Je kan er natuurlijk op wachten als je een week lang een special over armoede schrijft: een bijdrage van de SP. Want het Rotterdamse armoedebeleid is de socialisten al tijdenlang een doorn in het oog. Gemeenteraadslid Josine Strörmann is het nu zat en roept op tot actie: arm zijn is vette pech, en geen eigen schuld!
In Rotterdam zijn er nogal wat mensen die het financieel niet makkelijk hebben. Natuurlijk de mensen met een uitkering, maar zeker ook de Rotterdammers in de ‘flexibele schil’, zoals dat heet: de postbodes, de thuiszorgmedewerkers en de callcentermedewerkers. Daarnaast zijn helaas ook de Rotterdamse oudjes niet de rijksten – een flink aantal heeft op een onvolledige AOW slechts een aanvulling tot bijstandsniveau. Meestal omdat ze niet lang genoeg in Nederland wonen om een volledige AOW te krijgen. En last but not least de mensen die iets mankeren en daarom een jonggehandicaptenuitkering van 1100 euro per maand of een WIA uitkering krijgen.
Niet voor niets telt Rotterdam vijf voedselbanken, twee kledingbanken en vele andere clubs die de hoogste nood proberen te lenigen. Niet voor niets zijn er erg veel Rotterdammers met schulden. Sowieso hebben 60% van de mensen met een uitkering schulden, wat niet zo gek is, maar die niet alleen. Ook als je ontslagen wordt en je hypotheek hoger is dan de verkoopwaarde van je huis, dan lopen de schulden snel op. Ook die groep meldt zich steeds vaker bij de voedselbank.
Een groot deel van deze mensen heeft verbazend weinig kans om hun inkomen structureel te verhogen. 65-plussers gaan geen baan meer vinden, en de arbeidsmarkt staat niet bepaald open voor gehandicapten en bijstandstrekkers. Toch hangt er rond mensen met een laag inkomen een zweem van sulligheid. Van eigen schuld. Veel mensen die het zelf helemaal voor mekaar hebben lijken te denken dat armoede veroorzaakt wordt door niet genoeg je best doen. Dat geldt al helemaal voor Rotterdammers met een uitkering. Die zijn door de politiek en de pers geframed als een stelletje profiteurs. Voormalig wethouder Schrijer had het graag over de “hufteraanpak”, en de ‘niet-willers’, als hij het over bepaalde straffen voor mensen in de bijstand had. De landelijke pers neemt klakkeloos persberichten van het ministerie over als het gaat om jonge gehandicapten die zo zouden kunnen gaan werken. Om het maar niet te hebben over de suggestie dat niemand in de bijstand zich normaal zou kunnen kleden of Nederlands spreekt.
Activerend armoedebeleid
Zodoende hebben we in Rotterdam sinds 2011 een armoedebeleid dat activerend is. Als je iemand activeert doe je dat meestal met een doel voor ogen. Dat doel is volgens het vorige en het nieuwe stadsbestuur: het vinden van werk. Dus ons armoedebeleid gaat je activeren richting werk. Werk dat overigens vaak zo slecht betaalt dat het de situatie nauwelijks verbetert. Door de nadruk op flexibele arbeidscontracten verdien je met sommige banen vaak minder dan het minimumloon. Ik heb het dan over bijvoorbeeld postbodes en thuiszorgmedewerkers. Ook al hebben we een wettelijk minimumloon, als je een nul-urencontract hebt ben je nooit zeker van je inkomsten per maand. En om te zeggen dat de banen voor het opscheppen liggen, nou nee..
