Gespreksstof nodig voor de vrijmibo en het weekend? Stuurvrouw Yvonne Rijpers valt op hoe weinig structureel haven- en Maasstad Rotterdam nog steeds de ligging aan het water benut.
Vanuit mijn huis wandel ik op een zondagmiddag langs het water. Via een troosteloos trottoir op de Rochussenstraat en de G.J. De Jonghweg, en een voetgangersonvriendelijk pad bij de Parksluis beland ik op de weinig uitnodigende parkeerplaats bij de Chinese boot. Pas de hoek om, bij de ingang van de Maastunnel, wordt het aangenamer. Ik tref er een mooie kade met keien en grote boten aan. Ik loop ineens in een prachtig stukje stadsnatuur bij de Parkkade. Onze nationale landschapstrots Piet Oudolf, die onder andere de Highline van New York nieuw cachet heeft gegeven, heeft hier gezorgd voor een schilderij van begroeiing.
Maar…waarom ziet dit er zo prachtig uit, maar begint en eindigt dit in het niets? Waarom zijn de oevers van de Schie nergens uitnodigend en toegankelijk, op dat ene terrasje bij Soif na? Waarom loopt het bij De Esch dood, is het strandje daar (ja er is een strandje, succes bij het zoeken …) eerder een plek van totale wanhoop en verlatenheid met een schimmige sfeer, dan een fijne verblijfsplek om van het water en de natuur te genieten?
Water is ver weg
Mijn hardloopgebied, bij Lloydpier en Mullerpier, is ook zo’n voorbeeld. Er is veel geïnvesteerd in herontwikkeling. Toen de openbare ruimte moest worden ingericht, was het geld blijkbaar op. Niets aanlokkelijks bij de kades, behalve het uitzicht. Als je daarvan wilt genieten moet het vanaf een stoep- of kaderand. Al zes jaar moet ik me een weg banen over ontelbare verschillende soorten betegeling, langs hindernissen van zandwegen, ineens eindigende trottoirs of straten en volkomen loos geplaatste rare roodwitte hekjes, ogen dichtgeknepen tegen opwaaiend zand. De Schiecentrale ligt nota bene aan een ongebruikte haven, maar bewoners moeten genoegen nemen met een zwarte stenen kade. Je woont aan het water en het water is nog nooit zo ver weg geweest – een wortel aan een stok waar je niet bij kan…
Samenhang ontbreekt
Water is een integraal onderdeel van de stad, een onderdeel waar de stad uit voortgekomen en opgebouwd is, maar dat gegeven wordt slechts incidenteel en locatiegebonden eer aan gedaan, zoals hier en daar op de Kop van Zuid, bij de Erasmusbrug en de Maasboulevard: oases in de woestijn. Samenhang ontbreekt, er is geen lijn, geen route zonder lelijke onderbrekingen die de relatie tussen stad en water viert en koestert.
Wim Pijbes (ex-Kunsthal, nu Rijksmuseum én Rotterdammer) zei het laatst al: het lijkt wel alsof Rotterdam met zijn rug naar de rivier ligt. Dit geldt zowel voor het gebruik van water voor allerhande culturele en sportactiviteiten als voor de fysieke overgang van water naar stad.. Rotterdam heeft zich als een puber afgekeerd van zijn moederschoot. Het is tijd om volwassen te worden!
Al 13 reacties — discussieer mee!
Posse Espressobar, FFF, Walhalla, HNY, Hummingbird, De Rotterdam, Obba, Luxor, Lantaarn Venster, Cauchos allemaal gelegen aan de maas met een terras of een zeer goed uitzicht daarop. Daarbij zijn Fenix1 en Fenix2 nog niet uit-ontwikkeld. Ook Rijnhaven schijnt een plan te hebben (wordt geheim gehouden door de gemeente Rotterdam). Maar wij liggen dan ook praktisch gezien bijna IN de rivier.
Daarnaast bedoelde Wim Pijbes natuurlijk niet alleen de horeca of wat watersport-gelegenheden maar dat begrijpt hoop ik iedereen.
Hear, hear. Je wordt toch helemaal gek van al die kale steenvlaktes aan het water? Neem de ingang voor de Spido. Elke dag honderden toeristen, maar die kunnen – behalve de boot op- en aflopen – niet direct ergens op een terras aan datzelfde mooie water gaan zitten (behalve dat verstopte restaurant aan de andere kant van de Erasmusbrug; slimme toerist die dat kan vinden).
En als we een keer wél wat met het water doen, dan komt er weer niemand, bewijst het voormalige Wijn of Water op het Lloydkwartier (dat tegenwoordig ongetwijfeld weer een nieuwe eigenaar en naam heeft).
