Ga naar de inhoud

To Kuip or not to Kuip?

Toneelgroep Rotterdam beleefde onlangs haar première van het stuk “To Kuip or not to Kuip”. Het stuk is het eerste deel van een tweeluik over het proces dat moet leiden tot een (ver)nieuw(d) onderkomen voor voetbalclub Feyenoord. De productie vraagt het uiterste van cast en publiek. Misschien wel te veel.

Kuip_gebied
De Kuip beeld: Ossip van Duivenbode

Een lange aanloop

Het stuk duurt om te beginnen veel te lang. In het eerste bedrijf is Ivo Opstelten nog hoofdrolspeler, wanneer er een luchtkasteel van 650 miljoen in de Maas wordt bedacht. Dat haalt de eindstreep niet. Putin (WK 2018) en de sjeik van Qatar (WK 2022) staan in de weg. Goed. In het tweede bedrijf sneuvelt Het Nieuwe Stadion (HNS), een plan van 360 miljoen, nog voordat de gemeenteraad van Rotterdam er een beslissing over kan nemen. Vooruit.

In het derde bedrijf wordt opeens een zogenaamde “trojka” geïntroduceerd. Wat tot een climax en een doorbraak in het dossier had moeten leiden, eindigt in een catastrofe. De drie leden van de trojka leveren letterlijk borrelwerk af door niet alle ingediende plannen serieus te nemen en in de vergelijking geen enkele nieuwbouwvariant te betrekken. Voorts blijft onduidelijk op welke criteria de plannen nu precies afgerekend worden. Uiteindelijk komt BAM als winnaar uit de bus. Het stuk begint eindelijk op stoom te komen.

Trojka hier, trojka daar

Helaas. Niets blijkt minder waar. Het plan rammelt aan alle kanten. Het komt op geen enkele manier tegemoet aan de laatste UEFA-normen. Feyenoord blijkt er financieel weinig tot niets mee op te schieten. Maar het ergste is nog dat de verlengde derde ring aan de noord- en zuidkant niet op het eigen terrein van het stadion blijft. Wethouder Schneider, een schitterende rol van acteur Leo de Kleijn, heeft al aangegeven dat eventuele meerkosten voor rekening van het stadion komen. Grond kopen en wegen omleggen is een duur geintje, ook in Rotterdam.

Het toneelstuk krijgt in het derde bedrijf langzaamaan de trekken van een heuse klucht. Als in september blijkt dat het stadion op het terrein van de buren terecht dreigt te komen, stelt projectdirecteur Hans Vervat in het Rotterdams Dagblad: “[…] zodra we op het terrein van de buren komen dan pakken we het gummetje en tekenen we opnieuw. Staal is bovendien buigbaar en wordt steeds goedkoper, dus daar zoeken we de oplossing in.” Zijn geloofwaardigheid krijgt een definitieve knauw als hij, met nog 12 dagen te gaan, in het Rotterdams Dagblad meldt dat “iedereen met een “lumineus idee om de [constructie]kosten omlaag te krijgen” de dure plicht heeft zich te melden. Desnoods een uur voor de dode lijn. Het hoongelach vanuit de zaal is homerisch.

Bijrol in de hoofdrol…

“Red de Kuip” doet het in het derde bedrijf niet veel beter. Gesteund door een deel van de fanatieke Feyenoord achterban permitteert zij zichzelf voortdurend een grote bek op het podium. Niet te zuinig en bovendien onterecht.

Hoewel zij zich als ‘redders’ presenteren, lijken ze De Kuip eerder grondig aan te tasten en te verwoesten. Een belangrijk stijlkenmerk van De Kuip is volgens deze ‘redders’ het overhangen van de tweede ring. Dat een derde ring dáárom ook over moet hangen is een fijne drogreden. Dat gaat er bij deze recensent niet in. Een ander belangrijk stijlkenmerk, de ovalen structuur van de Kuip, kan natuurlijk nóóit behouden blijven bij nieuwbouw, zo stellen de ‘redders’. Het ergste is nog dat het plan van Red de Kuip niets te bieden heeft voor de supporters op de eerste en tweede ring. Comfortabeler zitten ze er de komende 50 jaar in ieder geval níet bij.

Hoofdrolspelers onzichtbaar

De gemeente en de raad blijken in het stuk bipolaire hoofdpersonages waar niet op te rekenen valt. Ze buitelen bovendien over elkaar heen. Of je wilt wat, of niet, maar dat gedraal gaat na tien jaar vervelen. Van druk mee-lobbyen en rekenen in de eerste twee bedrijven schieten ze in het derde bedrijf door naar de andere kant en geven dan alleen nog maar de “kaders” aan. Zo mag een gemeentelijke bijdrage in het vermogen niet groter zijn dan 35 miljoen en is de hele inpassing van het stadion (inclusief de parkeeropgave) voor rekening van Feyenoord. Een onmogelijke opgave. De kosten voor alleen al de inpassing en het parkeren worden geschat op zo’n honderd miljoen euro.

