Katendrecht maken. De verbinding tussen de hoogstedelijke pier en de dorpse sfeer van De Kaap voorziet overduidelijk in een behoefte bij bewoners, bezoekers en toeristen. Vooraf was er nog zorg en twijfel of de verbinding tussen de twee stadsculturen wel zou slagen. Maar de Rijnhavenbrug bracht mensen letterlijk en figuurlijk dichter bij elkaar. Rotterdam heeft daarom meer bruggen nodig.
Rotterdam dankt zijn bestaan aan water. De stad is ontstaan in de 13e eeuw rondom de dam die werd aangelegd in de rivier de Rotte. Na de aanleg van de Nieuwe Waterweg in 1872 ontwikkelde de stad zich tot één van de grootste havens ter wereld en de tweede stad van Nederland. De aanleg van de Nieuwe Waterweg zorgde voor een rechtstreekse verbinding met de Noordzee. Daarna zijn tal van nieuwe havens aangelegd.
De brug als belemmering
De uitbreiding van de havens vond vooral plaats aan de zuidelijke Maasoever en zorgde decennia lang voor economische groei en werkgelegenheid in de stad. In de dynamische haven waren bruggen hier juist een belemmering voor het drukke scheepvaartverkeer. Een brug moest immers hoog zijn om niet voor ieder schip open te hoeven. Daarom is in 1937 gekozen voor de Maastunnel en niet voor een duurdere zestig meter hoge brug over de Maas. Wel kende Rotterdam veel fiets- en voetgangersveren. Die verdwenen echter in 1968 bij de opening van de metro. Rotterdam heeft tot op de dag van vandaag daarom relatief weinig bruggen voor een waterstad.
De laatste decennia trekt de haven steeds meer westwaarts richting de (Tweede) Maasvlakte. De stadshavens op de noord- en zuidoever hebben hun oorspronkelijke functie verloren. Hierdoor is er steeds minder bedrijvigheid op het water. Wonen en werken aan het water is de laatste twintig jaar echter steeds populairder geworden. Na de Rijnhavenbrug is ook over de Wijnhaven kort geleden een brug gekomen. Het gebruik van de voormalige havens verandert daardoor en de behoefte aan korte stedelijke verbindingen voor voetgangers en fietsers neemt toe.
Verbonden stad
De Erasmusbrug is intussen dé stadsbrug geworden die noord en zuid verbindt. De Wilhelminapier staat op de kaart als een deel van de Binnenstad en met de Rijnhavenbrug wordt Katendrecht een echte stadswijk. De brug heeft daarmee weer bewezen een belangrijke voorwaarde te zijn voor een verbonden stad. De stedenbouwkundige visie Kop van Zuid uit de jaren ’80 van de vorige eeuw begint nu – bijna 30 jaar later – pas echt voelbaar te worden.
Het maken van een goede stad kost dus tijd. Net als toen is het nu cruciaal voor Rotterdam-Zuid om de plannen voor de derde stadsbrug tussen Feijenoord en Kralingen weer uit de kast te halen. De extra verbinding kan veel betekenen voor de stadsontwikkeling van geheel Rotterdam. Hierbij gaat het dan niet alleen om de verbetering van de fysieke infrastructuur en bereikbaarheid. Het gaat ook over de sociaaleconomische kansen en nieuw perspectief en trots voor het gebied. Het zal mensen van de noord- en zuidoever weer letterlijk en figuurlijk dichter tot elkaar brengen.
In maart kunnen we alvast heen en weer met het fiets- en voetgangersveer tussen de Piekstraat (Feijenoord) en De Esch (Kralingen). Maar hoe mooi zou het zijn als we straks van De Kuip naar Woudestein kunnen wandelen over de derde stadsbrug.
Al 25 reacties — discussieer mee!
Goed verhaal.
Eerst de Willemsbrug maar ’s doortrekken naar de overkant.
De Verlengde Willemsbrug is inderdaad ook een belangrijke en vooral handige verbindingsbrug die het gebied rondom de Hef aantrekkelijker kan maken. Gelukkig staat deze al concreet ingetekend en is het alleen nog een kwestie van geld en tijd.
Vincent, het nieuwe College in Rotterdam treedt aan. Denk jij dat een dergelijke verlenging van de Willemsbrug op een of ander lijstje staat van een wethouder?
Ik ben benieuwd.