Laten we al kendoe’end alsjeblieft een vrijplaats maken van het gebied langs het water. Hup, ondernemers, duw dingen neer! Want het kan zeker werken, bewijst die bar in Tropicana of die vistent aan de overkant daarvan.
Toen ik nog in Amsterdam werkte (aan het water) viel het me op dat ook daar heel weinig gebeurt met het IJ, behalve dat mensen zo snel mogelijk naar Noord of Zuid gaan om hun reis te vervolgen.
De ironie: Nederland staat bekend om zijn watermanagement, maar in eigen land kunnen we er niets mee.
(en west Ãs best)
Boompjes, Leuvehoofd, Willemskade, Westerkade en omgeving Veerhaven liggen er prima bij als verblijfsgebied. Met de verbinding tussen Wilhelminapier en Katendrecht is het ook daar aan het water prima vertoeven. Ik zie de laatste jaren eigenlijk alleen maar verbeteringen wat dat betreft, tenzij iemand echt de illusie heeft dat een stad van een half miljoen mensen in staat is om 10+ kilometer kade, waarvan een deel gewoon onderdeel van de haven is, helemaal vol te zetten met gezellige terrassen en drukke parken en succesvolle restaurants.
Laten we het er maar op houden dat de azijn weer in de aanbieding is in de webshop van vers beton.
@ Inge: alleen diegenen die niet in staat zijn om vanuit de fietsenstalling onder het stationsplein de doorgang te vinden naar het centraal station zal het lastig vinden om het terras van prachtig niet te vinden vanaf de Spido. De rest vermoed ik, zal daar een stuk minder moeite mee hebben.
We agree to disagree, Ome Joop. Da’s mooi, want dan kan ik verder zoeken naar die doorgang. Zit ik warm als ik in de reparatiezaak ben?
Overal mee eens. Er is in deze stad slechts 1 terras aan de rivier de Maas, restaurant Zenne. Prettige plek, maar toch treurig dat er niet veel meer van dergelijke plekken zijn. Ik vermoed dat er toch te weinig animo onder de Rotterdammers is om de rivier als een plek te zien waar het goed toeven is. Het ruim 20 jaar geleden door Mecanoo ontworpen restaurant heeft het ook nooit echt goed gedaan.
Andere verwaarloosde plekken in Rotterdam aan het water, met enorme potentie zijn natuurlijk het Hang, het Steiger en de Delftse Vaart tussen Westewagenhof en Grotekerkplein: grachten in de Rotterdamse binnenstad, waaraan zich tot nog toe vooral parkeerplaatsen en bevoorrading van winkels bevinden. Met de Markthal en de Rif010 surftoestanden zal er waarschijnlijk wel wat meer gaan gebeuren, na 50 jaar vergetelheid.
In Nederland kan het best wel. Vorig jaar was ik nog eens op bezoek in Arnhem, alwaar aan de RIjnkade een hele strook van ruim 20 drukbezette terrassen voor een hele ander beeld zorgt. Waarom lukt het daar wel en hier niet?
Het is inderdaad niet iets typisch Rotterdams. Amsterdam, Maastricht, Arnhem… die dorpen liggen ook met de kont naar de rivieren toe.
“…..een troosteloos trottoir op de Rochussenstraat en de G.J. De Jonghweg, en een voetgangersonvriendelijk pad bij de Parksluis…..”.
Goed nieuws, want daar komt binnenkort gedeeltelijk verbetering in:
http://www.rotterdam.nl/aanlegfietspadgjdejonghwegparkhaven
“Waarom zijn de oevers van de Schie nergens uitnodigend en toegankelijk, op dat ene terrasje bij Soif na?”
De Schie nergens toegankelijk? Vanaf de Lage Erfbrug tot in Overschie kan je langs de Schie fietsen en (hard-)lopen. Er staan zelfs her en der bankjes waar mensen op kunnen gaan zitten. Sterker nog, mensen doen het nog ook als het weer het een beetje toelaat. Wat een verschil met zo’n vijftien jaar geleden, want toen stonden de auto’s tot aan het water geparkeerd op de Aelbrechtskade. Toch een hele verbetering.
Twee alinea’s met vooral borrelpraat. Ik lees verder, maar ga niet verder in op de nog volgende alinea’s, dat hebben anderen al voldoende gedaan. Tijd om op mijn overdekt balkon op de Aelbrechtskade te genieten van het uitzicht en mijn vrijdagmiddag borrel.
Haha, die ingang van de fietsenstalling. Die kan je epitaaf worden, Janse. Verder is alleen Prachtig nog steeds een gevalletje ‘schraalhans is keukenmeester’, hoor.
Randen zijn altijd lastige plekken in de stedenbouw. Waterkanten zijn alleen tot leven te wekken door grote publiekstekkers of een enorme concentratie van voorzieningen. Voorbeelden daarvan zijn de Boulevard in Scheveningen of de haven in Sydney.