Klassiek armoedebeleid
Klassiek armoedebeleid verhoogt het inkomen, om het voor minima mogelijk te maken om op een normale manier mee te doen in de maatschappij. Het probeert daardoor de mogelijkheden van vooral kinderen te vergroten om uit de armoede te komen. Van dit klassieke beleid stapt de politiek steeds meer af. Per 2015 moet er 25 procent bezuinigd worden op de toelages voor mensen met een inkomen tot 110 procent van het minimum. Ook kunnen zij dan nog maar de helft van de afvalstoffenheffing kwijtgescholden krijgen. In ruil daarvoor hoeven de iets meer verdienende Rotterdammers 30 euro minder afvalstoffenheffing te betalen. Waanzin. Dit betekent voor velen dat ze tot 900 euro per jaar minder te besteden hebben. We hebben het dan over mensen die met een beetje geluk 150 euro per maand hebben voor boodschappen en kleren. Rotterdam is de enige gemeente die bezuinigt op het armoedebeleid, blijkt uit mijn eigen onderzoek. In de rest van Nederland blijft het budget stabiel, of komt er zelfs geld bij.
Dit is nog niet alles. Zeker mensen met een uitkering hebben nog een heel extra pakket aan ‘financiële prikkels’aan hun broek hangen. Om te beginnen krijg je de eerste vier weken dat je werkloos bent, vanaf de eerste melding bij de sociale dienst, geen uitkering. Die periode moet je gebruiken om een baan te vinden. Ook als je 63 bent, of arbeidsgehandicapt, of net moeder geworden. In die eerste maand zonder inkomen heb je, als je geen reserves hebt, met een beetje pech gelijk je eerste achterstand op je vaste lasten te pakken.
Stekjes planten, boetes en op een houtje bijten
Mocht je daarna in de ogen van de intake ambtenaar enige, theoretische kans op de arbeidsmarkt maken, dan moet je drie maanden naar Werkloont. Twee dagen per week verplicht naar het ‘Werkplein’ in Delfshaven komen, de ene dag eindeloos je CV vervolmaken en de andere dag papier prikken of stekjes planten in een pand van de sociale werkplaats aan de Oude Bovendijk.
Als zelfs de sociale dienst uiteindelijk inziet dat een betaalde baan niet reëel is, dan moet je alsnog wat terugdoenvoor je uitkering. Verplicht vrijwilligerswerk. Als je dit weigert, of op een andere manier niet meewerkt aan dit activerende beleid, krijg je een boete op je uitkering. Dan hebben we het niet over een paar tientjes, maar over één of twee maanden geen uitkering. Oók bij gezinnen met kinderen. Hoe vergroot dit alles de kans op betaald werk?
Het is niet gek dat arme Rotterdammers hierdoor sterk het gevoel krijgen dat de maatschappij niet op ze zit te wachten. Sterker nog: dat het allemaal hun eigen schuld is. Dat is behoorlijk triest, vind ik. Ik vind dan ook dat je dit niet zou moeten pikken. In een rijk land als Nederland is het helemaal niet nodig dat mensen dusdanig op een houtje moeten bijten.
Actie!
De Rotterdamse SP gaat dan ook actie voeren. Op 17 oktober, de internationale Dag tegen de Armoede, komt er een grootse Mars tegen de Armoede. Ook beginnen we een Facebookactie waarin we op gaan roepen tot solidariteit. Waar mensen met een goed inkomen kunnen melden: “Steek die 30 euro maar in je reet, wethouders, wij hoeven geen lastenverlichting ten koste van Rotterdamse minima!” Echte Rotterdammers, al dan niet hardwerkend, gaan hier vertellen over hun eigen situatie. Hopelijk gaat de maatschappij, maar vooral ook de politiek, hierdoor anders denken over armoede. En komt er ruimte voor een constructief beleid, zonder moralistische component. Armoede is namelijk vette pech, en geen eigen schuld.
Al 19 reacties — discussieer mee!
Laat ik voorop stellen dat ik mensen, die zich nog socialistisch noemen na 150 jaar socialisme in al haar varianten, moeilijk serieus kan nemen.
Dat de SP geen oplossingen heeft is niet juist. Lees hun partijprogramma maar. De oplossing voor de armoede (als die er is) is het verhogen van de uitkeringen tot ongeveer 120% à 140% van het minimumloon!