Mooi verhaal, en als ze dan toch grootstedelijk aan het denken zijn: Maak de brug dubbeldeks met een metrobaan erin, net als in Parijs, Londen, New York etc. Die ringmetro gaat er op een gegeven moment toch komen, dus kun je je brug alvast handig bouwen, en het scheelt een tunnel.
Goed verhaal en zeker een mooie visie. Wel grappig dat de voorafgaande column gaat over politici die zich liever bezighouden met futiliteiten, zoals een betere doorstroom van de auto’s op de schieweg/kade. We hebben weer meer politici die zich hardmaken voor visies die pas werkelijkheid worden buiten hun ambtsperiode.
Helemaal mee eens. En laat het dan inderdaad een gecombineerde brug worden met metro er overheen, voor de lijn van Kralingse Zoom, stadion, en zuidplein naar de stadshavens. Als je nu plannen gaat maken ben je in 2035 misschien zover dat hij er ligt… Mooie uitdaging voor het volgende college, kunnen ze het samen met de plannen voor de stadiondriehoek oppakken.
Of de metro ook bovengronds moet weet ik niet. Bovengronds geef ik de voorkeur aan een tramlijn over de in dit artikel voorgestelde 3e stadsbrug. Dat maakt de haalbaarheid een heel stuk groter. De tram rijdt als op Zuid en op Noord precies daar waar de 3e stadsbrug zou moeten komen.
En kan zo dan ook Feijenoord echt met Kralingen verbinden, ook met langzaam verkeer functies en uiteraard met voetpaden zodat de oevers ook lopend met elkaar zullen zijn verbonden.
Dat die 3e stadsbrug er moet komen staat buiten kijf. Ook de laatste infrastructuurnota wordt deze als noodzakelijk omschreven om veel lokaal verkeer van de Van Brienenoordbrug weg te halen (wat daar eigenlijk niets te zoeken zou moeten hebben, maar nu gewoonweg geen alternatief heeft).
Die tram kan over de verlengde Willemsbrug (de verlenging is dan het deel over de Koningshaven) naar Rotterdam-Zuid.
Ja, meer bruggen! Te beginnen bij Katendrecht (vanaf SS Rotterdam) naar Oud-Charlois. Kleine moeite 😉
Een derde stadsbrug kan inderdaad erg leuk zijn. Alleen, doorgaans begint men met een stedebouwkundig probleem en kan een brug een oplossing zijn. Te beginnen met de wens voor een extra brug en daar dan een stedebouwkundig probleem bij zoeken is volgens mij niet de juiste volgorde.
Je had me bij ‘van Woudestein naar de Kuip’. Ik ben voor. Nu nog benodigd geld vergaren. Wat kost zoiets met metrolijn? Miljardje?
De metrolijn Kralingse Zoom – Zuidplein heeft niet veel zin, de brug is te duur (breedste stuk Maas). Alleen het bieden van een alternatief van de Brienenoord kan een punt zijn, want dit knelpunt is vrijwel onoplosbaar. Alternatief is wel verbinding Ridderkerk-Krimpen, als oplossing voor het Algrabrug knelpunt, maar die wil Ridderkerk niet.
Een nieuwe brug is ook wenselijk tussen de Waalhaven en het Vierhavengebied, als Stadshavens nog echt iets wil worden. Twee extra komen er de komende honderd jaar in ieder geval niet.
Kijk, dat nu nog eens een prachtige bevestiging dat je voor visie (waarvoor je verder moet kunnen denken dat de standaard, over grenzen heen denken, het onmogelijk geachtte overwegen etc.) niet bij de VVD moet zijn. Maar dat is geen nieuws natuurlijk.
De lastiger te beantwoorden vraag is: bij welke partij wel?
Realisme is wel handig lijkt me, daar hoeft niet denigrerend over gedaan te worden. Het is goed om de plannen uit het recente verleden te bekijken, zie het advies van Piet Vollaard hieronder.
De brug is te duur. Wie kent hem nog? 20 jaar na data denk ik dat we allemaal kunnen stellen dat onze Erasmusbrug meer voor de stad heeft betekent dan we ooit voor mogelijk hadden kunnen houden. Een brug tussen Kralingen en Feijenoord is precies wat Vincent beschrijft, buiten een fysieke verbinding ook een visuele verbinding en daarmee mentale verbinding van stadsdelen. Al die miljarden die in zuid zijn gepompt hebben dan een veel grotere kans van slagen omdat de afstand tussen noord en zuid kleiner worden. Je ziet het aan Katendrecht, je zag het met de Erasmusbrug en hier zou je het ook bij gaan zien.
