Politiek Rotterdam over…de woningmarkt

Nu de verkiezingscampagnes in hun allerlaatste fase zijn aanbeland, wordt het tijd dat u uw keuze bepaalt. Vers Beton helpt daarbij. De laatste twee dagen brengen wij voor u in kaart hoe de partijen in Rotterdam over 6 belangrijke verkiezingsthema’s denken. In aflevering 3: hoe denkt politiek Rotterdam over de woningmarkt? 

Met een crisis die de schatkist van de gemeente aanvreet en bijbehorende bezuinigingen op collectieve voorzieningen kan het voor de stad geen kwaad verhoudingsgewijs iets meer (kans)rijke bewoners te hebben – de spreekwoordelijke ‘sterke schouders’- en wat minder (kans)arme bewoners. Twee middelen die de politiek daarvoor heeft zijn het bouwen van woningen voor kansrijke bevolkingsgroepen – minder sociale woningen, meer huisjes met tuin bijvoorbeeld – en de inzet van de Rotterdamwet die kansarmen (op basis van inkomen) weert. Wat zeggen de partijen over woningbouw (voor kansrijken) in hun verkiezingsprogramma’s? En welke partijen willen de Rotterdamwet inzetten om kansarmen te weren?

‘Kansrijke’ woningen in het centrum

D66 constateert dat jonge gezinnen en hoger opgeleiden niet langer naar de Vinex-wijken buiten de stad trekken. Volgens de partij moet er nu doorgepakt worden en wel in de vorm van verdichting van het centrum, met een breed aanbod van werk en wonen. GroenLinks is het helemaal met ze eens. Geen nieuwe wijken aan de rand van de stad meer (Ommoord, Zevenkamp, Nesseland), maar verdichting van het centrum. De verhouding wonenden/werkenden (nu 30.000/80.000) moet in het centrum opgekrikt worden met woningen voor 50.000 inwoner. Een halve volksverhuizing dus.
Beide partijen zijn daarbij tegen de Rotterdamwet omdat deze ofwel niet het beoogde effect heeft (D66) of omdat dat mensen ongeacht hun inkomen vrij moeten zijn om te kunnen wonen waar ze willen (GroenLinks).

Gezins- en koopwoningen

ChristenUnie-SGP ziet al dat geyup in het centrum minder zitten. Geen Manhattan aan de Maas voor deze partij maar wèl meer en vraaggestuurd bouwen voor gezinnen. Kindvriendelijke wijken dus, maar ook een innovatief programma ‘stedelijk bouwen’ dat nieuwe woonvormen stimuleert met hoge dichtheden en veel buitenruimte. Dat doet vooral denken aan minder fraaie Corbusier-achtige wijken in Overschie en op Zuid, maar wie weet…de laatste Bijlmerflat in Amsterdam is tegenwoordig ook weer hip en happening.
Het CDA sluit zich bij ChristenUnie-SGP aan. Er moet volgens deze partij minder sociale huur komen en meer koopwoningen en woningen met een tuin en dan met name in de buitenwijken van Rotterdam en de gebieden aan de rand van het centrum.
Ook de VVD vindt de sociale huursector te groot maar wil in tegenstelling tot het CDA naast prettige woonwijken aan de rand van de stad óók in het centrum fors meer aantrekkelijke woningen voor de hogere inkomens.
Al deze partijen zijn tevens voor de voortzetting van de Rotterdamwet om de instroom van kansarme nieuwkomers richting de slechtste wijken te voorkomen. Sterker nog, de VVD bepleit zelfs tijdelijke uitbreiding van de Rotterdamwet naar alle wijken van de stad (!).

Voor iedereen wat

Aan de andere kant van het politieke spectrum heeft de SP het hoofdstuk Onderdak voor alle Rotterdammers in haar verkiezingsprogramma opgenomen. Dat blijkt alleen over dak- en thuislozen te gaan. De partij pleit daarnaast in haar programma voor gemengde wijken door – ook in nieuwbouwwijken – aandacht te hebben voor gezinnen met kinderen, ouderen, gehandicapten, studenten, starters, doorstromers en nieuwkomers in de wijk. Aandacht voor zo’n beetje iedereen dus.
De PvdA blijft zich vooral inzetten voor betaalbare woningen voor lage – en middeninkomens. Hoewel, de partij wil dat kluswoningen en andere vormen van zelfbouwen worden voortgezet om zo de woningvoorraad in Rotterdam aan te vullen. ‘Sterke schouders’ mogen dus letterlijk zelf hun stedelijke paleisje creeëren.
Opvallend genoeg is de PvdA niet, zoals je misschien wel zou verwachten, net als de SP tegen de Rotterdamwet. PvdA stelt dat de Rotterdamwet met succes de kwetsbare wijken op Zuid heeft ontzien en de partij wil de wet dan ook de komende jaren inzetten. Je vraagt je alleen af wie er dan in de betaalbare woningen voor lage- en middeninkomens moeten wonen die nu nog in Rotterdam-Zuid staan? Slopen om er vrije kavels  voor de (kans)rijken van te maken?

Woning op bestelling

Dat sluit dan mooi aan bij Leefbaar Rotterdam, die wil dat er meer kavels komen waarop Rotterdammers zelf hun droomhuis kunnen bouwen. De partij wil het als om woningbouw gaat de burger aan zet laten. Bij stadsvernieuwing zouden volgens de partij daarom ook vaker Rotterdammers vooraf gevraagd moeten worden waar behoefte aan is, een huis met een tuin of een appartement met balkon bijvoorbeeld (“doe mij maar een vrijstaande villa met twee badkamers, dank u”).
Ook Leefbaar Rotterdam is voor uitbreiding van de Rotterdamwet. Hoewel de partij eerder zei de Rotterdamwet overal in de stad te willen toepassen, staat het niet met zoveel woorden in het verkiezingsprogramma. Een tactische keus?

(Kans)arm/ (kans)rijk

Woningbouw en huisvestingsbeleid zijn middelen om de verhouding (kans)rijken en (kans)armen in je stad een beetje te sturen. Bouw de stad vol koopvilla’s en geen enkele Jan Modaal of Truus Bijstand kan nog in je stad wonen. Bouw de stad vol sociale huurwoningen en je bent het gedeelte bewoners kwijt dat de gemeentekas spekt en zorgt voor de nodige cashflow waar ook relatief armere stadsbewoners van profiteren. Bouw het allebei (door elkaar) en je hebt kans dat de hele middenstand richting Berkel vertrekt. Een lastig dilemma.
De politiek lijkt niet voor niets verdeeld of en zo ja, waar het aantrekkelijk woningaanbod voor de kansrijke Rotterdammer nu precies moet komen. Meer gezinswoningen, (yuppen)appartementen, kluswoningen, vrije kavels – in het centrum, in de schil rond het centrum of juist aan de rand van de stad.  Ook over de vraag of de Rotterdamwet wel of niet  ingezet moet worden om ‘kansarmen’ te weren verschillen de meningen.
Misschien helpt het als kiezer om te bedenken hoeveel de verhouding kansrijk/kansarm je waard is. Wil je om te voorkomen dat rijke Rotterdammers richting dorpen als Berkel, Rhoon en Barendrecht trekken van Rotterdam een ‘Barendrecht-in-het-groot’ maken? Of is diversiteit je ook nog wat waard en zoja, hoeveel?