Ga naar de inhoud

Bergen goud en busladingen toeristen voor Van Nelle-fabriek?

Sinds zaterdag bezit Rotterdam met de Van Nelle-fabriek een heus stukje werelderfgoed. Maar wat gaat de felbegeerde Unesco-status eigenlijk betekenen voor het gebouw én voor de stad? Vers Beton vroeg het enkele betrokkenen.

Van Nelle
Van Nelle

Stonehenge, de piramides van Egypte, de Chinese muur en nu de Van Nelle-fabriek: afgelopen zaterdag werd bekend dat ook het Rotterdamse icoon van glas en staal een plaats krijgt op de werelderfgoedlijst. Wat het extra bijzonder maakt is dat de voormalige fabriek voor koffie thee en tabak vanaf 1999 is herontwikkeld tot kantoorgebouw. Geen museum in publiek bezit, maar een commerciële onderneming dus. Welke gevolgen heeft deze status voor het leven in en om de fabriek? Mogen er geen punaises de muur meer in en wordt de fabriek vanaf nu overspoeld door toeristen? En wat merkt Rotterdam eigenlijk ervan?

Levend erfgoed

De vraag of er nu extra regels komen voor het gebouw wordt ontkennend beantwoord door Marieke Kuipers, namens het Rijk betrokken bij de nominatie. “In principe gaan er geen nieuwe regels gelden, want Unesco laat de nationale regelgeving en beschermingspraktijk intact.” En die regelgeving is al aardig streng omdat het gebouw sinds 1985 beschermd is als rijksmonument. Daarnaast is bij de herbestemming van het gebouw in 1999 rekening gehouden met de mogelijke werelderfgoedstatus.
De minutieuze renovatie van Wessel de Jonge architecten was er vooral op gericht de ongekende transparantie van het gebouw zo min mogelijk aan te tasten. En er gelden bijvoorbeeld sinds de heropening in 2005 regels voor de hoogte en oriëntatie van de meubels die de huurders neer willen zetten. Deze vooruitziende blik zorgt ervoor dat er in het gebruik van het gebouw niet direct veel zal veranderen.

Van Nelle
Van Nelle

Wel zal er beter naar de omgeving worden gekeken. De zichtbaarheid vanaf de spoorlijn tussen Rotterdam en Amsterdam was een belangrijk criterium voor de locatiekeuze van het gebouw. De fabriek werd al vanaf het begin niet enkel gezien als geoliede productiemachine, maar ook als glanzend billboard voor de firma Van Nelle. Thieu Knibbeler, net als Kuipers betrokken bij het nominatiedossier: “De fabriek is nu vanuit verschillende standpunten goed zichtbaar, bijvoorbeeld vanuit de trein. Unesco ziet er straks op toe dat die zichtlijnen behouden blijven.”
Extra geld voor exploitatie van het gebouw komt er evenwel niet. “Wel is de verwachting dat het makkelijker is om externe sponsors en specifieke financiering te verwerven vanwege de bijzondere Unesco-status,” aldus Kuipers.

Waardering voor moderne vooroorlogse architectuur

Een belangrijk neveneffect van de erfgoedstatus is de hernieuwde aandacht voor de fabriek en de ideeën die in het staal en glas besloten liggen. Betrokkenen benadrukken het belang van het gebouw voor de ontwikkeling van Rotterdam. Lucas van Zuijlen, werkzaam bij Wessel de Jonge architecten ten tijde dat het architectenbureau als supervisor optrad bij de renovatie, denkt dat de meerwaarde van de nieuwe status erin zit dat mensen beseffen dat Rotterdam meer is dan architectuur van nà het bombardement. “De keuze om Rotterdam na de oorlog op modernistische wijze weder op te bouwen kwam namelijk niet uit de lucht vallen. Het Rotterdamse vooruitgangsgeloof is veel ouder dan het bombardement. Van Nelle is hier het beste voorbeeld van.”
Ook Judith Boer, persvoorlichter bij Rotterdam Partners (voorheen Rotterdam Marketing), ziet daarin de kracht van de Van Nellefabriek: “Rotterdam geldt als de bakermat van het Nieuwe Bouwen in Nederland. De benoeming tot werelderfgoed zou dat nog eens prachtig onderschrijven.”
Thieu Knibbeler: “Iedereen in Rotterdam kent de Van Nelle. De fabriek staat er al een heel leven en velen vinden dat inmiddels misschien best gewoon. Maar dat de fabriek er nog zo goed bij staat is niet zo gewoon. Als je goed kijkt, nadenkt over de tijd waarin het gebouwd is, de ideeën die er achter zitten, de materialen die gebruikt zijn, de inspanning die er toen mee gemoeid was in een lege polder te bouwen en de succesvolle herbestemming, dan is het duidelijk dat hier iets bijzonders is gebouwd.”

