Ga naar de inhoud

Onzinnige VOG-eis verstoort democratie in Delfshaven

In de gebiedscommissie Delfshaven dreigt John Roseval, namens de PvdA gekozen, toch geen lid te mogen worden. Hij kan namelijk geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) overleggen. Alicia Hobbel legt uit waarom dit niet alleen onwettig, maar ook principieel onjuist is.
 

VOG
VOG

John Roseval is al sinds 2006 namens de PvdA lid van de deelraad van Delfshaven. Ook voor de gebiedscommissie is hij weer gekozen, met maar liefst 409 voorkeursstemmen. Toch dreigt Roseval niet voor de belangen van zijn achterban te mogen opkomen. De gemeente eist namelijk dat gebiedscommissieleden een VOG overleggen, wat hij (nog) niet kan. De kwestie illustreert het onwenselijke en onwettige karakter van deze VOG-eis.
In Nederland mag namelijk iedereen die 18 jaar of ouder is en de Nederlandse nationaliteit bezit zich verkiesbaar stellen. Alleen de rechter mag hierop een uitzondering maken en iemand het kiesrecht ontnemen. Volgens artikel 54 van de Grondwet “is uitgesloten hij die (…) is veroordeeld tot een vrijheidsstraf van ten minste een jaar en hierbij tevens is ontzet van het kiesrecht”.
Wat is een verklaring omtrent gedrag (VOG)?
Een VOG is een verklaring dat je je in het verleden niet schuldig gemaakt hebt aan gedrag dat een bezwaar kan vormen voor het uitoefenen van een bepaalde functie. De screening en het afgeven van de verklaring worden gedaan door Justis, de screeningsautoriteit van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Bij het onderzoek raadpleegt Justis het Justitieel Documentatiesysteem. In dit register staan gegevens over de afwikkeling van strafbare feiten; van veroordelingen tot niet vervolgde zaken en transacties. Daarnaast kan Justis politieregistergegevens bij het onderzoek betrekken en inlichtingen inwinnen bij het Openbaar Ministerie en de reclassering.
In principe wordt er alleen gekeken naar strafbare feiten. Er wordt dus geen breder onderzoek gedaan naar integriteit. Normaalgesproken wordt er vier jaar teruggekeken, maar afhankelijk van het soort functie waar het om gaat kan dit ook vijf, acht of tien jaar zijn. Voor zedendelicten geldt een onbeperkte terugkijktermijn.

Rotterdam op de stoel van de rechter

In Rotterdam is echter besloten een stuk strengere selectie toe te passen: van gebiedscommissieleden wordt nu geëist dat ze een VOG overleggen. Dit is mogelijk omdat de nieuwe gebiedscommissies niet onder de Kieswet vallen. Volgens een brief van Marco Florijn (pdf) gaat het om een beslissing die vooruitloopt op een wijziging van de Kieswet.
Het is echter bijzonder onwenselijk om mensen enkel op het niet kunnen overleggen van een VOG uit te sluiten van het democratisch proces. Een VOG kan namelijk ook geweigerd worden vanwege strafbaar gedrag als verzet, bijvoorbeeld deelname aan een protestactie. Dit zou betekenen dat iemand binnen de gebiedscommissie niet voor jouw belangen mag opkomen omdat hij of zij ooit tegen de gevestigde belangen heeft geprotesteerd op een manier die – toen – juridisch niet werd geaccepteerd, of het nu gaat om een boorplatform bezetten, nertsen loslaten of een leegstaand pand kraken.

VOG-eis niet in lijn met de wet

Daarnaast is het ondemocratisch dat de gemeente besluit wie wel en wie niet in de gebiedscommissie mag plaatsnemen. In Nederland besluit de rechter namelijk of en in hoeverre iemand die een fout heeft gemaakt wordt uitgesloten van het passief kiesrecht (het recht om gekozen te worden), niet de gemeente Rotterdam. Dit wordt nu omzeild omdat de gebiedscommissie geen officiële bestuurslaag is en daardoor niet onder de Kieswet valt. De VOG kan dus niet gevraagd worden van raadsleden, maar Rotterdam past wel een heel strenge selectie toe op de gebiedscommissieleden. Juridisch kan het wellicht door de beugel, maar het is allerminst in lijn met de wetgeving en de gedachte daarachter.

Problemen in Delfshaven

In Delfshaven leidt de VOG-eis nu dus tot problemen. Het gebiedscommissielid John Roseval kan namelijk nog niet worden benoemd omdat hij een brief heeft ontvangen dat men van plan is de aanvraag voor een VOG af te wijzen. Als de VOG definitief uitblijft, zal de volgende kandidaat op de lijst benoemd worden in zijn plaats. Daarmee zullen honderden stemmen op hem in de prullenbak verdwijnen.
Volgens Roseval wordt de VOG hem geweigerd omdat in 2005 een aanklacht tegen hem werd ingediend, die bij gebrek aan bewijs niet tot een zaak kwam. Het verbaast hem zeer, omdat hij in 2007 al eens een VOG aanvroeg en die na enkele weken ook gewoon kreeg. De situatie raakt hem hoorbaar: “Ik ben gekozen. Iedereen vraagt me wanneer ik benoemd word. Ik ervaar het als een vernedering en een beschadiging van mijn imago.”
Roseval wil zich graag verder inzetten voor Delfshaven, maar moet nu afwachten of hij dat wel mag. En dat terwijl de gebiedscommissie veel minder verantwoordelijkheden heeft dan de deelraad Delfshaven waar hij 8 jaar lang deel van uitmaakte. Bovendien vind hij het (terecht) vreemd dat hij zich wel voor de gebiedscommissie mocht kandideren, maar uiteindelijk gekozen er niet in mag plaatsnemen.

