Ga naar de inhoud

Uitdagers bij 010debat krijgen geen grip op Joost Eerdmans

Afgelopen dinsdag vond in een vol DE Café onder de naam #010debat het grote lijsttrekkersdebat van het Algemeen Dagblad en Lokaal plaats. De lijsttrekkers van de acht grootste Rotterdamse politieke partijen bonden met elkaar de strijd aan. Vooral de houding van Leefbaars lijsttrekker Joost Eerdmans was volgens debatanalyticus Victor Vlam opvallend. Hij koos voor een defensieve strategie van afwezigheid, en zette zo het debat naar zijn hand.   
 
Acht dagen voor de verkiezingen kwamen de lijsttrekkers van de acht grote partijen bijeen voor een lijsttrekkersdebat van Lokaal en het AD. Hoewel de Rotterdamse verkiezingen vooral een tweestrijd zouden zijn tussen de PvdA en Leefbaar Rotterdam, zou je dat niet direct zeggen als je naar dit debat keek. De twee electorale giganten waren namelijk absoluut niet de twee meest aanwezige partijen. Voor Joost Eerdmans was dat niet per se een onverstandige zaak. Door de typische strategie van een koploper te hanteren, wist hij dit debat naar zijn hand te zetten.
Als Eerdmans niets te zeggen had, dan zei hij ook niets. Bij een stelling over het veelvuldig gewraakte stadsinitiatief, liet hij zelfs het hele debat aan zich voorbij gaan. Pas toen de gespreksleider opmerkte dat hij zo stil was, gaf hij in twee zinnen zijn mening: “De gedachte is goed, de uitvoering gebrekkig.” Niet alleen bondig, ook nog eens bijna exact de woorden van aartsvijand Hamit Karakus.
Dit is opmerkelijk omdat de meeste politici hier iets anders hadden gedaan. Zij hadden gewoon een uitgebreid betoog afgestoken over het stadsinitiatief. Politici doen vaak namelijk alles om aan het woord te komen én te blijven. Daardoor voelt menig verkiezingsdebat aan als een kippenhok. Dat was dinsdag beslist niet anders. Juist daardoor viel de terughoudendheid van Eerdmans op.
Nou zou je kunnen denken dat de oorzaak van deze terughoudendheid Eerdmans’ aanhoudende stemproblemen zijn. Zoals hij tijdens het debat aangaf, wordt hij tegenwoordig begeleid door een stemtherapeut. Maar wanneer er onderwerpen werden besproken die voor hem echt tellen, was hij juist wél zeer actief.
Het lijkt dus vooral een strategie te zijn. Maar waarom kiest zelfverklaard roeptoeter Joost Eerdmans hier nu voor? Omdat hij weet dat je debatten niet wint door méér te spreken. Het oude adagium luidt: je kunt verkiezingsdebatten niet winnen, je kunt ze alleen verliezen. Wie aan kop staat in de peilingen, voert dus liever geen debat. Een uitglijder is snel gemaakt en dat kan je zomaar je koppositie kosten. Het ontlopen van een aantal stellingen was dus een defensieve manoeuvre van Eerdmans.
Naast dat hij strategisch de punten kiest waarop hij zich wil profileren, kiest Eerdmans ook zorgvuldig de tegenstanders uit die hij aanvalt. Tijdens een debat van twee uur wordt veel gezegd waarmee je het oneens kunt zijn. Het risico is dat je op alles reageert waardoor geen enkel van je punten echt beklijft.
Dat deed Eerdmans dan ook niet. Tijdens het debat over de zorg, zocht hij de confrontatie op met de SP. Niet onverstandig omdat hij een deel van zijn lager opgeleide achterban zomaar aan de SP zou kunnen verliezen. In een debat over de economie zocht hij juist de confrontatie met de VVD, de partij die hem op rechts kiezers dreigt af te snoepen. Kortom: hij richtte zich op de partijen die hem daadwerkelijk kiezers kunnen afpakken. Leefbaar heeft minder te vrezen voor het overlopen van kiezers naar D66 en GroenLinks, dus die partijen liet Eerdmans vakkundig links liggen.