Busladingen toeristen

Van Nelle
Van Nelle

Zal deze waardering dan ook omgezet worden in meer bezoekers? Tot nu toe was de doorsnee toerist moeilijk warm te krijgen voor de Van Nelle-fabriek volgens Ferrie Weeda, bij Rotterdam Urbanguides verantwoordelijk voor de rondleidingen door de fabriek. “Architecten, bouwkundestudenten en kunsthistorici staan te trappelen om hét icoon van het modernisme te mogen aanschouwen. Zij willen zich vergapen aan de strakke lijnen, ingenieuze constructies en formidabele materialisering. De standaard Rotterdam-bezoeker niet. Die gaat liever naar historisch Delfshaven.” Zij kunnen door de werelderfgoedstatus nu worden verleid toch een kijkje te gaan nemen bij de fabriek.
Daarnaast verwacht Judith Boer dat de werelderfgoedstatus nieuwe bezoekers naar Rotterdam kan trekken. “De Van Nelle-fabriek is voor ons als stadspromotor altijd al een wezenlijk onderdeel geweest van het architectuurverhaal van de stad. Ook omdat het zo mooi laat zien dat Rotterdam naast nieuwe architectuuriconen ook beschikt over oudere vooruitstrevende architectuur. Tijdens de kunstbeurs Art Rotterdam begin dit jaar in de fabriek waren de internationale kunstjournalisten ontzettend onder de indruk van de locatie. Deze erkenning zal hier alleen maar aan bijdragen.’’
“Onze gidsen kunnen nu vertellen dat de Van Nelle is opgenomen op de Unesco-Werelderfgoedlijst,” vult Ferrie Weeda aan. “Dat gaat werken. De gids hoeft het laconieke publiek niet meer te overtuigen dat het gebouw bijzonder is. Als het Unesco-werelderfgoed is, dan moet het belangrijk zijn. Goed opletten dus, want thuis moeten ze kunnen navertellen waarom dit bouwwerk van glas en beton van unieke en universele waarde voor de mensheid is.”
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Sereh Mandias.
 

Al één reactie — discussieer mee!

  • Weliswaar zal dat toch moeten gaan gebeuren busladingen toeristen en misschien een te bouwen herberg in de buurt.Het is een kwestie het gebouw met foto en beschrijving in alle toeristengidsen te zetten ;en let op dan gaat het gebeuren de busladingen toeristen die er zelfs voor komen.
    Eureka!!!!!

Schrijf hier je reactie

Heb je geen account? Maak hier een gratis reageerdersaccount aan. En bekijk hier de huisregels van dit forum.

Gerelateerde inhoud

Wil je dit soort artikelen blijven lezen?

Vers Beton kan niet bestaan zonder haar leden. Lees onbeperkt artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Waarom huurders in de vrije sector hun mond niet opentrekken

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Torenhoge huren met schimmige community- en servicekosten, een bouwput voor de deur, lekkages en een huisbaas die niet thuis geeft. Toch durven huurders in de vrije sector niet snel te klagen, omdat ze zo afhankelijk zijn van hun verhuurder. Maar het kan wel degelijk helpen. Lees het onderzoek van Teun van den Ende.

  • Met het invoeren van 30 kilometerzones rijst de vraag: van wie is de straat?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    De gemeente wil van Rotterdam waar mogelijk een 30 kilometerzone maken. Dat vergt een geheel nieuwe weginrichting waarbij de auto steeds minder de norm is. De vraag rijst: aan wie behoort de openbare ruimte toe?

  • Het Havenkwartier op Katendrecht is vooral voor de happy few

    • Architectuurkritiek

    Het laatste plekje in hartje Katendrecht is gekaapt: nieuwbouwproject Havenkwartier is opgeleverd. Het imposante, antracietgrijze gebouw herbergt tweehonderd woningen. Maar wat voegt het toe aan de Kaap? En voor wie is deze community eigenlijk bedoeld?

  • Alle artikelen

De agenda die je aan het denken zet

  • On Monday 11 December, Rotterdam based platform for metropolitan issues De Dépendance and Lighthouse Reports welcome economist Jennifer Clapp, one of the world’s leading authorities on food systems, in BlueCity. 

    Venue: BlueCity
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Als stagiair(e) Marketing & Communicatie ondersteun je de afdeling op verschillende vlakken en krijg je een breed pakket aan taken en werkzaamheden.

  • WAT DOE JIJ ALS FRACTIECOÖRDINATOR? 

    Als coördinator vervul je een belangrijke rol in en rond de fractie van GroenLinks PvdA Zuid-Holland. Je biedt praktische ondersteuning aan statenleden, volgt de  (politieke) actualiteit, coördineert politieke activiteiten en zorgt ervoor dat de  fractie haar relaties onderhoudt. De functie biedt een interessante plek om je  verder in provinciale politiek te verdiepen.

  • Vers Beton zoekt een stagiair vanaf januari 2024. We begeleiden je om je eigen leerdoelen te halen en zelf journalistieke producties te maken voor Vers Beton.

  • Bekijk alle vacatures