VOG-eis moet geschrapt worden

Waarschijnlijk heeft de gemeenteraad niet stilgestaan bij de mogelijke gevolgen van de VOG-eis en had niemand de huidige situatie in Delfshaven verwacht. Een mogelijke oplossing, in ieder geval voor de huidige situatie, zou zijn om de uiteindelijke beslissing over de benoeming van Roseval bij de gemeenteraad te leggen. Hiermee is echter niet uitgesloten dat politiek-strategische overwegingen alsnog een rol spelen in de beslissing. De oplossing die het best past in een democratie met scheiding der machten is daarom het schrappen van de VOG-eis. Het is niet aan de gemeente om te kiezen wie geschikt is om bewoners te vertegenwoordigen in een adviescommissie, dat kunnen de bewoners zelf het best.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek voor Rotterdam

Word in november en december lid met flinke korting. Je leest Vers Beton een jaar lang voor slechts €50. Help jij ons naar de 1500 abonnees?

Misschien vind je dit ook interessant

  • Verkoop kunstenaarsatelier Kunst en Complex: de gemeente ging eens niet voor de winst, maar zet nu wel de verhoudingen in M4H op scherp

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Met de verkoop van een karakteristiek fabriekspand aan de Keileweg geeft de gemeente de gebiedsontwikkeling in M4H een slinger. Het pand gaat naar de projectontwikkelaar met het meest creatieve plan. Maar de huidige huurders – kunstenaarsvereniging Kunst & Complex – werden hier niet bij betrokken en dwarsbomen nu de benodigde vergunning. Wat gaat de gemeente doen?

  • “Elkaar ‘echt zien’ gaat verder dan elkaar tolereren”

    • Politiek

    Hoe zorg je in tijden van polarisatie voor verbinding in de samenleving? Harvard-socioloog Michèle Lamont schreef er een boek over. In aanloop naar haar lezing bij De Dépendence – en vlak voor de Amerikaanse verkiezingen – sprak Arlette van den Berg met haar.

  • Italiaanse lessen voor een geslaagd Rotterdams burgerberaad: hoe nu verder?

    • Klimaat

    Nu het Rotterdamse Burgerberaad voor het Klimaat vorige week haar adviezen heeft aangeboden aan wethouder Chantal Zeegers, lijkt het eind goed, al goed. Maar wie kijkt naar vergelijkbare projecten, zoals in het Italiaanse Bologna, ziet dat dit pas het begin is: hoe zorg je ervoor dat adviezen ook daadwerkelijk geïmplementeerd worden? En zijn er valkuilen die Rotterdam kan voorkomen?

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Verhalenhuis Belvédère nodigt iedereen van harte uit op woensdag 18 december om 18 uur– op de Internationale Dag van de Migrant- voor een feestelijke Marokkaanse Luister Volkskeukenavond. Hiermee willen we de bijdragen van de eerste generatie migrantenfamilies op een positieve manier in de schijnwerpers zetten.

    Venue: Verhalenhuis Belvédère
    Datum:
  • On January 23, AIR will organize another TALKS about architecture in collaboration with Robert-Jan de Kort Architecture. We welcome an inspiring, international architecture studio to the stage in Rotterdam: FABEL Arkitektur (Göteborg, Sweden). TALKS about architecture focuses on architecture as an artistic discipline.

    Venue: Baanhof
    Datum:
  • On January 16, AIR will organize another TALKS about architecture in collaboration with Robert-Jan de Kort Architecture. We welcome an inspiring, international architect to the stage in Rotterdam: Francesca Torzo (Genoa, Italy). TALKS about architecture focuses on architecture as an artistic discipline.

    Venue: Baanhof
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Bij Theater Rotterdam krijg je de kans om jouw creativiteit en organisatietalent in te zetten binnen een culturele omgeving. Samen met twee ervaren eventmanagers speel je een actieve rol bij het plannen en organiseren van diverse verhuringen en evenementen. Zie jij jezelf in deze rol? Solliciteer nu op deze tijdelijke functie!

  • Het Chabot Museum Rotterdam is per direct op zoek naar een Hoofd/Medewerker Publiek en Communicatie voor 28 – 32 uur per week.

  • Om in een proces van co-creatie met de St.
    Michaëlschool in Hillegersberg en de Prins Alexanderschool in Ommoord activiteiten te ontwikkelen en te begeleiden is het Chabot Museum (i.v.m. zwangerschapsverlof van de huidige Cultuurcoach) per 1 maart op zoek naar een cultuurcoach beeldende kunst en erfgoed (in te vullen door een of twee cultuurcoaches) die zijn of haar enthousiasme voor verbeelding verbindend wil inzetten in alle klassen op deze scholen in twee verschillende wijken rond het Land van Chabot.

  • Bekijk alle vacatures