De directies van het stadion en de voetbalclub ontbreken in alle drie de bedrijven. Ze komen de coulissen niet uit. Waarom deze acteurs dan toch in het programmaboekje worden vermeld, blijft een groot raadsel. Jammer is tot slot dat de hoofdrolspelers in het tweede en derde bedrijf allemaal vastzitten in hun eigen gelijk. Het komt de dialogen in het stuk niet te goede. Begint de één over financieringslasten, dan brengt de ander onmiddellijk de hellingshoek van de derde ring te berde. Er is voor de toeschouwers geen doorkomen aan. Enige spanning komt nog van verschillende (doods)bedreigingen, maar die maken het er niet gezelliger op.

Het vervolg

De intrige van een tragedie werkt normaal gesproken toe naar het punt waarop de held tot inzicht komt in zijn falen, waarna een plotselinge en hevige ommekeer van zijn situatie volgt. Het is daarom te hopen dat de schrijver van het stuk zich in het tweede deel (mei 2015) revancheert door De Kuip eindelijk te slopen. In sentiment kun je niet voetballen en van nostalgie kun je niet vreten. De laatste keer dat Feyenoord kampioen werd, betaalden we nog met guldens. Ken je nagaan.

Nog een decennium doorgaan in De Kuip is geen optie. Vernieuwbouw is gewoon niet goed genoeg, omdat het niet voldoet aan moderne normen en eisen. Lucratieve toernooitjes, evenementen en interlands laten Rotterdam dan nog steeds links liggen. Bovendien tasten deze varianten evengoed het karakter, de structuur en beleving van De Kuip aan.

Nee, het is te hopen dat in een eventueel tweede deel eindelijk rekening wordt gehouden met de wetten van de klassieke tragedie: eenheid van plaats, tijd en handeling. Het is de hoogste tijd geworden om het beste te doen en de wensen van het merendeel van de supporters te honoreren.

Er komt nieuwbouw. Er komt geen betonnen bak! Daar zorgt een gemengd spreekkoor van supporters en capuchonnetjes voor. En over eenheid van plaats gesproken: Het stadion wordt ingezet als middel om dit deel van Rotterdam eindelijk te ontwikkelen en te verbinden met Vreewijk en de zuidoever van de Maas.

Kortom: Toneelgroep Rotterdam doet zich met dit eerste deel van het tweeluik ernstig te kort. De groep heeft genoeg potentie. Er is dan ook alle reden om reikhalzend uit te zien naar een vervolg. De werktitel van deel twee (“Een nieuw icoon op Zuid” ) is wat dat betreft veelbelovend.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Voor de Partij voor de Dieren werd geopolitiek een splijtzwam

    • Politiek

    In het najaar zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen; voorjaar 2026 de gemeenteraadsverkiezingen. In Rotterdam rijst de vraag: op wat voor Partij voor de Dieren kan er dan gestemd worden, nu de Rotterdamse fractie zich heeft afgescheiden van de landelijke partij?

  • Opinie: maak van ‘The Culture’ een pijler van het Rotterdams cultuurbeleid

    • Kunst en Cultuur

    Het DNA van Rotterdam bestaat uit The Culture, van hiphop tot community power. Toch krijgt het amper steun. Indirah Tauwnaar & Janpier Brands pleiten in hun opinie voor een radicale stap: 33% van het cultuurbudget naar deze beweging.

  • Frustratie bij wijkraden: “We mogen adviezen sturen, maar liever niet zelf met plannen komen”

    • Politiek

    Sinds de afschaffing van de gebiedscommissies in 2022 telt Rotterdam 37 wijk- en twee dorpsraden. Drie jaar later voelen veel van deze raden zich niet serieus genomen door ‘de Coolsingel’. Ze willen meer aandacht, meer invloed en een eigen wijkbudget. “Iets anders willen dan de gemeente vooraf heeft bedacht, mag niet.”

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Jij weet met jouw spark en gevoel voor gastvrijheid onze bezoekers te betoveren en bezorgt iedereen graag een warm welkom. Je houdt van servicegericht werken en wilt graag bijdragen aan een goed kaartverkoopproces voor onze bezoekers.

  • Wij zijn op zoek naar een nieuw lid voor de RvT. We zoeken een toezichthouder met aanvullende competenties van de zittende leden, en daarom bij uitstek iemand uit de culturele sector zelf en bovendien de diversiteit van de raad vergroot. Ervaring is ondergeschikt aan de bereidheid om te leren en ontwikkelen als toezichthouder.

  • Bekijk alle vacatures