Met het plan-Bam voor De Kuip is veel mis, zegt Willem Sonneveld. Grote kans dat BAM van de opdracht wordt gehaald. Nu is het zaak dat er iemand bij zowel de club als de gemeente opstaat die de leiding neemt.
In de winter van 1931 schrok Feyenoordvoorzitter Leen Van Zandvliet wakker en riep: “Ik heb het, ik heb het.” Hij pakt meteen zijn kladblok, tekende een nieuw stadion en trok het plan naar de eindstreep.
Nu, bijna 85 jaar later, zou je wensen dat er bij de club en de gemeente weer een Van Zandvliet opstaat. Want het heeft er alle schijn van dat BAM De Kuip niet gaat renoveren. Dat betekent dat De Kuip-soap binnenkort zijn elfde seizoen in gaat.
70 centimeter < 80 centimeter
De stadionvariant van BAM, waarover medio februari een besluit wordt genomen, beoogt om de tweede ring te verlengen en De Kuip te voorzien van een tentdak. Kritische volgers van het project twijfelen al langer of deze variant wel zal voldoen. Een ‘vernieuwbouwde’ variant komt namelijk op vrijwel geen enkel punt aan de nieuwste normen van de UEFA tegemoet. Kijken, zitten, lopen en kopen kan in nieuwe stadions veel beter. Een voorbeeld? De UEFA schrijft voor dat een stadionstoeltje minimaal 80 centimeter zitruimte moet hebben. In het plan-BAM lijkt amper 70 centimeter gehaald te worden.
Rijen in de rust
Het plan doet bovendien vrijwel niets voor het behoud van stadion. Het enige wat echt wordt bewaard, is de ovalen structuur en de krappe zitplaatsen op de eerste en tweede ring. De rijen in de rust zullen blijven doordat de huidige structuur van tribunes, trappen en trappenhuizen behouden blijft. De BAM-variant levert daarnaast financieel geen plus op omdat er alleen geld kan worden verdiend met het voetbal van Feyenoord.
Geen Dance-events
Vergeet het organiseren van Dance-events maar. De gevel van het stadion wordt niet gesloten en een tentdak houdt het geluid niet voldoende tegen. Ook de KNVB en UEFA zullen niet staan te springen om voor wedstrijden van Oranje en Europacupfinales gebruik te maken van een opgelapt stadion.
Een nog groter parkeerprobleem
Voor het omliggende gebied doet BAM niet veel meer dan het creëren van een nog groter parkeerprobleem. Als er straks ruim 25.000 plaatsen bij komen wordt het vrijwel onmogelijk om al die extra auto’s kwijt te raken. Dit komt de inrichting van het nu al verrommelde gebied niet ten goede.
Onenigheid in de Feyenoord-familie
Met een besluit in zicht buitelen verschillende belanghebbenden in de pers over elkaar heen. In een uitzending van Radio Rijnmond liet projectdirecteur Hans Vervat vorige week weten dat het “bijna een brevet van onvermogen is” wanneer Feyenoord niet voor de grootste variant van 76.000 plaatsen gaat. Eric Gudde sloeg in zijn nieuwjaarsspeech terug. De directeur van Feyenoord was graag overstemd door het geluid van timmerlieden en vaklui, maar een sportief succesvol sportjaar werd volgens hem ontsierd door “een slepende en uitputtende kwestie waarvan de uitkomst nog altijd ongewis is”. BAM kreeg de zwartepiet toegespeeld. René van Ierschot, president-commissaris van het stadion, liet deze week aan het AD weten dat hij nog steeds niet beschikt over een voorlopig ontwerp: “Er is wel een dwarsdoorsnede gemaakt, maar dat heeft vooral verrassingen opgeleverd.”
