Ga naar de inhoud

Rotterdams leesvoer: Jelle Reumers Wildpark Rotterdam

Sjoerd Wielenga is journalist en schrijft én leest graag en veel over Rotterdam. Onlangs verruilde hij zijn geboortestad Rotterdam voor het midden van het land. En dat is even wennen. Gelukkig heeft zijn boeken nog. Op Vers Beton deelt hij zijn boekentips over de mooiste stad van Nederland. Voor deze eerste aflevering duikt hij in Jelle Reumers ‘Wildpark Rotterdam’.

Wildpark
Wildpark Rotterdam

Waar gaat dit boek over?
Van de Ladageduif, die friet uit je puntzak probeert te pikken tot de metromug die slechts onder de grond leeft. Er is, benadrukt Wildpark Rotterdam, volop natuur in de stad. Rotterdam – en ook andere steden – zijn dan ook natuurgebieden, aldus Reumer. In het essayistische, natuurfilosofische boek pleit Reumer ervoor om de natuur in de stad opnieuw te bekijken.
Zelf heeft Reumer niets met de gangbare menselijke kijk op natuur. Zo vinden wij het bijvoorbeeld jammer dat de panda uitsterft, maar het beest ligt er zelf niet wakker van. Zo gaan die dingen nu eenmaal in de ecologie. Reumer neemt Kralingen als voorbeeld. Daar volgden maar liefst drie landschapstypen elkaar door de eeuwen heen op: oermoeras, veenweidegebied en de stadswijk. Tegelijkertijd passeerden drie ecosystemen de revue. Kraanvogels en purperreigers maakten plaats voor kieviten en grutto’s, die op hun beurt weken voor halsbandparkieten en nijlganzen.
En dat is helemaal niet erg, aldus Reumer: “De stad verdringt de natuur niet; ze laat zich niet verdringen. Natuur ís een opeenvolging van ecosystemen; het is daarom onzinnig om het ene ecosysteem hoger aan te slaan dan het andere.” Het is volgens hem dan ook mogelijk dat Rotterdam ooit zal vergaan. De Koopgoot en de Coolsingel staan dan bijvoorbeeld onder water. De stad is ook maar een van de ecosystemen “in de eindeloze opeenvolging van habitats die de aarde kenmerkt”. Ter illustratie geeft hij verschillende voorbeelden, waaruit blijkt dat de stad geen bedreiging, maar een verlengstuk is voor de natuur. Neem de torens van Erasmus MC. Als die niet gebouwd waren, dan was de E van het neonlogo nu geen rustplaats voor slechtvalken. Zonder bouwwerken van dit formaat, zouden ze niet eens in het westen van Nederland voorkomen.
Tot slot pleit Reumer voor een nieuwe kijk op de stad: door haar te zien als natuurgebied, zijn we beter in staat om die plek te ontwikkelen en te beheren op een manier die én goed is voor onze eigen gezondheid “én de rest van de planeet niet te gronde richt”. Professionals en burgers in de stad kunnen samen bepalen hoe we de stad leefbaarder, groener en daarmee aangenamer maken. De mens is immers “de allesbepalende diersoort in het urbane ecosysteem”.
Wat vindt Sjoerd?
Wildpark Rotterdam is een plezierig boekje. Wel valt Reumer erg vaak in herhaling. Keer op keer schrijft hij dat we de stad als ecosysteem moeten zien. Waarom we dat moeten, had daarentegen beter mogen worden uitgewerkt. Dat neemt niet weg dat Wildpark Rotterdam leest als een trein. Door de voorbeelden uit eigen stad loop je met andere ogen door Rotterdam. Fijn zijn ook de natuuruitstapjes naar andere steden; de wereld stopt immers niet bij de stadsgrenzen.
Opvallend is dat Reumer met geen woord rept over de stadslandbouwtrend, zoals de stadsboerderij bij het Marconiplein. Dragen groene daken, stadsboerderijen en andere stadsvoedselinitiatieven ook bij aan de ontwikkeling van het huidige ecosysteem? We komen het niet te weten. Desondanks is een optimistische kijk op de relatie tussen stad en natuur verfrissend en leest het boek goed weg. Een aanrader dus.
Wie is de schrijver?
Jelle Reumer (Hilversum, 1953) is directeur van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht. Hij is getrouwd, heeft twee kinderen, een kleinkind en een website.
Mooie quote?
“Over duizend jaar zal de Coolsingel de bodem sieren van de Noordzee, die dan tot voorbij Breda en Woerden reikt. (…) In de Koopgoot zwemmen rode ponen en een schooltje spiering.”
Wie moet dit boek vooral niet lezen?
Iedereen die gelooft dat Rotterdam een stad is en blijft van louter vers beton.
Wie moet dit boek zeker lezen?
Iedereen die vindt dat manke Bram Ladage-duiven uitgegroeid moeten worden.
Anders nog iets?
Opvallend is dat de zwaan die het omslag siert – en waar Reumer in het boek regelmatig naar verwijst – niet uit Rotterdam komt. Het is een zwaan die in Amsterdam in een nest van plastic en ander afval broedt. Reumer stelt hierover in zijn voorwoord: “Dat ‘Rotterdam’ in de boektitel en in de vele voorbeelden waarmee ik mijn verhaal zal larderen, is dus te lezen als een metafoor. Mijn onderzoek had net zo goed over Manhattan kunnen gaan, over Maastricht of over Meppel.”
Jelle Reumer: Wildpark Rotterdam; de stad als natuurgebied. Historische Uitgeverij. €20,00.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.

