Nabil Bantal is huisarts en schrijver. Via zijn praktijk en zijn patiënten kijkt hij naar Rotterdam. In zijn serie Ziel op Zuid maakt hij ons deelgenoot van zijn bevindingen.
Haar adem maakt lange trekken, probeert de longen uit te rekken. Ondanks de lengte van haar halen komt ze lucht te kort. Ze praat in halve woorden, elk woord lijkt uit twee lettergrepen te bestaan. Het is niet de eerste keer dat ze hier tegenover me zit. Ze is geboren net na de oorlog. De oorlog die Rotterdam het hart liet bloeden. De geallieerden brachten redding. Jonge Amerikaanse en Canadese soldaten brachten meer dan dat – ze brachten ook sigaretten. Haar vader rookte, tot aan zijn dood. Geen haar op zijn hoofd die overwoog te stoppen. De sigaretten stonden symbool voor de overwinning.
Haar overwinning laat op zich wachten. Ze kan er niet meer tegen. Om de haverklap komt ze nu lucht te kort. “Het….zou….zo…..fijn….zijn…om…lucht…te…heb-ben.” reutelt ze. Over het roken durf ik niet meer te beginnen. Alles heeft ze al geprobeerd. Pleisters, tabletten, acupunctuur en een ontwenningsoord mochten niet baten. Het is een familietrek. Ze kent niemand in haar familie die niet rookt. Het is gek als je het niet doet.
Haar man is tien jaar geleden overleden aan de gevolgen van asbestkanker, het roken hielp een handje. Hij werkte op de scheepswerf aan de wederopbouw van de stad. Na het overlijden van haar man is ze voor twee gaan roken. De eenzaamheid sloeg toe, en de sigaretten waren er altijd voor haar. Nooit lieten ze haar in de steek. Nu kan ze er geen opsteken, de energie ontbreekt om te inhaleren.
De onderzoeksbank kraakt als ze gaat zitten, voorovergebogen. Haar longen klinken als een orkest wat de maat niet weet te houden. Piepende tonen worden afgewisseld met gebrom. Ze komt lucht te kort. “Mo-et… ik… we-er… een… kuu-rtje”? Zelf weet ze het antwoord al, haar ogen kijken vragend, hopend dat ik haar niet naar het ziekenhuis zal sturen. Dat ze nog thuis kan blijven. Ze wil haar longarts niet meer zien. Het abonnement dat ze de laatste tijd op het ziekenhuis heeft wil ze opzeggen, ze wil daar niet meer heen. Ze zag tien jaar terug haar man tot stilstand komen in het ziekenhuis. Daar blies hij zijn laatste adem uit, hij vocht. Het was een strijder, geen makkelijke man had ze me ooit gezegd – “maar hij was alles wat ik had”.
Ik durf het bijna niet te zeggen omdat ik weet hoe gevoelig het ligt. “We moeten je beter maken, maar wij samen kunnen het niet”. Langzaam wendt ze haar hoofd af, probeert sterk te zijn. Haar ogen worden troebel van het vocht dat op het punt staat te vloeien. “Als…het….echt….mo-et, ik….wil…ge..woon…we-er…lu…cht.”
Al 9 reacties — discussieer mee!
Beste Nabil, ik vind het een mooi verhaal.. Het geeft meer weer dan we denken.
Vastgeroeste tradities, en gewoontes, zijn moeilijk te doorbreken totdat je geen kant meer op kan.
Het roken hoort bij een leven zij altijd geleid heeft.. Nu moet ze kiezen, voor zichzelf of voor alles waar ze voor geleefd heeft, en door geleefd is…
Ik wens haar veel kracht….en zeker lucht..
Wouw.
Gods wegen zijn duister en zelden aangenaam, schreeft Bob den Uyl al. Ik denk dat je als huisarts op Zuid (or in West for that matter) vaak ernstige klachten tegenkomt als gevolg van een ongezonde leefstijl. En, zoals velen weten, geen hardnekkiger verslaving dan hardcore roken, zeker als je sociale omstandigheden niet meewerken. Wie weet woont de mevrouw in kwestie ook nog eens aan Pleinweg (or ’s Gravendijkwal for that matter). De luchtkwaliteit langs deze zwarte aders van de stad is belabberd. Als fietsforens uit Zuid maak ik me daarover wel eens zorgen. Vooral als ik via de Maastunnel Zuid in rijd. Ik zet dan even extra aan om op het dijkje te komen. Mijn hartslag verhoogt, mijn longen willen diep ademhalen en dan, bijna altijd, adem ik ook een mengsel van benzine, diesel en fijnstof in, die uit de tunnel omhoog walmt. Mijn gezonde ambities worden gesmoord, of weegt de gezondheidswinst van het fietsen op tegen het schuren van het fijnstof? In het coalitieakkoord gelukkig aandacht voor de luchtkwaliteit, alleen staat het onder het linksige kopje “duurzaamheid”, terwijl dit toch echt over leefbaarheid gaat. Het zal de mevrouw uit het stukje van Nabil weinig helpen. Ik hoop dat de behandeling haar wat lucht geeft.
Beste Cas,
Ik hoop ook dat er iets aan de luchtkwaliteit wordt gedaan in Rotterdam. Bewoners die langs deze zwarte aderen wonen hebben het helemaal slecht, het is alsof ze een pakje sigaretten roken.
Beste Nabil, dit is inmiddels je tweede aanklacht tegen roken. Het is mij een raadsel wat de toegevoegde waarde hiervan is op Vers Beton. Zou Stivoro wat zijn?
Genoten van je stuk!
Heel duidelijk hoe je Rotterdamse waarden en identiteit in al zijn ambivalentie hebt neergezet. De sigaret als symbool voor de vrijheid van Rotterdamers
De emotionele waarde van een sigaret was zelden zo duidelijk. Een stad die met hard werken opgebouwd moest worden. De welvaart die te danken is aan de haven en het verkeer dat door de stad dendert. Hoe kan zoiets belangrijks toch zo schadelijk zijn??? Maak er snel een korte film van.
Nabil vertelt ook zijn verhaal bij Open Rotterdam:
Wat een gezeur allemaal; als men fris wil wonen gaat men lekker op zandbank wonen in zee.Maar wil men wonen in een Wereldstad zeur dan niet.Laat men eerst maar is gezonder gaan eten en elke dag bewegen en stukken minder roken en drinken ;en voor de rest niet zeuren.
Beste Dinesh,
Dank voor je mooie woorden!