Oorebeek op het Bilderberg: raster of punaises?

Rotterdam staat vol beeldende kunst. Van Zadkine tot McCarthy – you name it. Sara Wiersma is verliefd op deze plekken en beelden en zet er maandelijks een in het zonnetje op Vers Beton. Deze keer: Willem Oorebeek maakte een raster voor het Parkhotel.

Toen kunstenaar Willem Oorebeek (Pernis, 1953) in zijn woonplaats Brussel werd opgebeld met de vraag of hij een kunstwerk wilde realiseren voor de openbare ruimte van Rotterdam, belde hij niet terug. Toen hij vervolgens werd gemaild, moest hij even over de vraag nadenken: “Ik ben eigenlijk niet geïnteresseerd in kunst in de openbare ruimte. De openbare ruimte zou met rust moeten worden gelaten.” Na een tijdje ging Oorebeek toch akkoord want, zoals hij zelf zegt: “Ik kom uit Rotterdam, daarom ben ik er ingestapt.”

Negatief raster

In het werk van de internationaal bekende Oorebeek zie je veel zwarte stippenrasters terug. Toen hij naar de Maasstad afreisde om de locatie voor zijn kunstwerk te zien – de zijgevel van het Bilderberg Parkhotel – schrok hij: “De gevel was donker, terwijl hij altijd wit was geweest. Dit kon uiteindelijk maar één ding betekenen: ik zou het zwart en wit omdraaien. Daarmee werd dit mijn eerste negatieve raster.”
Het raster fascineert Oorebeek al van jongs af aan: “Ik was vroeger altijd bezig met een loepje, dan zie je hoe interessant een raster zich beweegt. De hele wereld is opgebouwd uit rasters, als je je ogen een beetje dichtknijpt zie je de grote lijnen. Als je eenmaal een raster hebt gezien, kun je niet meer terug!”

Fabeltje

Oorebeeks ‘The Individual Parallel – Bilderberg Utopia’ is een werk dat bestaat uit 604 witte schijven. Iedere schijf heeft een diameter van 23 centimeter en bestaat uit een bepaald soort plastic, corian, dat ook gebruikt wordt bij het maken van keukens. Vanuit verschillende bronnen werd beweerd dat het materiaal licht zou absorberen, wat vervolgens in het donker zou oplichten, maar na navraag bij de kunstenaar blijkt dit een fabeltje: “Ik wilde alleen maar zeggen dat er geen lichtjes in de schijven moesten komen. Het materiaal reflecteert wel een beetje. Ik zei dat ze vanzelf wel wat zouden oplichten, daardoor is dat verhaal de wereld in gekomen, maar het klopt niet”.

Conferenties

Waarom eigenlijk deze – toch wat vragen oproepende – titel? De kunstenaar vertelt dat hij het eerste gedeelte van de titel al eerder heeft gegeven, namelijk aan één van zijn kunstwerken uit de jaren tachtig: “Het eerste gedeelte slaat in dit geval op het individuele van de stippen: iedere stip kan iets anders betekenen, maar uiteindelijk staan ze in rijen naast elkaar. Het tweede gedeelte gaat over een conferentie in het Bilderberghotel in de jaren vijftig. Daar wilden ze de wereld verbeteren. Er werd een utopia gepretendeerd.” Op de vraag of het laatste gedeelte van de titel eigenlijk een steek onder water is richting de niet onomstreden Bilderbergconferenties, komt het duidelijke antwoord: “Nee, dat is niet venijnig bedoeld.”

Grootstedelijke ruis

Het werk gaat volgens Willem Oorebeek over de relatie tussen zichtbaarheid en onzichtbaarheid. De bedoeling van de kunstenaar heeft duidelijk weinig te maken met willen opvallen: “Ik hou me bezig met een vorm van onzichtbaarheid. Op deze plaats is de grootstedelijke ruis erg aanwezig. Hierdoor valt mijn kunstwerk bijna niet meer op. Het valt samen met de omgeving. Ik sprak net iemand die dacht dat het raster altijd al op de gevel van het Bilderberg Parkhotel had gezeten. Dat vat ik op als een compliment.”

Eyecatcher

Wat vinden voorbijgangers van de gevel met Oorebeeks kunstwerk? Barbara (62), geboren en getogen Rotterdammer, woont om de hoek van het Parkhotel. “Ik zet altijd mijn fiets tegenover het hotel. Ineens zag ik dat er iets was veranderd aan de gevel, maar ik wist niet wat. Ik durfde het aan niemand te vragen want ik dacht: het is vast al jaren zo.” Een vriend kon Barbara uiteindelijk vertellen dat ze niet gek was geworden, maar dat er een kunstwerk op de gevel was geplaatst. Twee architecten uit Brazilë, Marina (24) en Carlos (71), viel het kunstwerk meteen op: “Het is een eyecatcher! We zaten in de tram en ineens zagen we de gevel, wauw! We hebben tot nu toe nog geen andere kunst in deze stad gezien die zo onze aandacht trok.”

Punaises

Dick (49) uit Rotterdam is minder enthousiast: “Tja, het is niet functioneel, het is niet decoratief. Toen het hotel wit was, vond ik het ook lelijk, maar daarna werd het grijs geschilderd en dat was oké. Daar hadden ze het van mij bij mogen laten.” Als ik hem vraag of hij een associatie heeft met het kunstwerk, komt direct het antwoord: “punaises.” Matilda (35) uit Mexico is voor het eerst in Rotterdam en vindt het contrast tussen oud en nieuw in de stad opvallend. Het werk van Oorebeek past hier goed bij, vindt ze: “Het is iets nieuws op een oude gevel.” Op de vraag of ze er iets speciaals in ziet, is ook hier het antwoord: “een prikbord, met een heleboel punaises!”