Ga naar de inhoud

De Rotterdamse zwembadcultuur: Een natte cadans

Ferrie Weeda onderzoekt de Rotterdamse zwembadcultuur. Dit keer beschrijft hij het ritme van de zwembaden. Dat verhoogt aanzienlijk wanneer de mariniers hun entree maken in het Oostelijk Zwembad. Niet alleen het zwemtempo: ook de harten van de bakvissen met gevulde koeken gaan aanzienlijk sneller kloppen.
Zwemmen draait om ritme en timing, daar is het zwembad volledig op ingericht. Voor iedere soort zwemmer is er een eigen biotoop in de waterkuip én in het weekrooster; het zwemtempo is het belangrijkste criterium. Het zwembad is in banen verdeeld, waarbinnen het complete spectrum van slome dobberaar tot sportieve waterrat een plekje moet vinden. De mate waarin dit lukt, is illustratief voor de stand van de Rotterdamse beschaving.

Mariniers in het Oostelijk zwembad
Mariniers in het Oostelijk Zwembad

Kenmerkend is hierbij het verschil in reputatie tussen de verschillende baden: van relaxed (Oostervant) tot sportief (Van Maanen) en van gezellig (Zevenkamp) tot individualistisch (Oostelijk). Daarnaast worden per zwembad op gezette tijden ook ‘doelgroepactiviteiten’ aangeboden, toegespitst op specifieke wensen en beperkingen van bepaalde groepen zwemmers (jong, oud, dik, gehandicapt, moslima).
Van de wieg tot aan het graf kun je in de Rotterdamse zwembaden terecht. Of eigenlijk al daarvòòr, bijvoorbeeld tijdens zwangerschapszwemmen. Bevallingen zelf worden omwille van hygiëne nog niet in het zwembad uitgevoerd (schijnt wel heel prettig te zijn), maar daarná kun je je lol op: Baby- en peuterzwemmen, gezinszwemmen, les- en schoolzwemmen, bootcamp-zwemmen, zumba-zwemmen, aquaslank-zwemmen, ladies-only-zwemmen, en seniorenfit-zwemmen. De laatste drie staan in de wandeling overigens bekend als respectievelijk nijlpaarden-gym, burqa-zwemmen en kadaver-fitness.
De differentiatie in zwemtempo verschilt niet alleen per zwembad en doelgroep, maar is ook afhankelijk van het moment van de dag. Neem het Oostelijk Zwembad. ’s Middags zijn de bejaarden oververtegenwoordigd, en ligt de snelheid behoorlijk laag. ’s Avonds maken de studenten de dienst uit. Dan loopt het testosterongehalte flink op, met navenant hoge boeggolven. Als dan in een andere hoek van het zwembad nijlpaarden-gym plaatsvindt, ontstaat een dramatisch slecht golfslagklimaat in het midden van het bad.
Daar zwem jij dan natuurlijk. Precies waar de turbulentie van de nijlpaarden opbotst tegen de schokgolven van de testosteron-studenten. Je doet net een behoorlijke poging tot een fatsoenlijke borstcrawl, je krijgt een enorme sloot water binnen en hangt binnen de kortste leren proestend en naar lucht happend aan een afscheidings-lijn. Met de nodige geïrriteerde reacties tot gevolg. Naar mate het banenzwemuurtje vordert, neemt de energie van de studenten gelukkig af, en wordt het water kalmer.
