Nelson Freitas en DJ Nos Manera. Nooit van gehoord, zegt u? Kan kloppen. Toch zijn deze Rotterdammers wereldsterren. In Afrika, Portugal en vooral Kaapverdië, waar hun wortels liggen, is zelfs sprake van een ‘Rotterdamse sound’.
Zeker tien microfoons krijgt Nelson Freitas onder zijn neus, camera’s leggen hem vast in de aanloop naar de Kaapverdische Music Awards (CVMA), die onlangs werden uitgereikt. “Het is een gekkenhuis”, lacht hij, als hij even tijd heeft tussen persconferentie en repetitie in. “In Nederland ben ik alleen lokaal bekend, vooral binnen de Kaapverdische community, maar hier kent iedereen me.”
“In Nederland zijn er teveel dj’s”, vindt Nery Goncalves, alias DJ Nos Manera. Ook hij is in Nederland alleen bekend binnen de Kaapverdische gemeenschap. “Het is jammer voor mij, maar in Nederland hoor ik niet bij de grote dj’s.” Hoe anders is dat in Kaapverdië: Goncalves wordt continu aan zijn jasje getrokken voor een foto met een fan, zijn mobiel stopt nauwelijks met rinkelen. “Ik ben moe man.”
Rotterdam-referentie
Rotterdamse muziek kent een lange, grote traditie in Kaapverdië en Freitas en Goncalves zijn daar een belangrijk onderdeel van. Soraia de Deus, hoofd communicatie van de CVMA, noemt de Rotterdams/Kaapverdische bands Splash en Livity een referentie voor alle andere Kaapverdische bands. “Dat komt omdat ze erg goed zijn, maar ook omdat ze al zo lang bezig zijn. Artiesten en bands uit Rotterdam hebben hier in Kaapverdië echt aanzien.”
Dat de Nederlandse artiesten en bands van de eerste generatie al zo’n dertig jaar een muzikale carrière hebben, heeft ook een praktische reden. Freitas: “Rotterdam is lang aanvoerder geweest in de productie van Kaapverdische muziek: in de jaren negentig kwam alles hier vandaan. Dat kwam omdat er in Nederland studio’s waren, en in Kaapverdië nog niet.” Inmiddels zijn er in Kaapverdië ook studio’s gebouwd, en wordt de Kaapverdische muziek over de hele wereld opgenomen. “Maar Rotterdam staat onder Kaapverdische mensen nog steeds bekend als dé muziekstad”, stelt Freitas.
Cruciaal belang
Dat juist hier de eerste Kaapverdische muziek werd opgenomen, is niet toevallig. De Maasstad herbergt één van de grootste Kaapverdische gemeenschappen ter wereld. Kaapverdië heeft sowieso een sterke migratiecultuur: er wonen meer Kaapverdiërs buiten, dan in Kaapverdië zelf. De Deus: “Omdat er zulke grote aantallen Kaapverdiërs buiten Kaapverdië wonen, hebben we voor de Music Awards uit elke van de vier grootste community’s een jurylid: één uit Nederland, één uit de USA, één uit Portugal, één uit Afrika en drie juryleden uit Kaapverdië zelf. Zij kiezen gezamenlijk de genomineerden.”
Het Nederlandse jurylid is dit jaar muziekproducer Danilo Tavares, die een eigen studio heeft in Rotterdam. De productionele wieg van Kaapverdische muziek staat in Rotterdam, vertelt Tavares. “Het grappige is dat niemand in Nederland dat weet. Rotterdam is van cruciaal belang geweest voor de Kaapverdische muziek, maar alleen de Kaapverdiërs zelf zijn daarvan op de hoogte.” Er is zelfs sprake van een heuse ‘Rotterdamse sound’. De Deus: “Dat is vaak een mix tussen verschillende muziekculturen. Ik denk dat het komt doordat Rotterdam zo multicultureel is.” Ook Tavares noemt de mix als belangrijkste kenmerk van de Rotterdamse Kaapverdische muziek. “De muziek heeft iets tropisch en is meestal een combinatie van traditioneel, zoals de Kaapverdische morna, en modern, zoals r&b.”
Rustig winkelen
Dat het aanslaat, mag duidelijk zijn: Nos Manera werd verkozen tot beste dj, Nelson Freitas werd met vijf awards de grote winnaar van de awardshow, onder andere voor muziek van het jaar, beste album en beste videoclip. Ook in Portugal is Freitas inmiddels nationaal bekend, en in Angola en Mozambique kan hij niet normaal over straat. “In Nederland vind ik het heel fijn om gewoon naar de supermarkt te kunnen.” Daar kan hij zo’n twee dagen per week van genieten; de rest van de week is hij in het buitenland voor optredens. Vindt hij het jammer dat hij in Nederland niet meer fans heeft? Freitas beweert van niet. “Nee, dat wil ik ook bewust zo houden. Juist omdat ik in Rotterdam rust heb.”
Luisterlink: Nelson Freitas en DJ Nos Manera
Al één reactie — discussieer mee!
Het belang van Rotterdam in de Kaapverdische muziek gaat nog iets verder (interessanter?) terug: In de jaren ’60 en begin jaren ’70 leed Portugal nog onder het bewind van Salazar. Dat lijden was in de koloniën nog erger, net als de onderdrukking. De omvang van de Kaapverdische gemeenschap hier hielp mee om hiervandaan het verzet tegen de Portugese overheersing te concentreren. In dat verzet mag de rol van de muziek niet onderschat worden.