Nabil Bantal, huisarts op Zuid, schetst hoe onzichtbare factoren de gezondheid van enkele Rotterdammers bepalen. Hij doet dat als coreferent bij de Rotterdamlezing, over leven in Rotterdam.
In oude dagen hadden we de zijderoute. Het was een route die het westen leidde naar de zijde uit het verre oosten. Een stof die nog steeds fijn aanvoelt en toentertijd ontzettend kostbaar was. Vandaag wil ik het hebben over een route in Rotterdam. De fijnstofroute.
Fijnstof is een stof die niet zichtbaar is voor het blote oog, allesbehalve goed aanvoelt en onze gezondheid aantast. Vandaag wil ik enkele mensen voorstellen die wonen aan de fijnstofroute. Het is een route die dwars door deze stad gaat en ons verbindt.
Laat ik beginnen met Arend*. Arend is een jongen van 9 jaar die ergens in de Tarwewijk woont. Arend is een jongen die leergierig is en makkelijk mee komt op school. Helaas is zijn meester meer bezig met Rens en Mehmet die wat extra aandacht nodig hebben. Dat de meester daarnaast nog 27 kinderen iets bij moet brengen, helpt ook niet echt.
Arend was voorheen veel te vinden in de wijkbibliotheek, waar hij de schade enigszins kon beperken. Tante Tonny, één van de vrijwilligers, hielp hem bij het zoeken naar boeken over zaken die hij interessant vond en waar in de les nooit tijd voor was. Helaas is tante Tonny wegbezuinigd, net als de bibliotheek. Arend moet nu verder weg, langs de fijnstofroute, om in één van de weinige bibliotheken te raken. Het gevolg is dat hij minder vaak naar de bibliotheek gaat.
Dat is meer dan meneer Zlatski*. Meneer Zlatski heeft geen water. Hij woont in Delfshaven. Zijn water is afgesloten door Evides. Meneer Zlatski komt uit Polen en is een nieuwe Nederlander die zijn geluk is komen beproeven in Nederland.
Door de regels van de EU hoeft hij de taal niet te leren, maar hij moet wel participeren. De taal heeft hij niet nodig omdat hij een voorman heeft die alles voor hem vertaalt. Helaas was de voorman er niet in het ziekenhuis toen hij in het centrum van Rotterdam werd geplet door drie lagen beton en vervolgens drie weken in coma lag in het Erasmus MC. Zijn rekeningen werden niet betaald. Daardoor liep hij achter met het betalen van zijn huur, elektriciteit en water. En nu zit hij zonder water, morgen zonder elektriciteit en volgende week zonder woning.
Hij zou kunnen logeren bij meneer Kasri*. Meneer Kasri woont in Blijdorp. Hij is hartpatiënt en heeft Meneer Zlatski leren kennen op de revalidatieafdeling in datzelfde Erasmus MC. Meneer Kasri lijdt aan hartfalen en het enige wat hem definitief kan helen is een nieuw hart. Meneer Kasri is een voorganger van Meneer Zlatski, is hier in de jaren zestig naar toegekomen om zijn kinderen een betere toekomst te geven. Hij heeft jaren hard gewerkt en heeft daarbij ook wat Rotterdamse gewoontes overgenomen. Het roken doet hij nu niet meer, het fijnstof ademt hij onverminderd door. Onlangs heeft hij op de polikliniek cardiologie te horen gekregen dat hij niet in aanmerking komt voor een nieuw hart. Simpelweg omdat hij de taal niet voldoende spreekt.
Willen we het over gezondheidsverschillen hebben, dan moeten we accepteren dat we verschillen. Dat we niet gelijk zijn, wil niet zeggen dat we niet gelijkwaardig zijn. Iedereen heeft recht op een bibliotheek om de hoek, schone lucht en een nieuw hart.
Verschillen tussen wijken ontstaan doordat voorzieningen tussen wijken verschillen. Een zwarte school staat niet voor niets in een achterstandswijk, in een achterstandswijk woont nog steeds vaker een allochtoon en een allochtoon is nog steeds vreemd in een samenleving die hem al meer dan zestig jaar kent.