Als we kijken naar de stad der steden, New York City, dan heeft het stedelijk leven zich altijd op het midden van Manhattan afgespeeld, nooit aan de randen. Daar zat de industrie en de grote verkeerswegen. En op wat uitzonderingen na is dat nog steeds zo. Als je als restaurant of winkel een cirkel om je toko tekent voor je verzorgingsgebied dan zit je aan de rand van het water met een half lege cirkel. Veel minder potentiële klanten dus. Je moet echt specifieke kwaliteiten bieden om die achterstand goed te maken (hotel NY bijvoorbeeld). Maar voor veel ondernemers zijn randlocaties lastige plekken. Op Manhattan zijn veel randen nu wel omgevormd tot mooie groene verblijfsplekken waar veel mensen fietsen, wandelen of hardlopen. Maar terrassen en voorzieningen zie je er weinig.
In die zin denk ik dat Rotterdam met de kades van het Scheepvaartkwartier, de Erasmusbrug en de Kop van Zuid/Katendrecht het helemaal zo slecht nog niet doet. In de museumhavens in het centrum is nog wel een wereld te winnen.
Mooie analyse. Klinkt valide.
Is Londen niet misschien een uitzondering? Veel Thames-plekken zijn daar ook ongebruikt, maar volgens mij zit er in het gebied rondom Tate heel veel activiteit aan het water (of zo denk ik het mij alvast te herinneren).
Wat betreft gras en recreatie: het stuk aan de Boompjes is er de afgelopen jaren natuurlijk enorm op vooruitgegaan, en daar zie je tegenwoordig ook veel meer mensen zitten. Trek dat door, zou ik zeggen!
Waar ik woon, in Historisch Delfshaven, lukt het in de Aelbrechtskolk ook wel aardig met Oude Sluis / Pelgrim / Bruggetje / Poolcafé / Wapen van Rotterdam. Aan de andere kant, bij de Achterhaven, is daarentegen weer helemaal niets gedaan met het water. Heel gek allemaal. Waarom begint niemand restaurant/bar Piet Hein, of, oh ironie, een toko?
De Thames in Londen is natuurlijk een relatief smalle rivier en door de vele bruggen nauwelijks een randlocatie te noemen. Bovendien zitten er veel grote publiekstrekkers zoals het Tate inderdaad. In Parijs geldt in principe hetzelfde.
Het verhaal van de randlocatie geldt in Rotterdam vooral voor gebieden langs de Nieuwe Maas en niet echt voor bijvoorbeeld de Coolhaven en historisch Delfshaven. De kades rond de Coolhaven en Schie kunnen we wat groen gebruiken. Wel is het al een mooie fietsroute trouwens.
Ik kan me helemaal vinden in dit verhaal. Nou vind ik persoonlijk dat de kades best gewoon de kades mogen blijven, maar ik mis vooral programma. Waarom heeft het Leuvehoofd geen enkel plukje horeca? Al was het maar een hotdog kar bij mooie dagen? Je ziet met mooi weer dat Prachtig aan de Maas, Hotel New York, Zenne, het terras bij het Wereldmuseum, de Ballentent allemaal bevolkt worden door mensen die graag aan de Maas van het weer willen genieten. Zorg dat er wat te doen en te zien is! De Fenixloodsen zijn niet zonder reden succesvol met de Food Factory als huidige bewoner en ligging aan de Maas.
De Boompjeskade ligt er nu alleraardigst bij maar er is geen klap te doen. Blitz is ontoegankelijk en verder heb je er eigenlijk niks. Doodzonde als je het mij vraagt. A la Plancha op het Noordereiland is ook geweldig maar ook een roepende in de woestijn qua verblijfsplek aan de Maas en natuurlijk maar tijdelijk. Om nog maar te zwijgen over het onbenut laten van het hele gebied tussen Hef en Maastoren. Als er een wethouder is die wil scoren, ga daar eens naar kijken. Willemplein, Boompjeskade, de westelijke kop van het Noordereiland, het hele waterfront bij de Stieltjesstraat, je kan er zoveel meer mee. Misschien eerst met tijdelijke initiatieven, maar bij succes (wat het zal zijn) wordt het echt tijd voor een integraal plan om de Maasbeleving te verhogen. De beleving van de stad zal enorm verbeteren en een zondags rondje brug, ook voor niet hardlopers, wordt dan meteen een stuk aangenamer.
In Londen doen ze ook wel meer dan alleen wat horeca aan het water. Daar kan je gewoon wakeboarden aan een kabelbaan ( http://www.wakeupdocklands.com/location ). Nu we toch een surfbak gaan bouwen achter de Markthal is een wakeboard/waterskipark in de Rijnhaven zo gek nog niet 😉