Eind augustus organiseert een groep betrokken Rotterdammers een heuse werkweek voor volwassenen, op het Eiland van Brienenoord. Doel is voorbij de waan van de dag over de toekomst van de stad te denken. Rineke Kraaij, een van de mensen achter de week, verklaart zich op Vers Beton nader.
In Rotterdam is er zoals we weten een hoge waardering voor actie. Niet te veel te praten of nadenken, maar vooral doen. Intellectuelen lijken met lichte argwaan te worden bekeken. Rotterdam heeft er daar dan ook niet zo veel van; of zij weten dat goed geheim te houden. Rotterdam is geen plek voor denkers, zo is het beeld. Decennialang duiden we deze Rotterdamse houding aan met slogans als Niet lullen, maar poetsen of Geen woorden, maar daden, maar ons nieuwe college heeft een nieuw woord bedacht: de Kendoementaliteit. Wat die Kendoementaliteit inhoudt is niet helemaal duidelijk, het lijkt erop alsof Kendoe vooral gericht is op handelen. Handelen nieuwe stijl. Op andermaal meer daadkracht en aanpakken.
Stap terug, stap vooruit
Kan niet, bestaat niet meer, volgens het collegeprogramma Volle Kracht Vooruit. En, hoewel wij voorstanders zijn van taalvernieuwing, hopen wij ook dat kendoe niet zomaar een nieuw woord is binnen het oude adagium van de daadkrachtige stad, maar dat die kendoementaliteit ook het gemeenschappelijk nadenken over onze stad behelst. Anders is het oude wijn in nieuwe zakken en daar willen we vanaf. Volle kracht vooruit kan niet zolang je niet weet waar je heen wilt.
Is het in deze onzekere tijden niet beter om wat minder te doen en wat meer te denken? Om even een stapje achteruit te zetten, om van daaruit met een doordacht en innovatief idee de toekomst in te gaan? Kendoe klinkt lekker daadkrachtig, maar kan alleen maar verfrissend zijn als er aan de andere kant van het spectrum ruimte is om in de vertraging na te denken over de hedendaagse stad en haar toekomst. Op deze manier invulling geven aan ‘kendoe’ vereist een intensieve en creatieve denkexercitie met zoveel mogelijk Rotterdammers. Richting kiezen en nieuwe wegen aanleggen, in plaats van de bestaande weg zo veilig en glad mogelijk te maken. Er ligt een spannende tijd voor ons, met een enorm Rotterdams transitiepotentieel, en daarvoor moeten we echt even voor anker. Daarover later meer. Eerst het volgende.
Rotterdamse hoop
Waar staat Rotterdam over 10 jaar, als die zogenaamde participatiesamenleving echt in volle hevigheid doorzet? Het commentaar op de participatiesamenleving kent op dit moment twee groepen. Aan de ene zijde de optimisten, die elk burgerinitatief als redding van deze aarde zien en elke normale interactie tussen burgers bijzonder vinden. Aan de andere kant: de pessimisten, die in de doe-democratie niets meer zien dan een harde bezuinigingsmaatregel en een legitimering van de afbraak van de verzorgingssstaat.
Een naïef geloof, of sceptisch zijn. Twee uitersten die roepen om een derde lijn: dat van de hoopvolle experimentalist. Filosofe Joke Hermsen schetst het als volgt. “Hoop inspireert om de gebaande te paden te verlaten, op onderzoek uit te gaan en zichzelf en de samenleving te ontwikkelen” (uit: Stil de tijd, 2010). Terwijl optimisme en pessimisme staan voor standvastig een positie innemen, kenmerkt hoop zich door een ‘voorzichtig-zich-committeren’. Hoop vertrekt vanuit een idee van een gewenste toekomst en probeert deze nu dichter bij te brengen, wetende dat de toekomst zeer waarschijnlijk anders zal zijn dan gedacht.
Deze licht utopische, met twijfel omgeven lijn is niet gebaat bij een debat waarin het draait om zo goed mogelijk je mening verkondigen of elkaar vliegen afvangen. Het vraagt dat we ons publiekelijk onzeker opstellen en samen op onderzoek uit gaan. En daarom organiseren wij, de Makers van Rotterdam en makerscollectief sandersgeluk, een heuse werkweek.
Werkweek in eigen stad
We hebben deze week de titel Zicht op Rotterdam gegeven. Een zomerkamp op het Eiland van Brienenoord! Wij en alle Rotterdammers die met ons meedoen gaan stil staan bij de stad van toekomst. We creëren een plaats om te mijmeren en vergezichten te schetsen. Dit gebeurt in tien afzonderlijke denktanks aangevoerd door even zoveel aanjagers uit de kunst en wetenschap.
Voor ons is deze werkweek voor volwassenen een metafoor voor het eigenzinnig invulling geven aan de kendoementaliteit. Wellicht willen we Kendoe wel claimen met Zicht op Rotterdam, als een amalgaam van denken en doen. Free your mind. Een basiskamp voor het ideeëngoed. Laat dat het dan zijn. Ons Kendoe-Eiland. En daarmee kunnen we het woord een nieuwe jas geven. Niet die van het efficiënt beleid, maar die van de hoopvolle, romantische, experimentele toekomst.
Het Eiland van Brienenoord is niet zomaar gekozen. Jaren deed het dienst binnen de economische ontwikkeling van de stad. Er werd gevist op zalm in de Nieuwe Maas, en er werden metrobuizen vervaardigd. Het eiland herbergde ook het Instituut voor de Rijpere Jeugd. De kamplocatie van Zicht op Rotterdam werd eerst afgebroken aan de Piekstraat in Feijenoord om het vervolgens steen voor steen weer op te bouwen op het eiland, door 60 werkloze jongeren. Over Kendoe gesproken!
We gaan vol de werkweek in, avonturen beleven en vrijelijk aanklooien. Kan niet, bestaat niet schrijft het college. Dat zullen ze weten!
Zicht op Rotterdam, werkweek voor volwassenen over de gedroomde stad vindt plaats van 25 t/m 31 augustus. Inschrijven is nog mogelijk. Je kunt meedoen voor een dag, maar meerdere dagen kan ook. Kijk voor het volledige programma en meer informatie op de website. Op zondag 31 augustus worden de resultaten gepresenteerd onder de titel: De laatste dag, officiële opening van het seizoen met fantastisch voedsel van chef-kok van Derk Jan Wooldrik (Bird).