De financiering is ook rond. Meer belasting, meer schulden maken en aan het rijk vragen het financiële gat te dichten. Voila, zo eenvoudig is het.
De redenatie van Josine gaat volkomen mank, omdat ze voortdurend zelf beweert dat armoede de schuld van mensen zelf is en het daarna bestrijdt : Geen bronnen.
Het is van belang er op te letten dat ook de jeugd last heeft van de armoede van hun ouders. Die kan worden gelenigd door het Kindpakket. Er is echter nog iets: wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat stress bij ouders een belangrijke negatieve factor is bij de ontwikkeling van de jeugd, vooral bij de allervroegste leeftijd en zelfs al voor de geboorte. Die stress wordt veroorzaakt door armoede, xenofobie, uitsluiting op de arbeidsmarkt, relatieproblemen. Die stress bewerkstelligt een substantiële vermindering van de kwaliteit van het pedagogisch handelen, met als gevolg dat deze kinderen op latere leeftijd de omstandigheden van hun ouders reproduceren (zie ook Judi Mesman). Zorg en ondersteuning om deze ouders heen, en natuurlijk ook activering t.b.v. de arbeidsmarkt, zijn dus belangrijke condities voor een goede toekomst van de Rotterdamse jeugd in plaats van ze zo op te jagen als de gemeente nu doet. Met een doordachte aanpak is een groot individueel en maatschappelijk belang gemoeid, met flinke inverdieneffecten op het gebied van veiligheid, voortijdige uitval, betaald werk, probleemgedrag en criminaliteit.
Tegen die achtergrond verdient het armoedebeleid van de gemeente Rotterdam (zacht gezegd) nog wel een nadere doordenking, want die is meer op een gevoel van rechtvaardigheid (of ressentiment) gebaseerd dan door een intelligente beleidsredenering. Zo is bijvoorbeeld het vele geld dat nu in onderwijs gestopt wordt ‘boter aan de galg gesmeerd’ als je niet ook deze ouderproblematiek op een structurele en duurzame wijze adresseert.
Jammer dat er ook door de SP niet één constructieve maatregel wordt genoemd. Het is gemakkelijk ergens tegen te zijn. Ik zeg er is werk zat. Waar een wil is is een weg. Naar mijn mening moet de nadruk meer komen op persoonlijke ontwikkeling en zeker niet op sollicitatietraining voor ongeschoolden om de baantjesmachine van het cwi/uwv gaande te houden. Mensen worden gedemotiveerd op die manier en belanden in een situatie die draait om het behouden van een uitkering terwijl het tegenovergestelde het doel zou moeten zijn.
Over wat voor armoede hebben we het nou? In Nederland kan je het hoogstens even wat minder hebben. Ondanks dat we, terecht, steeds meer in een participatiesamenleving leven, hebben we gelukkig nog een verzorgingsstaat. Iedereen kan in Nederland ergens slapen en een warme kop soep te eten krijgen. Meer heb je niet nodig. Met alle toeslagen, subsidies en dergelijken kan een minima prima rondkomen. Alleen moeten ze weten hoe zij het effectiefst met geld om kunnen gaan. Als voorstander van zelfredzaamheid zeg ik dan ook: “Wees slim, creatief en gebruik logica, dan zul je zien dat je prima kunt leven met een bijstandsuitkering.”.
De afvalstoffenheffing is terecht een eeuwige discussie. Het is toch te belachelijk voor woorden dat ik als alleenstaande yup de volle pond moet betalen voor die ene vuilniszak die ik wekelijks weg gooi. Terwijl een alleenstaande bijstandsmoeder met zes kinderen van drie hoog achter wekelijks 14 vuilniszakken heeft en dan een volledige vrijstelling krijgt. Het is pas eerlijk als iedereen voor zijn eigen vuil betaalt, maar zolang dat niet het geval is, moeten we allemaal een steentje bijdragen om onze stad schoon te houden.