Sommige zwemmers oefenen een ware terreur uit, door ostentatief in een te snelle of te langzame baan te zwemmen. Zo is daar ‘de Zilveren Muts’ in het Van Maanenbad. De Zilveren Muts (draagt inderdaad een zilverkleurige badmuts en) heeft waarschijnlijk een hart van goud, maar ze moet eens leren consequent ritme te houden. Nu schakelt ze vaak halverwege de baan drie versnellingen terug, met kop-staart-botsingen tot gevolg. Dat is geen pretje, omdat je dan om de haverklap met je neus in haar slecht bijgepunte bikinilijn belandt.
Een andere notoire zwemmer in deze categorie is Ome Piet in het Oostelijk. Ome Piet zwemt waarschijnlijk al sinds de opening van het Oostelijk in 1932 in de derde baan, en lijkt in zijn levensdagen niet genegen naar een langzamere baan over te schakelen. Hoewel hij inmiddels echt nauwelijks vooruit komt, geniet hij de bescherming van de badjuffen en -meesters, en dient de rest van de baan zich aan te passen.
In de banen draaien de zwemmers werktuiglijk hun rondjes, maar de zwembaden zelf zijn ook machines. In een onafgebroken maalstroom worden zwemmers efficiënt door het gebouw geloodst: aankomst, afrekenen, omkleden, spulletjes in een kluisje, douchen, zwemmen, douchen, spulletjes uit het kluisje, omkleden, haar föhnen, vertrek. De verschillende doelgroepen volgen elkaar op in een onophoudelijke natte cadans. De badkuip is afgeladen, de kleedhokjes puilen uit, de kassa rinkelt en het water klotst.
Wil je profiteren van je bezoek, dan kun je beter maar op tijd komen. Met name in de periodes van de goede voornemens en in de aanloop naar het strandseizoen zijn de rijen voor de kassa aanzienlijk. Er moeten buikjes worden weggezwommen, indrukwekkende torso’s gekweekt en frustraties weggeslagen. Het uurtje banenzwemmen is maar kort, en de badjuffen en meesters zijn onverbiddelijk: de volgende groep zwemmers staat alweer te trappelen.
De groep die het beste past bij het machinale karakter van het zwembad zijn de mariniers. De manier waarop ze naar binnen marcheren, begeleid door de harde bevelen van de commandant: het is alleszins overtuigend. Camouflagekleding, kale koppen, verbeten gezichten. Ze lijken de boel over te nemen.
Meerdere keren per week trainen ze in verschillende Rotterdamse zwembaden, in het kader van hun opleiding in de Van Ghentkazerne. Bij hun entree gaat er een siddering door het zwembad – niet alleen het gevolg van militaire intimidatie, maar ook van woeste aantrekkingskracht. Twee aan twee stampen ze over de tegelvloer, richting kleedkamers, strak in het gelid. Nieuwsgierige hoofden in het bad volgen de colonne.
Mariniers in het Oostelijk zwembad
Mariniers in het Oostelijk Zwembad

Net zo beheerst en gedisciplineerd als ze hun entree maken, kleden de mariniers zich om. Uniformen worden nauwkeurig opvouwen en in de plunjezak opgeborgen. Allemaal een identiek zwembroekje aan, en een identieke zwem-overall er overheen. De overall is voor de eerste 20 minuten van de training, ze moeten in vol ornaat in het water leren hengsten. In formatie komen ze terug de zwemzaal in, twee rijen achttien- en negentienjarige spierbundels.
Terwijl de mariniers de laatste instructies van de commandant beluisteren, komen de mensen die klaar zijn met hun baantjes weer terug uit de kleedkamers. Aan de rand van het zwembad, in de koffiehoek, kiezen enkele eenzame Kralingse bakvissen een mooi plaatsje. Als beloning voor het harde zwemmen trakteren ze zichzelf op een gevulde koek en een uitzicht op de training van de mariniers.

Al 5 reacties — discussieer mee!

  • Prachtige analyse voor deze kersverse banentrekker in West.

    Het dilemma is een ook erg herkenbaar voor mij, als te snel voor de linker- en te traag voor de middenbaanzwemmer. Links erger ik me aan anderen, in het midden ergeren anderen zich aan mij. Wat nu, Mona?

    • Hoi Inge,
      Wat vervelend dat ergernis een leidend motief lijkt voor jou als startend zwemmer. Maar wat goed dat je je op regelmatige basis fysiek inspant; dat is alleszins goed voor lichaam en geest.
      Het beste advies lijkt mij toch een andere tijd of een andere locatie. Je zou kunnen verifiëren of op andere momenten in het rooster van bad West het tempo in één van de banen wel bij jouw ritme past. Een andere optie is uit te wijken naar een ander zwembad met een grotere differentiatie wat betreft baansnelheid. In de zwemtent (Noord) en in het Oostelijk is het bad in 6 respectievelijk 5 banen opgedeeld; grotere kans dat je daar een plekje vindt dat bij jouw zwemprofiel past.
      Geef vooral niet op!
      Liefs, Mona

  • Ik vind het in Rotterdam maar sneu gesteld met de variatie aan tempo’s en zwem-uurtjes. Als dame waarvoor het tempo van de “testosteron studenten” vele malen te laag ligt kan ik nergens terecht.
    In “sportstad Rotterdam” is er geen serieuze zwemvereniging inclusief serieuze trainingstijden te vinden. Een trainer die verstand heeft van lange afstandszwemmen is er niet, ook een 50-meter bad is ver te zoeken. Om dit alles wel te vinden moet ik uitwijken naar Leiden (Den Haag zou de dichtst bijzijnde optie zijn maar om andere redenen heb ik voor Leiden gekozen)
    Met de zwembaden EN de zwemcultuur in Rotterdam is het echt heel erg slecht gesteld, daar heeft de renovatie van het Oostelijk zwembad echt helemaal niets aan veranderd. Sterker nog, het is alleen maar slechter geworden. Voor de renovatie van het Oostelijk zwembad bestond de hoop dat er met de renovatie van het Oostelijk zwembad een verandering zou plaatsvinden in de Rotterdamse zwemcultuur. Nu dit niet is gebeurd ebt de hoop dat er in “sportstad Rotterdam” ooit nog op landelijk niveau gezwommen zal worden steeds verder weg.

Schrijf hier je reactie

Heb je geen account? Maak hier een gratis reageerdersaccount aan. En bekijk hier de huisregels van dit forum.

Gerelateerde inhoud

Wil je dit soort artikelen blijven lezen?

Vers Beton kan niet bestaan zonder haar leden. Lees onbeperkt artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Waarom huurders in de vrije sector hun mond niet opentrekken

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Torenhoge huren met schimmige community- en servicekosten, een bouwput voor de deur, lekkages en een huisbaas die niet thuis geeft. Toch durven huurders in de vrije sector niet snel te klagen, omdat ze zo afhankelijk zijn van hun verhuurder. Maar het kan wel degelijk helpen. Lees het onderzoek van Teun van den Ende.

  • Met het invoeren van 30 kilometerzones rijst de vraag: van wie is de straat?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    De gemeente wil van Rotterdam waar mogelijk een 30 kilometerzone maken. Dat vergt een geheel nieuwe weginrichting waarbij de auto steeds minder de norm is. De vraag rijst: aan wie behoort de openbare ruimte toe?

  • Het Havenkwartier op Katendrecht is vooral voor de happy few

    • Architectuurkritiek

    Het laatste plekje in hartje Katendrecht is gekaapt: nieuwbouwproject Havenkwartier is opgeleverd. Het imposante, antracietgrijze gebouw herbergt tweehonderd woningen. Maar wat voegt het toe aan de Kaap? En voor wie is deze community eigenlijk bedoeld?

  • Alle artikelen

De agenda die je aan het denken zet

  • On Monday 11 December, Rotterdam based platform for metropolitan issues De Dépendance and Lighthouse Reports welcome economist Jennifer Clapp, one of the world’s leading authorities on food systems, in BlueCity. 

    Venue: BlueCity
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Als stagiair(e) Marketing & Communicatie ondersteun je de afdeling op verschillende vlakken en krijg je een breed pakket aan taken en werkzaamheden.

  • WAT DOE JIJ ALS FRACTIECOÖRDINATOR? 

    Als coördinator vervul je een belangrijke rol in en rond de fractie van GroenLinks PvdA Zuid-Holland. Je biedt praktische ondersteuning aan statenleden, volgt de  (politieke) actualiteit, coördineert politieke activiteiten en zorgt ervoor dat de  fractie haar relaties onderhoudt. De functie biedt een interessante plek om je  verder in provinciale politiek te verdiepen.

  • Vers Beton zoekt een stagiair vanaf januari 2024. We begeleiden je om je eigen leerdoelen te halen en zelf journalistieke producties te maken voor Vers Beton.

  • Bekijk alle vacatures