In de aanloop naar de uitreiking van de Dutch Design Awards in Eindhoven op 18 oktober portretteert Vers Beton de genomineerde Rotterdammers. Voelen zij zich thuis in de stad die meent dé plek te zijn voor de creatieve industrie? Tweede in de reeks is het ontwerpbureau Spark design & innovation, een ‘hardcore’ industrieel ontwerpbureau bureau dat is gevestigd in Rotterdam-West.
Aan de Lekhaven in Rotterdam-West staat het voormalige poortgebouw van Thomson’s Havenbedrijf. Daar waar vroeger de havenarbeiders zich wasten, omkleedden en schaften, broeden nu zo’n dertig ontwerpers op innovatieve vondsten en slimme ontwerpoplossingen. En dat gaat verder dan alleen het bedenken van mooie concepten, benadrukt Spark-ontwerper Maarten Timmer. “Onze betrokkenheid houdt pas op als het eindproduct de fabriek uit rolt, en zelfs dan vind ik het moeilijk om een ontwerp helemaal los te laten.”
Volgens Timmer en zijn collega Antony Weinbeck is het de integrale aanpak waarmee Spark – voluit Spark design & innovation – zich onderscheidt van andere ontwerpbureaus in Nederland. Weinbeck: “We houden ons bezig met het hele proces, van de eerste ontwerpschets tot de uiteindelijke productie. Het creëren van een mooi product is niet ons doel, want wat is mooi? Het uiterlijk is weliswaar belangrijk, maar de functie is veel bepalender voor hoe iets eruit komt te zien. Alles moet kloppen, van A tot Z, van binnen én van buiten.”
Portfolio galerie
Sinds 1992 heeft deze ontwerpbenadering zich vertaald in een indrukwekkende collectie producten. Van een handzame veiligheidshamer waarmee je een autoruit kunt breken zonder kracht te zetten tot een super-de-luxe, lichtgewicht rolkoffer gemaakt van extreem sterk carbon.
Een mooi overzicht van het gehele oeuvre vind je in de lange, industriële ontvangsthal van de studio, die door de ontwerpers is ingericht als ‘portfolio galerie’. Verdeeld over een aantal smalle kasten die tegen de wanden zijn geplaatst, staat een selectie van wat ooit uit de Spark-koker is gekomen. Zo, keurig naast elkaar tentoongesteld, is er duidelijk een overeenkomst waar te nemen. Stuk voor stuk zijn het functionele, gestroomlijnde ontwerpen waar geen knopje of schroefje teveel aan zit.
Glijbaan, paaltjes, touwtjes
“We schaven net zo lang tot alles eruit is dat er niet in hoort”, vertelt Timmer terwijl hij één van zijn uitgestalde ontwerpen net even iets anders neerzet – lachend: “Tja, je bent perfectionist of je bent het niet.” “Het beste resultaat bereik je wanneer je het uiteindelijke doel voor ogen houdt”, vervolgt hij. “Wat is het probleem? Wie zijn de gebruikers? Die strategie hebben we ook toegepast bij de ontwikkeling van de Rescue Tip-Board, wat ons uiteindelijk een nominatie voor de Dutch Design Awards heeft opgeleverd.”
De Rescue Tip-Board, genomineerd in de categorie Product, is een reddingsvlot waarmee een hulpverlener een drenkeling gemakkelijk en veilig uit het water kan halen. Het idee van een opblaasbaar bootje dat in het water kan kantelen, lijkt wellicht simpel, maar juist in die eenvoud schuilt de kracht van het ontwerp. “In het begin waren er veel ideeën over wat het beste zou werken; een glijbaan, paaltjes, touwtjes”, herinnert Weinbeck zich. Op een gegeven moment hadden we een zware glasvezelplaat gemaakt met een soort hekje eromheen. Dat was behoorlijk stabiel, maar ook monsterlijk groot, waardoor het onmogelijk in een brandweerwagen zou passen. Dan moet je door alles een streep durven te zetten en opnieuw beginnen.”