Misschien vind je dit ook interessant

  • De kinderen van Lebensborn: ontworteld, gestigmatiseerd en veerkrachtig

    • Kunst en Cultuur

    “Geef de Führer een kind” was de slogan van Lebensborn, het geboorteprogramma dat Duitsers moest aansporen om zoveel mogelijk ‘arische’ kinderen te verwekken – de beoogde nieuwe leiders van het Derde Rijk. Toen dat niet effectief bleek, werden kinderen die arisch oogden zonder pardon geroofd uit Oost-Europa en ‘gegermaniseerd’. De Rotterdamse fotograaf Angeniet Berkers documenteerde deze veelal onbekende geschiedenis.

  • Sober raves: “De maatschappij zou beter zijn als we elke dag dansten”

    • Kunst en Cultuur

    “Bedankt, maar ik ga liever naar een niet-nuchtere rave, want dit klinkt echt awkward”, is de reactie als Zuza Nazaruk vertelt over sober raves. En toch: aanvankelijk ongemakkelijk tussen een groep vreemden, staat Nazaruk twee uur later uitzinnig mee te dansen, nuchter. Body on. Head off. 

  • Stadsdichter Benzokarim: “Ik wil Rotterdam niet romantiseren. Veel dingen die hier gebeuren zijn fucked up”

    • Kunst en Cultuur

    Een elitaire positie als stadsdichter is aan Karim Ellouta – beter bekend als Benzokarim – niet besteed. Hij wil schrijven voor alle Rotterdammers. De komende twee jaar gaat Benzokarim samen met andere makers op zoek naar zachtheid in de stad: “Dat kan niet zonder kritiek. Ik wil de vinger op de zere plek leggen.”

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Opening exhibition Spiritual Disobedience #1:
    Al Falak Al Majdoub: On wandering machines and song-maps of (no)return
    [الفلك المجذوب: رسائل في المَكِينَات الهائِمة وخرائط الـاـعودة الناغِمة] by AZ OOR.
    Curated by Yusser al Obaidi and Leana Boven

    Venue: Gemaal op Zuid
    Datum:
  • Energie van Rotterdam organiseert 𝑫𝒆 𝒆𝒏𝒆𝒓𝒈𝒊𝒆 𝒗𝒐𝒐𝒓 𝒅𝒆 𝒕𝒐𝒆𝒌𝒐𝒎𝒔𝒕, een inspirerende én gezellige bijeenkomst voor iedereen die zich graag inzet voor een duurzame en eerlijke toekomst. Dit doen we samen met om | nieuwe energie, Energiecoöperatie Regio Rijnmond (ECRR) en de Rotterdamse energiecoöperaties!  

    Venue: Het Industriegebouw
    Datum:
  • Hard voor kanker is een hard techno evenement dat wij organiseren voor het goede doel: De Roparun.

    Venue: Now & Wow club
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Vers Beton zoekt een stagiair vanaf september 2025. We begeleiden je om je eigen leerdoelen te halen en zelf journalistieke producties te maken voor Vers Beton.

  • Volg je de lokale politiek, heb je enige journalistieke ervaring en een vlotte pen? Vers Beton is op zoek naar een freelance redacteur die over lokale politiek wil schrijven.

  • Met veel plezier duiken we elke keer een nieuwe wereld in. Altijd met het doel: onderscheidende communicatie realiseren. We werken met een klein team van specialisten in onze eigen studio in het langste monument van Nederland: de Hofbogen.

  • Bekijk alle vacatures