Verbreed dit maar, want het niet een exclusief Rotterdams probleem. In heel Nederland wordt werkloosheid gecriminaliseerd. Het begint met ‘het is je eigen schuld’ en verschuift naar ‘je hebt het zelf gedaan’ tot ‘dit moet afgestraft worden’. Niet voor niets zijn de ‘participatiemaatregelen’ vaak het zelfde als de taakstraffen voor kleine criminelen.
Maar gelukkig heeft Jettaketet leuke ideëen. De Aalmoestuin. Iedereen weet dat in Rotterdam hectares tegelijk braak liggen, waar al die bijstanders kunnen gaan moestuinieren. En wie lult er nog over de wachtlijsten voor de volkstuincomplexen, of over de aanloopkosten om een moestuin te beginnen.
Enfin, wat ik dus eigenlijk niet snap is dat niet iedere bijstandenier gewoon een bankbedrijf begint, en zichzelf onmiddellijk twintig procent meer beloont dan afgesproken. Dan ben je pas goed bezig.
SP, het wordt zo langzamerhand tijd om een échte revolutie te beginnen. En dan maar ook meteen de Ruttes en de Zalmen tegen de muur. Eindelijk Lente in Nederland….
Tegen de muur, Bernard Weiss? Is dit categorie doodsbedreiging?
Amen. Er kan van alles beter, maar om nou maar overal tegen te zijn, dat is wel erg SP-in-de-jaren-90-stijl.
Bovendien gaat de schrijfster er nu vooral vanuit dat degene zonder werk dat buiten eigen wil om overkomt. Nu ben ik niet van het CBS, maar er zullen ook gewoon veel mensen zijn die niet willen werken omdat ze niet willen werken. Om die mensen een wortel én een stok te laten zien, lijkt me niets minder dan reëel.
Het argument ‘werk levert niet eens meer op dan een uitkering’ vind ik echt de reinste onzin. Het levert ervaring op, een vulling op je cv, een indicator van de wil om bij te dragen, en dus een plus voor de volgende échte werkgever. Je zou zeggen: als ze ergens weten dat je niet voor het geld werkt, dan is dat bij de SP, gezien de riante doorsluisregeling-richting-partijkas die partijleden aldaar kennen 😉
Spot on Inge. Mevrouw Strörmann is ergens in de tijd blijven steken.
Ik heb ook smakelijk gelachen om haar ‘…zonder moralistische component….’
Mevrouw Strörmann loopt nog in de 60e jaren rond van de 20e eeuw;dat is lachen.Trek dat bord is van je kop weg en ga is in de realiteit staan.
Dit is de realiteit in de jaren tien: blootgesteld aan gevaarlijke stoffen
Eerder de categorie stijlfiguur. Niemand wilt letterlijk Mark Rutte en Gerrit Zalm tegen een muur zetten en executeren (dat is zonde van de muur).
Heb je de artikelen van de afgelopen week wel gelezen? Dan zou je weten dat je niet zomaar even met een bijstandsuitkering kan leven.
“Rotterdam is de enige gemeente die bezuinigt op het armoedebeleid, blijkt uit mijn eigen onderzoek”
Hier stopte ik met lezen. Graag onderzoek linken, of dit weglaten. Zo ken ik er namelijk ook wel een paar.
In Rotterdam bezuinigt de gemeente de komende jaren 22 miljoen jaarlijks op het armoedebeleid. Amsterdam doet er juist extra geld bij, net als Den Haag. In Utrecht blijven de uitgaves aan mensen met een laag inkomen op peil. Lees de college akkoorden.
En dat terwijl iedereen die om zich heen kijkt kan weten dat het probleem van armoede en schulden in Rotterdam zeker niet minder is in vergelijking met andere steden.