Nu is alles opblaasbaar, waardoor het hele ding in één grote sporttas past. Timmer: “Zoiets bedenk je alleen wanneer iemand opstaat en zegt: ‘Jongens, dit moet anders. Het werkt wel, maar het kan nog beter’.” Om tot het beste resultaat te kunnen komen, moet je je ideeën kritisch blijven bevragen, vinden de twee bebaarde ontwerpers. “En veel uitproberen, zelf het water in, testen en weer verbeteren.”
Customized studio
Ook in hun eigen studio vinden de Sparkers altijd wel iets ter verbetering. Aanvankelijk ingericht door een interieurarchitect, hebben ze de verschillende ruimten volledig naar eigen inzicht aangepast. Weinbeck: “Het willen scheppen van dingen, of het nu een product is of een kamer, dat zit gewoon in ons. We kunnen het niet laten.”
Over de locatie van het pand was iedereen meteen tevreden. Weinbeck: “Het industriële van de omgeving spreekt me heel erg aan. Het is leuk dat als je naar buiten kijkt, je soms een enorm schip of ander drijvend gevaarte ziet waarvan de constructie duidelijk zichtbaar is. Met van die enorme bouten en zo.” In het water van de Lekhaven zijn ook de eerste prototypes van de Rescue Tip-Board uitgetest. “Dat zoiets gewoon voor de deur kan, is natuurlijk fantastisch.”
Toen Spark uit de vorige locaties in achtereenvolgens ’s Gravendeel en Ridderkerk was gegroeid, was de keuze voor Rotterdam snel gemaakt. “Als je internationaal werkt, ligt Rotterdam gunstiger”, legt Weinbeck uit. “Het is beter bereikbaar met het openbaar vervoer en bekender in het buitenland. Daar komt bij dat de gemeente de deur heeft opengezet voor ons; het OntwikkelingsBedrijf Rotterdam heeft constructief meegedacht over een geschikte bedrijfsruimte.”
Typisch Rotterdams?
Hoewel de heren het bureau niet per definitie willen bestempelen als ‘typisch Rotterdams’, voelen ze zich wel thuis in deze stad. “De sfeer spreekt me heel erg aan, de ondernemingsdrift die overal merkbaar is, al die toffe initiatieven die hier ontstaan”, vertelt Timmer enthousiast. “Neem het stadsinitiatief. De gemeente nodigt alle bewoners uit om iets creatiefs te bedenken. En los wat je daarvan vindt, het creëert in elk geval een ondernemende vibe, een fijne energie in de stad, die je meeneemt naar je werk.”
Naast de ruimte voor nieuwe initiatieven, noemt Weinbeck de fysieke ruimte in Rotterdam als een grote pre. “Er zit nog rek in. Nergens voel je je opgesloten tussen de gebouwen en met de Tweede Maasvlakte is er zelfs meer ruimte bijgekomen.” Bovendien is er volgens hem in vergelijking met andere steden, volop ruimte om de stad verder te ontwikkelen. “Niet alles is al gladgestreken. Dat trekt mensen aan die zeggen: ‘fuck it, ik ga er zelf iets van maken en ik kan nog goedkoop een studio huren ook’.”
En het mag misschien een cliché zijn, ook het imago van Rotterdam als werkstad waar de mouwen altijd zijn opgestroopt, past Spark goed. Timmer: “Het klinkt zo afgezaagd ‘niet lullen, maar poetsen’, maar het is wel hoe wij te werk gaan. Als we een eerste concept hebben bedacht, maken we vrij snel prototypes om te testen of het wel echt gaat werken. Stel dat je op je bek gaat, dan kan dat maar beter in een vroeg stadium gebeuren.” Weinbeck lacht: “Als we in Amsterdam hadden gezeten, hadden we waarschijnlijk hetzelfde gezegd, maar het is wel waar.”
Nog geen reactie — begin de discussie!