Hoe meten we het verlies van een wijkbibliotheek? Hoe meten we de invloed van een protocol van een academisch ziekenhuis wat mensen op basis van taalachterstand uitsluit? Het zijn net als fijnstof deze onzichtbare factoren die zich moeilijk laten meten, maar wel grote invloed hebben op onze gezondheid.
*namen in deze column zijn gefingeerd
Dit is een lichte bewerking van de tekst die Nabil Bantal woensdagavond 28 mei 2014 uitsprak als coreferent bij de Rotterdamlezing door professor Lex Burdorf.
UPDATE: interview bij Open Rotterdam
Nabil Bantal was te gast bij Open Rotterdam Radio en sprak over fijnstof. Luister hier naar het fragment:
UPDATE 2:
Bekijk hier de hele Rotterdamlezing van Lex Burdorf en de voordracht van Nabil Bantal. Bonus: bekijk ook de discussie die Nabil aangaat met burgemeester Aboutaleb over o.a. het sluiten van de wijkbibliotheken (vanaf 1u20min reactie Aboutaleb en 1u42min37s weer reactie van Bantal).
Al 5 reacties — discussieer mee!
Wat een flauwe kul allemaal van de zogenaamde buitenlandse huisarts.De gezondheidsfanaten hebben elke keer iets nieuws.Over zure regen hoor je ze niet meer was ook zo leugen als je hen moest geloven zouden er nu geen bossen zijn meer in ons prachtige land Nederland ;het is nog nooit zo groen geweest.Nu weer fijnstof wat een gekte wat een flauwekul fijnstof bestaat en is er altijd al geweest een onder deel van de natuur en meer niet.
En dan dat vreemde politieke verhaaltje van de zogenaamde huisarts ;wat zijn ze weer zielig allemaal.Respect voor de Hollander/Nederlander die in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw voorgoed vertrokken naar andere werelddelen en die met niks rijk werden door niet te zeuren maar gewoon aan het werk te gaan.Nu zijn het rijke gemeenschappen en gezond.En fijnstof ook daar een natuurlijk gegeven en meer niet.
Adriaan, waarom moet je elke negatieve reactie die je schrijft volproppen met kloterige opmerkingen naar de schrijver en als het even kan wat burgerslachtoffers erbij. Je kunt toch ook gewoon je punt maken zonder persoonlijk te worden, misschien dat je punt dan ook nog doordringt bij mensen, want het is op zich een valide punt. Wat dacht je van:
Tja, nu is het fijnstof dat een probleem schijnt te zijn in de stad, maar ik geloof het niet. Zure regen zouden onze bossen totaal vernietigen, is niets van terecht gekomen. Fijnstof bestaat, en is er altijd al geweest, een onderdeel van de natuur en meer niet. We gaan er heus niet dood van.
Van al die zorgen over gezondheid, daar word je pas ziek van. Geef mij maar de mentaliteit van de jonge* mannen die in de jaren 50/60 naar andere werelddelen vertrokken en met niks rijk werden. Niet door te zeuren, maar door gewoon aan het werk te gaan. Nu zijn het rijke gemeenschappen en gezond, met fijnstof als een natuurlijk gegeven en meer niet.
*editor’s privilege 😉
Collega Bantal, mooie column!
@ Adriaan, wanneer houden we nou op met het benoemen van buitenlanders. Deze jongen doet iets prachtigs voor de samenleving en toch wordt hij nog steeds gezien als ‘buitenlander’.
Zielig hoor. Inhoudelijk reageren kan ook.
Als het huis dat ik huur lekkage heeft maak ik daar melding van, ook al woon ik er pas een maand. “Buitenlands” zijn ontneemt je dan ook niet het recht om op misstanden in je nieuw thuisland te attenderen.
Goed verhaal van die huisarts. Betrokken en oprecht!