Ga naar de inhoud

De eerste lakmoesproef van de Rotterdamse coalitie

Ineens nam D66-raadslid Nils Berndsen afgelopen week het woord ‘lakmoesproef’ in de mond. Waarom, vraagt Peter van Heemst zich af. Zijn er al scheurtjes in de coalitie zichtbaar of moeten er simpelweg nog goede afspraken worden gemaakt?

illustratie
illustratie

Lakmoesproef. Ineens stond het woord in het Rotterdams Dagblad. Nils Berndsen van D66 gebruikte het om aan Leefbaar Rotterdams wethouder van Cultuur Ronald Schneider duidelijk te maken dat het cultuurpand aan de Gouvernestraat echt open moet blijven. Het was D66 menens. Lakmoesproef – het woord dat uit het politieke vocabulaire leek te zijn verdwenen dook toch ineens weer op, koud acht weken na het aantreden van een nieuw stadsbestuur.
Natuurlijk heeft iedere coalitie tijd nodig om op elkaar ingespeeld te raken. Dat is zo klaar als een klontje. Stijlen verschillen. Karakters kunnen botsen. Onervarenheid speelt een rol. Intern – in de eigen fractie – de boel op orde krijgen is vaak de eerste zorg. Over een coalitieakkoord onderhandelen is één ding, concreet en goed samenwerken in de vier jaar daarna is echter een heel andere kwestie.

Van Agt

Juist in de eerste weken en maanden na een coalitieakkoord kan er daarom van alles misgaan. In 1981 viel het kabinet Van Agt-Den Uyl al na drie weken bijna om toen de PvdA veel te uitbundig bij de uitwerking van het regeerakkoord haar tanden liet zijn en het CDA te weinig toegeeflijk was. Een reddingspoging hield Van Agt-II nog op de been, maar acht maanden later viel het doek definitief.
In Culemborg viel de kersverse coalitie van VVD, D66 en CU vorige week uit elkaar toen bij de eerste beste grote kwestie het onderlinge vertrouwen te zwaar op de proef werd gesteld.

Arrogante politiek

De vraag is nu of het feit dat D66 de coalitie aan een ‘lakmoesproef’ onderwerpt reden is voor alarm. De uitdrukking kan immers op meerdere manieren worden uitgelegd. Het kan duiden op sluimerende twijfels over de ware bedoelingen van of – erger nog – opkomende weerzin tegen de andere coalitiepartij. Twijfels die door afspraken in het coalitieakkoord niet zijn weggenomen.
Het kan ook worden uitgelegd als een tikkeltje arrogante manier van politiek bedrijven. Wie iets tot lakmoesproef uitroept, ziet zichzelf kennelijk als de jury en de ander als een kandidaat die een voldoende moet zien te halen.

Duidelijke afspraken

Het woord kan echter ook onthullen dat er binnen de coalitie nog geen goede, duidelijk en werkzame afspraken zijn gemaakt over het onderhouden van de onderlinge contacten. Hoe vaak en wanneer hebben de fractievoorzitters overleg? Hoe zetten de woordvoerders van de coalitiefracties de horloges gelijk? Hoe verlopen de contacten met de vakwethouders?
En – heel belangrijk – wat te doen als er een beslissing genomen wordt die één van de coalitiepartijen met de beste wil van de wereld niet voor haar rekening kan nemen. Hoe maakt ze zulke onoverkomelijke bezwaren kenbaar? Wordt de besluitvorming dan onmiddellijk stilgelegd? Kan die partij een veto uitspreken?
Dit soort afspraken zijn hard nodig om de politieke machine soepel en zonder kans op grote brokken te laten draaien. Wat dat betreft is de eerste inhoudelijke botsing tussen de coalitiegenoten, na al het interne gedoe bij Leefbaar Rotterdam, inderdaad een lakmoesproef.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Voor de Partij voor de Dieren werd geopolitiek een splijtzwam

    • Politiek

    In het najaar zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen; voorjaar 2026 de gemeenteraadsverkiezingen. In Rotterdam rijst de vraag: op wat voor Partij voor de Dieren kan er dan gestemd worden, nu de Rotterdamse fractie zich heeft afgescheiden van de landelijke partij?

  • Opinie: maak van ‘The Culture’ een pijler van het Rotterdams cultuurbeleid

    • Kunst en Cultuur

    Het DNA van Rotterdam bestaat uit The Culture, van hiphop tot community power. Toch krijgt het amper steun. Indirah Tauwnaar & Janpier Brands pleiten in hun opinie voor een radicale stap: 33% van het cultuurbudget naar deze beweging.

  • Frustratie bij wijkraden: “We mogen adviezen sturen, maar liever niet zelf met plannen komen”

    • Politiek

    Sinds de afschaffing van de gebiedscommissies in 2022 telt Rotterdam 37 wijk- en twee dorpsraden. Drie jaar later voelen veel van deze raden zich niet serieus genomen door ‘de Coolsingel’. Ze willen meer aandacht, meer invloed en een eigen wijkbudget. “Iets anders willen dan de gemeente vooraf heeft bedacht, mag niet.”

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Leid jij onze organisatie naar de volgende fase van impact en groei? Sinds 2020 heeft…

  • Eigen initiatief van bewoners vind je boeiend. Je helpt graag bewoners om hun buren (beter) te leren kennen en hun plannen om te zetten in concrete acties. Je werft nieuwe straten, geeft advies, keurt de aanvragen goed (en soms ook af) en houdt de uitvoering in de gaten. Je bent een ervaren en communicatieve communitybuilder die Rotterdammers en hun buren bij staat met raad en daad.

  • Jij weet met jouw spark en gevoel voor gastvrijheid onze bezoekers te betoveren en bezorgt iedereen graag een warm welkom. Je houdt van servicegericht werken en wilt graag bijdragen aan een goed kaartverkoopproces voor onze bezoekers.

  • Bekijk alle vacatures