Nee, laten we ons drukker maken om afval op straat en geluidsoverlast. Lekker beheersbaar, dichtbij huis en vooral niet iets waar de stad structureel beter van gaat worden. Ideaal voor een collegeperiode.
De plannen liggen al 15 jaar klaar Vincent. De ontwerpen voor een derde stadsbrug springen je na even Googelen van alle kanten tegemoet. Misschien toch eens uitzoeken hoe het komt dat die allemaal niet zijn doorgegaan.
Zie onder meer:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/archief/article/detail/456849/1998/09/18/Op-de-derde-stadsbrug-mag-chic-en-vulgair.dhtml
Ik ben als universiteitsstudent wonende te Feijenoord al heel blij met de fietsveerverbinding naar Woudestein, al kan ik er maar weinig praktische informatie over vinden (zoals prijs per overtocht). Vreemd dat er nog niet eens een aankondiging is gecommuniceerd naar de buurtbewoners.
Een derde stadsbrug en het nieuwe stadion op zuid lijken me de twee grote projecten waarmee je Rotterdam echt weer een flinke slag mee kan laten slaan. Het zijn projecten die een veel grote impact hebben op het gebied dan een kantoortoren of vinexwijkje. Nu het CS en de Markthal hun voltooiing naderen zal je ook gaan zien dat het andere ontwikkelingen in een stroomversnelling kan brengen.
Helaas vanuit het college maar bar weinig visie voor de lange termijn. Een beetje over uitstoot die omlaag moet en iets met water waar wat aan gedaan wordt. Vooral weinig concreet en met een onduidelijke invloed op de stad. We hebben we politici nodig zoals in de jaren ’80 die durven te dromen, naar de grote context kijken en vooral met doorzettingsvermogen. Weerstand is er altijd, maar in plaats van die te weerleggen is het tegenwoordig voornamelijk het ontwijken van weerstand. Dat komt onze stad niet ten goede.
Een 3e en eventueel ook 4e stadsbrug zijn hard nodig in de toekomst, helaas zitten we met een financieel probleem in de grotere steden doordat er weinig budget is door de bezuinigingen van de laatste jaren op de geldstroom uit Den Haag.
Laten we hopen dat het ergste nu achter de rug is zodat er weer geïnvesteerd gaat worden in Rotterdam middels deze nieuwe stadsbruggen en eventuele nieuwe metro en tramverbindingen.
Realisme is redeneren vanuit het verleden. Het verleden kan ons vertellen hoe zaken zijn gelopen en een mogelijk scenario geven van wat we kunnen verwachten.
Vanuit ditzelfde verleden zien we dat de bruggen telkens een succes zijn geweest. Dus vanuit ‘realistisch’ standpunt gezien hebben alle nieuwe bruggen [Rijnhavenbrug, Wijnhaven, Leuvehaven, Erasmusbrug] een positief effect hebben op de stad, waarvan de laatste zich door zijn ranke ontwerp waarschijnlijk goed heeft terugverdiend door het aantrekken van mensen naar de stad.
Realisme verwarren met pessimisme is een gevaarlijke beweging. Het is met een dergelijke houding van vandaag onmogelijk een gebaar voor de stad als de Erasmusbrug te maken. Met zulk ‘realisme’ hadden we voor de Erasmusbrug een goedkope boogbrugvariant gehad of wellicht zelfs geen brug.
Het is erg gemakkelijk om ‘kan niet, mag niet, wil niet’ te roepen, maar het is de vraag wat mensen in de politiek hopen te zoeken hebben als er geen ambitie is voor een betere stad.
Waarom heeft een extra metrolijn ‘niet veel zin’? Niet voor de gemiddelde VVD-er blijkbaar. Jammer, want binnen het compacte stedelijke gebied is een goed functionerend openbaar vervoersysteem van levensbelang. Investeringen voor de toekomst horen hier ook bij.
‘Niet veel zin’, dan maak je die toch, dat kan dus ook in de politiek. Het is een instelling, een houding.
De moeilijke financiële situatie is uiteraard een realiteit, maar ook een keuze, en dus geen excuus.
Mijn eerste les economie ging over het belang van anti-conjuncturele investeringen.