Wie beweert dat het allemaal zo beroerd nog niet is of een jaren zestig probleem, zou zich op zijn minst eens kunnen verdiepen in de recente onderzoeken van bijvoorbeeld het NIBUD, CBS of SCP.
http://www.scribd.com/doc/188838714/Armoedesignalement-2013
http://www.nrc.nl/nieuws/2013/12/03/armoede-in-nederland-opnieuw-sterk-toegenomen/
“Nibud: gezinnen op bijstandsniveau komen structureel geld tekort”
http://www.nibud.nl/over-het-nibud/actueel/nieuws/artikel/nibud-gezinnen-op-bijstandsniveau-komen-structureel-geld-tekort.html
Helemaal bizar om te constateren dat de SP alleen maar tegen is. Als er een partij de afgelopen jaren concrete voorstellen heeft gedaan om het Rotterdamse armoedebeleid te verbeteren, dan is het de SP wel. Bovendien is op zijn minst een deel van de oplossing heel simpel: bezuinig niet verder op het armoedebeleid!
Nee, het is allemaal zeker geen vetpot en armoede is reeël maar gelukkig nog altijd een stuk beter in menig land waar het socialisme hoogtij viert. Wat mij vooral opvalt van veel SP’ers altijd vooral heel erg hard roepen en actie voeren maar als het om het kasboekje gaat vooral neigen de andere kant op te kijken en het maar weer op de breedste schouders te gooien, helaas lopen deze mensen tegenwoordig ook met chronische schouderklachten bij de fysiotherapeut en is de vraag of zij dit nog langer kunnen dragen. Tuurlijk ben ik er helemaal voor om de arm(st)en te steunen maar het kan niet vanzelfsprekend meer zijn, helaas is de koek op, de reserves geplundert en zullen hier en daar vast wat goeden onder de kwaden lijden (helaas) maar om dan maar Sinterklaas te blijven spelen is gewoonweg onhoudbaar.
Tsja en mocht het dan zoveel beter zijn in Amsterdam of een andere stad, niemand houd iemand gevangen. Is deze armoede het huidige college aan te rekenen of de generaties voor ons die alles maar te makkelijk en ruimhartog hebben uitgedeeld. En het is natuurlijk ook schrijnend dat er zoveel werkende armen zijn maar daar kan een stad niets aan doen dan moet je in Den Haag aankloppen en actie voeren. Hoe wil de SP alle toekomde taken gaan uitvoeren met de (gekorte) middelen van het Rijk? Kom je met concrete oplossingen dan wil (ook dit college) daar vast naar luiteren daar is men pragmatisch genoeg voor maar wordt het niet eens tijd dat alle partijen eens niet blijven roepen vanaf hun eigen kant maar samen tot concrete stappen, plannen en oplossingen komen? Al dat coalitie en oppositie gezeik. Werk mee en niet tegen dan krijg je meer voor elkaar en wellicht meer invloed!
Het was als stijlfiguur bedoeld, al geloof ik maar al te graag dat er genoeg mensen zijn die het wel zullen menen. En ik moet eerlijk zeggen dat het me steeds meer moeite kost om die emoties te veroordelen.
De Kinderombudsman, Marc Dullaert, heeft gepleit voor een Kindpakket, waarbij alle regelingen voor kinderen van wie de ouders in armoede leven worden gebundeld en zo toegankelijk mogelijk worden gemaakt. Rotterdam wordt als één van de voorbeelden genoemd waarbij dit het geval is. Navraag bij de gemeente leert dat dit op een misverstand berust; kennelijk heeft men de Kinderombudsman wat op de mouw gespeld. En dat men er ‘misschien’ in 2015 aan gaat werken. Mooie boel, eerst suggereren dat het er is, vervolgens aankondigen dat het er ‘misschien’ komt. Hoezo, kendoementaliteit? Hoezo ‘Rotterdam onderwijsstad’?
Steeds meer Rotterdammers hebben HELEMAAL geen inkomen meer. Ik zie dat deze groep ook bij de SP stelselmatig wordt vergeten.
Beste Ruben, kunt u mij vertellen hoe iemand efficient kan omgaan met een inkomen van nul?