Ga naar de inhoud

Zwarte Piet: de tijd van ontkennen is voorbij

December nadert en de discussie loeit weer aan: Zwarte Piet of niet? Leefbaar Rotterdam hing recent Zwarte Pieten op aan palen in de stad met de tekst “wij willen blijven”. Awais Hassan legt op Vers Beton uit waarom hij deze Zwarte Pieten verwijderde. Over het wegblijven van Leefbaar bij het Zwarte Pietendebat vanavond: “De partij van het benoemen blijft misschien thuis, maar in Rotterdam wordt er eindelijk over gelijkheid gepraat.”

zwartepietklein
Zwarte Piet als trekpop beeld: Esther Lankhaar

“Deze mooie Nederlandse traditie stel je niet ter discussie. Als we zo gemakkelijk buigen voor het gekrakeel van een aantal kwibussen, kunnen we straks alles dat onze cultuur kenmerkt herzien of in twijfel trekken.” Zo verdedigde Leefbaar voorman Molenaar het ophangen van Zwarte Pieten aan lantarenpalen. Vergelijkingen met lynchpartijen van niet zo lang geleden werden als walgelijk van de hand gedaan.

De partij van het benoemen wil dat tradities niet ter discussie worden gesteld. Hypercorrect noemen ze het om Zwarte Piet een racistisch symbool te noemen en daarom aan te passen. Leefbaar wilde met deze actie een halt toeroepen aan de discussie die in Rotterdam nog niet uitgewoed is. En Leefbaar is hier niet alleen in.

Veel zwijgen en weinig benoemen

Er zijn veel mensen in mijn omgeving die roepen of het nu eindelijk afgelopen kan zijn met die onzindiscussie. Pijnlijk genoeg ook vrienden en collega’s. Die heel hard schreeuwen dat Zwarte Piet écht geen racisme is. Die poppetjes aan paaltjes hangen, in de hoop hiermee andere geluiden te stillen. En noem ze zeurpieten, noem ze kwibussen; de tegenstanders van Zwarte Piet houden desondanks aan.

De traditie die ter discussie staat is niet Zwarte Piet. De Nederlandse traditie die ter discussie staat is die eeuwige tolerantie. Leven in tolerantie betekent veel zwijgen en weinig benoemen. Niet debatteren, niet bespreken. Verbloemen en vooral ontkennen. Beestjes mogen in deze stad niet bij hun naam worden genoemd. Tenzij het exotische beestjes zijn.

Diep in de leugen

De tactiek van ontkenning (bruin van de schoorsteen) en misinformatie (4000 jaar oude overlevering) kan niet de feitelijke geschiedenis van dit land wegpoetsen. Zo heeft Nederland naar schatting net zoveel slaven verhandeld over de Atlantische Oceaan als dat er mensen wonen in Rotterdam. In 1928, de oudste Rotterdammers herinneren zich dit misschien nog, werd een “negerdorp” tentoongesteld. Mensonterend. De bewoners werden geïmporteerd uit Senegal. Geen protesten toen. Net als nu werd het stilzwijgend goedgekeurd.

Uit diezelfde cultuur en tijdsgeest komt Zwarte Piet voort. Deze geschiedenis kan niet worden genegeerd. De naïviteit doet mij denken aan een witte jongen die ik een keer zag in een Amerikaanse tv-show waarin vaderschappen worden getest. Ik voelde met hem mee. Hij verklaarde zonder blikken of blozen de biologische vader te zijn van een schattig halfbloedje met kroeshaar. Zijn vrouw was ook wit. Zit dit land echt zo diep in de leugen dat het de uitgang niet meer kan vinden?

De discussie afdoen als een minderheidsstandpunt dat verder geen aandacht behoeft is respectloos. Het fanatisme waarmee in Nederland wordt geëist dat Zwarte Piet zwart blijft, is racistisch. Het vraagt van iedereen die tegen Zwarte Piet is dit te tolereren en zich neer te leggen bij de status quo. Het vraagt van iedereen die opkomt voor gelijkheid om zich te schikken.

