De culturele sector zit in financieel zwaar weer. Toch verbouwden en renoveerden tal van instellingen voor bijna 700 miljoen euro hun panden sinds 2008, zo blijkt uit onderzoek van NRC Handelsblad. In Rotterdam wordt het Oude Luxor Theater bijvoorbeeld volledig gerenoveerd, krijgt De Doelen een nieuwe plint en mikt Museum Boijmans van Beuningen op een nieuw Collectiegebouw. Ook het Maaspodium van Maas theater en dans staat in de steigers.
Pijnlijk advies
Dit advies doet pijn. Zo luidde de opening van het Cultuurplanadvies 2013-2016 van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. De nieuw gevormde theatergroep Maas (voorheen apart actief als Max, MEEKERS en Siberia) was er een treffende illustratie van. Ondanks lovende woorden van de adviescommissie kregen zij een bezuiniging van bijna een miljoen euro op jaarbasis. Een keuze voor de juiste huisvesting was daarna essentieel. Aanvankelijk was het plan om de Gouvernestraat te betrekken, in het oude pand van Lantaren Venster. Achterstallig onderhoud en andere gebreken deden de organisatie daar alsnog van af zien. De gemeente kwam met een oplossing: verhuizen naar het theaterpand van wat tot 2013 de thuisbasis van het OT Theater was.
Maas zag dit wel zitten, en dus werd niet de Binnenwegzone, maar Coolhaven ‘thuis’. Bernadette Stokvis, zakelijk leider van Maas: “We hebben alleen wel vanaf het begin duidelijk laten weten dat er aanpassingen aan het gebouw nodig waren. We kwamen bijvoorbeeld een zaal tekort. En het is belangrijk dat we iedere dag van voorstelling kunnen wisselen.” Een verbouwing was dus vanaf meet af aan een must.
‘Logische’ verbouwing
Tot en met november 2014 staat het Maaspodium daarom in de steigers. Half december is de feestelijke opening. Voor het zover is moet er nog wel wat gebeuren. Onlangs werd de grote zaal van het Maaspodium in tweeën gedeeld. Met als resultaat dat er nu twee kleinere zalen zijn. De ene zaal biedt ruimte aan een publiek van 100 man; de andere zaal kent een capaciteit van 200. Na de verbouwing kunnen er twee voorstellingen tegelijkertijd worden geprogrammeerd. Ook zijn er praktische aanpassingen doorgevoerd, zoals nieuwe kleedruimtes.
Ondanks de ‘logica’ klinkt een ingrijpende verbouwing toch opmerkelijk na een bezuiniging van ruim een miljoen euro. Stokvis spreekt dit echter tegen. “We hebben ervoor gekozen om als één organisatie verder te gaan. Niet omdat we subsidiekortingen wilden opvangen. Maar omdat we echt wat beters wilden neerzetten. Daar hoort voor ons ook een goed geoutilleerd theatergebouw bij.” Voor de financiering had de gemeente gelukkig een truc. Stokvis: “De gemeente verstrekt een investeringskrediet van 1,2 miljoen euro en financiert dus voor. De kosten worden vervolgens doorberekend in de huur. De nieuwe huursom is nog steeds wat we ooit voor ogen hadden. De gemeente heeft daar vanaf het begin goed over mee gedacht”.
Duurzaam en efficiënt
Stokvis ziet de investering in het gebouw als een investering in Maas. “Hoe efficiënter het gebouw, hoe beter en meer we het kunnen gebruiken. Omdat de verschillende ruimtes nu optimaal gebruikt kunnen worden, zijn ze bovendien veel eenvoudiger te verhuren. Dat biedt voor je exploitatie een betere uitgangspositie”. Just in een tijd van bezuinigingen moet de nadruk liggen op ondernemerschap: “Het slechtste dat je kunt doen, is stil staan. Je moet juist nieuwe dingen bedenken. Daarom vind ik het extra mooi dat we nu iets nieuws gaan beginnen”.
Na de huidige verbouwing wil Maas ook het reguliere onderhoud naar zich toe trekken. Daarvoor is Stokvis momenteel in gesprek met de gemeente. Die verzorgt dat nu nog zelf, net als bij de andere gemeentelijke culturele panden. De kosten daarvoor worden ook doorberekend in de huur. Bij onderhoud in eigen beheer kan Maas de werkzaamheden zelf ‘timen’ en hoeft het niet te wachten tot de gemeente een aantal onderhoudswerkzaamheden ‘opspaart’. Omdat Maas hier zelf de nodige expertise voor in huis heeft, scheelt dit niet alleen kosten, maar voorkomt het ook achterstallig onderhoud. “Het streven is uiteindelijk om het pand duurzamer en efficiënter te maken en geld vrij te spelen voor andere activiteiten.”
Zorgen en geen zorgen
Een daad van ondernemerschap in tijden van bezuinigingen dus. Toch maakt de gemeenteraad zich zorgen. Op 5 juni werd er een motie aangenomen die zei dat de huurverhoging als gevolg van de verbouwing niet ten laste mag komen van het Cultuursubsidiebudget. Maas hoopt de huurverhoging nu te compenseren via opbrengsten van verhuur van het achterhuis en de verhoging van de huur aan derden. Nu Maas door de verbouwing straks geen repetitieruimtes meer hoeft te huren, kunnen ook deze gelden worden aangewend. Toch blijft de vraag hoe realistisch dit dekkingsplan is. De concurrentie in zaalverhuur is moordend en de congresmarkt door de crisis verzwakt.
Het college deelt de zorgen van de gemeenteraad niet. Edwin Cornelisse, woordvoerder van wethouder Schneider van Stedelijke Ontwikkeling en Integratie: “Alleen de gemeente kan als eigenaar van cultuurpanden een krediet voor aanpassingen of bouw aanvragen. Er wordt dan altijd eerst beoordeeld of de exploitatie van de culturele instelling die extra huur kan dragen. Bij Maas waren de verbouwing en de daaruit voortvloeiende huurkosten al meegenomen in de besluitvorming om te verhuizen naar het O.T.-gebouw”.
Kers op de taart
Voor Maas is de verbouwing belangrijk, maar de positieve tussentijdse evaluatie van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur in augustus was de echte kers op de taart. Stokvis: “We zijn heel erg trots op dit advies. We zijn toch een avontuur aangegaan en hebben vanuit een negatieve sfeer iets positiefs opgebouwd. Het is gaaf als dat dan ook echt lukt. Het advies is bovendien ook over een aantal zaken heel realistisch, we moeten nog aan veel dingen werken. Maar het is vooral een enorme opkikker. Je kunt zelf denken dat je leuk bezig bent, maar het is ontzettend mooi om bevestiging te krijgen”.
Nog geen reactie — begin de discussie!