Het gevolg was dat het nagenoeg onmogelijk was voor de andere lijsttrekkers om grip op hem te krijgen. De enige die daar wel even in leek te slagen was Leo de Kleijn van de SP. Hij maakte het Eerdmans flink lastig toen hij vroeg of hij de bezuinigingen op de thuiszorg van veertig procent zou hebben gesteund. Eerdmans kon dat niet uitleggen. Maar omdat De Kleijn té fel, té boos en té luid sprak, werd de aandacht afgeleid van de inhoud. De Kleijn overschreeuwde zichzelf, tot zichtbaar ongenoegen van het publiek. Later op de avond erkende De Kleijn dat hij wat vuurwerk had willen toevoegen aan een campagnestrijd die veelal als flets wordt omschreven. Zijn aanhang zal hem deze vormfout dan ook wel vergeven. Maar juist op het moment dat hij grip had op Eerdmans, liet hij de bal vallen. Dat is een gemiste kans.
Hoewel Eerdmans debattechnisch iedereen de baas bleef, is de vraag of hij dat ook inhoudelijk was. Dit is namelijk het tweede grote verkiezingsdebat waarin hij zich moest laten souffleren door Maarten Struijvenberg. De politicus van het jaar van Leefbaar zit altijd op de eerste rij, enkele tientallen centimeter van Eerdmans vandaan, om hem in te fluisteren wat Leefbaar de afgelopen jaren zoal heeft gedaan. Het is een groot raadsel waarom Eerdmans dit toelaat. Niet alleen is het onnodig – burgers stemmen immers niet op iemand die precies weet wat er in de raad is gebeurd maar op iemand die precies weet wat er in de samenleving speelt – maar ook wekt het de indruk dat Eerdmans zich niet goed heeft voorbereid.
Wat ten slotte opvalt, is de moeite die de partijen hebben met het zoeken naar verbinding met de burgers. De politiek vandaag de dag wordt beheerst door wantrouwen van burgers jegens die politiek en dat wantrouwen lijkt in Rotterdam nog sterker te zijn dan in de rest van het land. De reactie hierop van de politici? Ontken dat je politicus bent.
Zo vertelde VVD-lijsttrekker Jeannette Baljeu in het blokje over de zorg dat ze mantelzorger is in het weekend voor een oud-buurvrouw. Van CDA’er Hugo de Jonge hoorde we al snel dat hij leraar was (ook ambtenaar, maar daar sprak hij minder graag over). Leo de Kleijn werkt in de jeugdzorg, weten we inmiddels. En Hamit Karakus vertelde in het veiligheidsdebat uiteraard dat hij politieagent was. Deze strategie is op zich begrijpelijk. De politici lijken te willen zeggen: ik ben net zoals u, een gewone burger. Maar omdat hij zo veel werd toegepast verloor de strategie haar waarde.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

De Stadsagenda

  • Over zichtbaarheid, invloed en toekomstkracht: Vrouwen in Architectuur keert terug! Met inspirerende panels, tours en workshops verken je hoe onderzoek, representatie en praktijk kunnen bijdragen om de positie van vrouwen in de architectuur te versterken. Denk mee en bouw mee aan een inclusiever vakgebied.

    Venue: Festivalhart Schiemond
    Datum:
  • Rotterdam is een belangrijke broedplaats voor zowel jonge als gevestigde ontwerpbureaus, die samen aan allerlei complexe lokale, nationale en internationale ruimtelijke vraagstukken werken. Tijdens de Open Bureaudag loop je vrij rond bij alle bureaus en maak je kennis met innovaties, experimenten en vernieuwing in de ontwerppraktijk.

    Venue: Verschillende bureaus in Rotterdam
    Datum:
  • Kom langs en beleef de ruwe schoonheid van Festivalhart Schiemond – van modder uit de Maas tot duurzame bouwexperimenten en zomerse vibes aan het water.

    Venue: Festivalhart Schiemond
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam