Ga naar de inhoud

Goed zicht op Rotterdam Centraal

Jules Schoonman ontdekt een visuele parallel tussen het oude en nieuwe Centraal Station. Schone schijn wint het nog altijd van de geconstrueerde werkelijkheid.

Stations in perspectief
Stations in perspectief

Op een ansichtkaart van de Doelen uit de jaren ’70 verschijnt op de achtergrond het Centraal Station van Sybold van Ravesteyn. Het standpunt is zo gekozen dat de open parkeerterreinen zijn verborgen achter gesloten bouwvolumes. De stad lijkt een samenhangend geheel.
De leegte tussen het station en de Doelen is tijdelijk opgeheven. Voorgrond en achtergrond liggen parallel aan elkaar, met haaks daarop het volume van de Doelen. De blik gaat zigzaggend van de Lijnbaan, via de Doelen naar het station. De gebouwen verschijnen in beeld zoals paviljoens in een Engelse landschapstuin: symmetrische objecten die ‘spontaan’ vanuit een hoek worden benaderd.

Schone schijn

De verbinding tussen het station en de Lijnbaan is schone schijn. Alleen de bevoorrechte bewoners van de Lijnbaanflat konden het station waarnemen zoals op de foto, voordat de nieuwe gebouwen aan het Weena het zicht blokkeerden. De fotograaf heeft door de keuze van een uniek standpunt meer bereikt dan de stedenbouwkundige. Een overtuigend beeld overtreft de realiteit zoals de meesten die waarnemen.
Het omgekeerde zicht, van het station richting het centrum van de stad, is bepalend geweest voor de expressieve vorm van de voorhal van het nieuwe station. Terwijl het oude station met zijn gebogen, symmetrische voorgevel wijselijk geen richting koos, fixeert de nieuwe voorhal onze blik tegenwoordig in de richting van het centrum. Vanuit het brandpunt in het dak boven spoor drie ontvouwt de hal zich als de binnenkant van een fotocamera. De reiziger op het perron heeft dezelfde bevoorrechte blik op de stad als de bewoner van de Lijnbaanflat.

Ander perspectief uitgesloten

Om dit mogelijk te maken, is ieder ander perspectief uitgesloten. Zowel op de perrons als in de voorhal is het zicht op het Groothandelsgebouw en de Delftse Poort afgeschermd. De voorhal dringt zich als een tunnel tussen deze buren en dirigeert de reizigers naar het heldere uitzicht.
Zij kijken echter niet uit op de Lijnbaan, maar op de zakelijke architectuur van het Weena en het Kruisplein. De scheve vormen en bonte kleuren van de Calypso compenseren de rechthoekige en grijze gebouwen die het uitzicht domineren. Samen met de juist aangelegde grasperken maakt de nieuwe woontoren het uitzicht vanuit de stationshal compleet. Vanuit ieder ander standpunt is het een misplaatst gebouw.

Anamorfose zoals op schilderij

Hetzelfde geldt voor de voorhal van het station. Van voren lijkt het een anamorfose, een verwrongen vorm die slechts vanuit een bepaalde hoek goed zichtbaar is. Zoals de doodskop op het schilderij De Ambassadeurs, van de Duitse kunstenaar Hans Holbein de Jonge, breekt de hal met het gangbare perspectief en laat ons zoeken naar het juiste standpunt om de vorm te ontcijferen.
Fotografen lijken deze positie al te hebben gevonden. Zij staan op een trapje naast de linker voet van de overkapping en fotograferen vlak langs het hellende vlak. Hier openbaart zich het werkelijke uitzicht van de hal. Ze kijken recht op het panoramische scherm waarop beelden worden getoond van de Rotterdamse haven. Schone schijn, maar toch veel echter dan de vlakke grasperkjes voor het station.
 
 

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Deze Keulse wijk was vroeger een luchthaven – wat kan Rotterdam daarvan leren?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Rotterdam is niet de enige stad waar een felle discussie woedt over het bestaansrecht van de luchthaven. In Keulen bouwden ze hun vliegveld om. Daar wordt nu gewerkt, gewoond, gegeten en gedronken. Dat is niet alleen de verdienste van de stad zelf. Wat hebben de bank, Ikea en Schumacher’s Formule 1-wagens hiermee te maken? En wat kan Rotterdam ervan leren?

  • “Er zat een slapende cultheld in hem” – architectuurhistoricus Wouter Vanstiphout over Carel Weeber

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Historicus Wouter Vanstiphout schreef een biografie over architect Carel Weeber, die 2 februari overleed. Hij ontdekte talloze kwaliteiten in zijn woongebouwen, zoals de Peperklip en Pompenburg. Het zijn “gebouwen die men nu niet meer maakt”, en die we daarom moeten koesteren.

  • Met de renovatie van de Ungerpleinflat schieten de meeste Rotterdammers niks op

    • Architectuurkritiek

    Rond de jaarwisseling kwamen er weer 49 woningen bij in Rotterdam: hoera! Elk nieuw woongebouw haalt immers beetje bij beetje de druk van de woningmarkt. Als het aanbod tenminste ook aansluit op de vraag. Hoe zit dat bij deze 49 woningen?

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Castle is een Amerikaans/Canadees duo dat zich bezig houdt met een fijn klinkende combinatie van doom en heavy metal.

    Venue: V11
    Datum:
  • EXTRA SPACE

    • Evenement

    Een literaire wandeling langs bruine cafés.

    Venue: Café de Schans
    Datum:
  • Het Lloydkwartier krijgt een unieke theatervoorstelling, gemaakt en gespeeld door de mensen die er wonen.

    Venue: Lloydkwartier, kop van de Lloydpier
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam