Ga naar de inhoud

Waarom nemen D66 en Leefbaar Rotterdam hun verantwoordelijkheid niet?

Peter van Heemst is de beste politiek analist van Rotterdam. Iedere twee weken beschouwt hij voor Vers Beton het Rotterdamse stadhuis. Wie het politieke vak daar goed beoefent krijgt zijn warme aandacht, maar wie er een potje van maakt krijgt keiharde kritiek. Aflevering 2: waar is het broodnodige politieke leiderschap dat juist na de verkiezingen zo hard nodig is?

Politiek columnist Peter van Heemst
Politiek columnist Peter van Heemst

De gemeenteraden gaan steeds meer Tweede Kamertje spelen, en dat geldt ook voor de gemeenteraad van Rotterdam. Voor de verkiezingen tonen de lokale lijsttrekkers een en al daadkracht. Ze willen ons laten geloven dat ze van aanpakken weten. Doorbijten. Hete kastanjes met blote handen uit het vuur durven te halen. Dat werk.
Maar ná de verkiezingen is de politieke situatie ineens moeilijk, lastig, heikel, ingewikkeld en bovendien gecompliceerd. En dan, ja, dan durft niemand meer het initiatief te nemen en is er een verkenner of informateur nodig om uit te zoeken welke partijen met elkaar moeten gaan praten over een coalitie.

Senang

Op een mooie vrijdag zien we ineens de burgemeester glunderend naast de verkenner op de foto staan. Heeft de burgemeester dan bij de verkenningen en coalitievorming een hoofdrol? Nee, nee, nee. Hij heeft niets te vertellen over de coalitieonderhandelingen. Helemaal niets. De burgemeester vervult een louter ceremoniële rol. De keuze van de verkenner wordt gemaakt door de politiek en hij werkt voor dezelfde politiek. Een burgemeester die verstandig is, waagt zelfs geen piepkleine poging het politieke proces na de verkiezingen te beïnvloeden. Hij hoort boven de partijen te staan en moet zich net zo senang voelen in een coalitie over rechts als over links (of in ieder geval die indruk wekken).
We moeten daarom weer snel terug naar de tijd waarin de grootste partij haar verantwoordelijkheid neemt en de partijen uitnodigt waarmee ze wil gaan samenwerken. Dat laat zien wat een politieke leider waard is. Dat zorgt voor tempo. Dat levert duidelijkheid op. En de Rotterdammers kunnen beter volgen waarom uitslag A een coalitie B oplevert.
Maar ja. Dat houden we tegoed voor 2018.

Goedgebekte tegenstanders

In 2014 is er een verkenner aan het werk gezet, en die moet politiek Rotterdam (en ook ons) gaan vertellen welke samenwerking het meest kansrijk is. De kern van de nieuwe coalitie lag natuurlijk in de uitslag besloten. Leefbaar Rotterdam is de grootste partij geworden en D66 de grootste winnaar. Die moeten samen, was terecht de conclusie die iedereen al op de uitslagenavond trok. En dan? Wie sluiten daarbij aan? Tsja. Daar lopen de meningen over uiteen.
Leefbaar Rotterdam denkt met weemoed terug aan de samenwerking met VVD en CDA tussen 2002 en 2006. Dat levert anno nu een stevig rechts stadsbestuur op waar niet iedere D66’er even vrolijk van zal worden. Het is bovendien een stadsbestuur waarin een andere grote winnaar, de SP, wordt uitgesloten, en daarmee wordt geen recht gedaan aan de uitslag. Erger nog, D66, de enige progressieve partij in zo’n coalitie, zou in de raad maar liefst 4 goedgebekte tegenstanders tegenkomen: SP, Nida, PvdA en GroenLinks. Een nachtmerrie.

Kiekeboe

Het was te voorspellen: samenwerking met de SP ging Leefbaar Rotterdam veel te ver. Het is bovendien de vraag of D66 dit wel echt wilde of dat ze het alleen maar riep voor de bühne. Die mogelijkheid viel dus snel af. Gelukkig bood – for the time being – GroenLinks een helpende hand, en leefbaar Rotterdam kon niet voor de tweede keer een ideetje van D66 afwijzen. GroenLinks is daarom, bijna tot haar eigen stomme verbazing,  wél welkom aan de onderhandelingstafel.
Dat werd dus het advies van de verkenner: zet vijf partijen aan tafel (VVD, CDA, Leefbaar Rotterdam, D66 en GroenLinks), dan rolt daar na verloop van tijd vast en zeker een coalitie uit. Voor een meerderheidscollege zijn Leefbaar Rotterdam, D66 en één van de drie andere partijen nodig. Het wordt afwachten wie van die drie het eerste de moed zal opgeven. Ondertussen is de verkenner weer vertrokken en de informateur in aantocht (of worden er zelfs twee aangetrokken?), waarna de coalitiepartijen ons vast nog op een heuse formateur trakteren.
Als de gemeenteraad geen Tweede Kamertje zou spelen, dan had de leider van Leefbaar Rotterdam de D66, VVD en CDA uitgenodigd voor gesprekken. Dan had D66 moeten beslissen daar wel of niet naar toe te gaan en onder welke voorwaarden. In pakweg twee dagen was dan de eerste fase afgesloten, en die duurde nu bijna twee weken. Iedereen speelde in die tijd blindemannetje en kiekeboe. En waarom? Omdat politiek leiderschap na de verkiezingen ver te zoeken is.

Al 28 reacties — discussieer mee!

Schrijf hier je reactie

Heb je geen account? Maak hier een gratis reageerdersaccount aan. En bekijk hier de huisregels van dit forum.

Gerelateerde inhoud

Wil je dit soort artikelen blijven lezen?

Vers Beton kan niet bestaan zonder haar leden. Lees onbeperkt artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

De agenda die je aan het denken zet

De leukste vacatures in en om Rotterdam