Investeringen die ervoor zouden zorgen dat geldstromen in hoogtij konden worden afgevlakt als appeltje voor de dorst.
En nu zitten we met de gebakken peren, want nu we smachten naar investeringen maar ‘er is er geen geld’.
Omdat het voor Rotterdam vooral een kwestie is wanneer die twee bruggen er zullen zijn, kunnen we beter nu aan de slag gaan om te zorgen dat de stad ook een stip aan de horizon heeft.
Met de opgebouwde juiste ervaring zouden we nu best mogen stellen dat deze ontwikkelingen de stad op allerlei vlakken alleen beter hebben gemaakt.
Dat investeren in de stad geld kost, daar zullen we nu maar ook volgend jaar niet onderuit gaan komen. De vraag is wat je met geld wilt bereiken in plaats van hoe we voorkomen dat we het uitgeven.
Laten we werken aan een visie voor de stad en zijn toekomst, want hoewel er van ‘bottom-up’ veel energie is en veel gebeurt, ontbreekt in onze havenstad een kapitein die een verwachtingsvolle koers kiest. Rotterdam kan niet zonder een krachtige visie vanuit de Gemeente of Metropoolregio.
Het blijft jammer dat politici niet verder kunnen kijken dan hun eigen ‘regeer’periode. De verbinding van Feijenoord en Kralingen is voor de stad een essentiële link die er voor zorgt dat lokaal verkeer niet meet de snelweg hoeft te nemen. Daarmee is deze ook voor Rijkswaterstaat van groot belang.
Om ook een brug voor de Stadshaven aan te halen geeft aan denk ik dat George van Gent niet door heeft dat de Stadshaven op dit moment veel minder belangrijk zijn voor Rotterdam dan wijken als Feijenoord en Kralingen maar ook Centrum, Noord en Charlois. Allereerst zal er voor gezorgd moeten worden dat de atdswijken werkelijk goed functioneren en een goed woonklimaat hebben alvorens we naar een uitgestrekt gebied als Stadshavens gaan kijken. Dat kan ook over een jaar of 50… Maar nu eerst een verdichting van de verbindingen van het verkeersnet de stadswijken.
Met ‘realisme’ ga je de oorlog niet winnen. Met ‘realisme’ had de Erasmusbrug er niet gelegen, De Kuip er niet gestaan en de Nieuwe Waterweg er niet gelegen. Met ‘realisme’ leefden we nu allemaal nog in lemen hutjes of op terpen.
Piet, uiteraard is mij bekend dat de discussie over een derde stadsbrug al lang wordt gevoerd. Dat is ook precies waarom ik pleit de plannen weer “uit de kast te halen”. Met de plannen voor een Nieuw Stadion Feyenoord, het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en de zuidoostwaarts oprukkende Kop van Zuid is een 3e oeververbinding urgent geworden om de stad naar een hoger niveau te tillen. Nu agenderen zodat Rotterdam weer een verhaal heeft.
Ries, leuk te horen dat je de weerwaarde van de pont ziet en ook zult gebruiken. Dat bevestigd nu al de weerwaarde van een oeververbinding. Goed punt over tarieven en ferquentie, die weet ik ook nog niet. Wel zijn de plannen voor het voetganger- en fietsveer eerder al gepubliceerd in de lokale krantjes De Havenloods en Dichtbij. We gaan het uitzoeken.
En die laatste regel is het belangrijkste uit de reactie. Rotterdam heeft nu geen verhaal, geen brede visie waar vanuit het beleid gemaakt wordt en aan de hand waarvan de grote beslissingen worden genomen.
En doordat dit ontbreekt zet de stad zichzelf onnodig en veel te veel op slot. De duur over de discussie van de 3e stadsbrug, zelfs met het succes van de Erasmusbrug nog vers in het geheugen, en met de dagelijks zichtbare vele positieve effecten, die verder gaan dan meetbare waarden alleen, geeft aan hoe moeizaam de stad met dergelijke thema’s omgaat.
De beleidsimpulsen van nu zijn lang niet voldoende om grotere, noodzakelijke ontwikkelingen, met name op Zuid, een beslissende push te geven. Een derde stadsbrug, een nieuw stadion, een transferium, een aantrekkelijk stedelijk gebied van Hillesluis tot Oud-IJsselmonde, het ligt allemaal stil vanuit de gemeente gezien omdat de stad inderdaad geen (of veel te weinig) een eigen verhaal heeft.