Essentiële discussie voor Rotterdam

Dit is een essentiële discussie voor Rotterdam. Zien wij iedere Rotterdammer als gelijke? Hebben we empathie met mensen die de vernedering van het racisme voelen? Hebben we de menselijkheid onze fouten toe te geven? Hebben we de moed om met een nieuwe bladzijde te beginnen? Juist in deze stad die in zoveel voorop loopt in Nederland is het teleurstellend dat deze discussie niet wordt gevoerd.

Leefbaar gaf aan dat op hun actie werd gereageerd met veel woede. Ik was erbij. Met een aantal mensen trokken we er op uit de poppetjes van de palen te knippen. We brachten ze netjes terug naar het Stadhuis, met een briefje erbij. Om terug te lezen in de media dat Leefbaar is aangevallen, is op z’n zachtst gezegd overtrokken.

Misschien deinst Leefbaar terug voor de nieuwe mondigheid van mensen die zij liever zien zwijgen. Misschien vrezen zij voor de uitkomst van een debat. Ontkennen is hier niet op zijn plaats. Dit beestje heeft een naam. De partij van het benoemen blijft misschien thuis, maar in Rotterdam wordt er eindelijk over gelijkheid gepraat.

P.S.: Knutseltip voor hen die thuis blijven: om kosten te besparen knip je voortaan Zwarte Pieten-slingers uit de zwarte bladzijdes van de vaderlandse geschiedenis. Vereeuwig het met een #pietfie.

Woensdagavond 5 november vindt in het Douwe Egberts Café Het Grote Zwarte Pietendebat plaats georganiseerd door Lokaal en AD. Leefbaar Rotterdam zal niet bij het debat aanwezig zijn vanwege ‘de agressieve sfeer van de tegenstanders van Zwarte Piet’. Klik hier voor meer informatie.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek voor Rotterdam

Word in november en december lid met flinke korting. Je leest Vers Beton een jaar lang voor slechts €50. Help jij ons naar de 1500 abonnees?

Misschien vind je dit ook interessant

  • Verkoop kunstenaarsatelier Kunst en Complex: de gemeente ging eens niet voor de winst, maar zet nu wel de verhoudingen in M4H op scherp

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Met de verkoop van een karakteristiek fabriekspand aan de Keileweg geeft de gemeente de gebiedsontwikkeling in M4H een slinger. Het pand gaat naar de projectontwikkelaar met het meest creatieve plan. Maar de huidige huurders – kunstenaarsvereniging Kunst & Complex – werden hier niet bij betrokken en dwarsbomen nu de benodigde vergunning. Wat gaat de gemeente doen?

  • “Elkaar ‘echt zien’ gaat verder dan elkaar tolereren”

    • Politiek

    Hoe zorg je in tijden van polarisatie voor verbinding in de samenleving? Harvard-socioloog Michèle Lamont schreef er een boek over. In aanloop naar haar lezing bij De Dépendence – en vlak voor de Amerikaanse verkiezingen – sprak Arlette van den Berg met haar.

  • Italiaanse lessen voor een geslaagd Rotterdams burgerberaad: hoe nu verder?

    • Klimaat

    Nu het Rotterdamse Burgerberaad voor het Klimaat vorige week haar adviezen heeft aangeboden aan wethouder Chantal Zeegers, lijkt het eind goed, al goed. Maar wie kijkt naar vergelijkbare projecten, zoals in het Italiaanse Bologna, ziet dat dit pas het begin is: hoe zorg je ervoor dat adviezen ook daadwerkelijk geïmplementeerd worden? En zijn er valkuilen die Rotterdam kan voorkomen?

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Vanwege het periodiek aftreden van een van de leden, zoekt Live@BIRD per januari 2025 een nieuw lid voor de Raad van Toezicht.

  • Ben jij de organisatorische kracht die onze theaterproducties extra vleugels geeft? Sta jij stevig in je schoenen, weet jij als geen ander rust en overzicht te houden, ook als meerdere projecten tegelijk om aandacht vragen? En doe je dit het liefst voor een grote, ambitieuze organisatie in de culturele sector? Dan is Theater Rotterdam op zoek naar jou!

  • Performancecollectief URLAND in Rotterdam zoekt een Assistent Zakelijk voor 2 dagen per week (0,4 fte) per 13 januari 2025.

  • Bekijk alle vacatures