Het proces om te komen tot een nieuw stadion is na tien jaar volledig verzand. Vandaag de dag bemoeien zo’n acht clubjes zich met het nieuwe onderkomen: de Betaald VoetbalOrganisatie (BVO), de Vrienden van Feyenoord, de STIchting COntinuïteit (STICO), de NV Stadion, de Vereniging Aandeelhouders Stadion Feijenoord (VASF), de Sportclub Feyenoord (amateurtak), de Stichting 1 Feyenoord en verschillende supportersgroepen en websites met hun achterban. Al deze groepen op één lijn krijgen is vooralsnog onbegonnen werk. Er wordt gesproken van een ‘Feyenoordfamilie’, maar een paar ooms en tantes komen inmiddels niet meer op de verjaardagen.
Een nieuwe Van Zandvliet?
Als BAM faalt, moet er een nieuwe Van Zandvliet gevonden worden. Eric Gudde zou dat kunnen doen. Hij heeft het mes al op tafel gelegd door de huur per seizoen 2018/19 op te zeggen. Het wordt de hoogste tijd dat hij doorbijt en zijn verhaal verkoopt.
Een Van Zandvliet bij de gemeente Rotterdam zou ook fijn zijn. De financiële rol van de gemeente is in dit dossier namelijk al groot te noemen. Er moet een garantstelling of aandelenpakket van 35 miljoen euro komen en bovendien wordt de inpassing van het stadion en alle verkeersmaatregelen geschat op een ruime 100 miljoen euro. 135 miljoen dus voor een verouderde circustent die een succesvolle gebiedsontwikkeling in de weg staat. Da’s veel geld.
Waar op de noordoever de champagnekurken al jaren knallen vanwege allerlei gezichtsbepalende ontwikkelingen, lijken ze er op Zuid opnieuw bekaaid vanaf te komen. Een door de overheid gestuurde gebiedsontwikkeling heeft daarom nu prioriteit. Bovendien beschikt het dagelijks bestuur over macht en gezag om geld op nationaal niveau naar Rotterdam te trekken. Bijvoorbeeld voor een metroverbinding en een eventuele derde stadsbrug. En ja, dat mag best 20 jaar duren. Het wordt kortom tijd dat de gemeente inziet dat haar rol groter is dan het stellen van kaders.
Dit opiniestuk verscheen eerder in de Rotterdam-bijlage van NRC Handelsblad.
Al 17 reacties — discussieer mee!
Verder is het verbazingwekkend dat er toch mensen zijn die vinden dat VW een goed nieuwbouwplan heeft ingediend. Wat zij niet vermelden is dat het een kale nieuwbouwplan is geweest. Men komt met gestapelde units zoals die worden gerealiseerd bij renovatie. VW doet alsof hun neus bloedt en schaart het onder als een goed nieuwbouwplan. Zij weten donders goed dat de units anders ingericht dienen te worden bij een kwalitatief nieuwbouwplan. Dan dienen de units rondom het stadion weggewerkt te worden. Kijk maar eens naar de afbeeldingen van de Allianz Arena en de Donbass Arena. De kosten stijgen dan explosief.
Met de aanpassingen aan het VW plan kom je uit op een bedrag van ongeveer 310 miljoen euro. Je krijgt dan een onvolwaardig nieuwbouwplan met slecht ingerichte opgestapelde units. De nieuwbouwfanaten waren toch zo van de kwaliteit. Waar is hier de kwaliteit?
Is iedereen er wel van bewust dat de Nederlandse eredivisie als “laag gewaardeerd” staat en dat voetballers een relatief karig salaris krijgen?
Europese topvoetballers hebben dan ook geen interesse in onze clubs of ze nu Feyenoord, Ajax, PSV of hoe dan ook heten.
En laten we niet vergeten dat door de niet al te goede resultaten in Europa het zeer wel mogelijk is dat de kampioen van Nederland zich over een paar jaar voor de CL zal dienen te kwalificeren.
Waarom dus zoveel geld investeren in een voetbalstadion waar over een aantal jaren nog slechts onbelangrijk voetbal voor verveelde toeschouwers
zal worden vertoond?
Dit soort doemdenken wordt een self fulfilling prophecy als we er met ons allen in mee zouden gaan. Als je kijkt naar ‘voormalige voetbaldwergen’ en hoe die zich een rol hebben veroverd in het internationale voetbal, dan is er één gemeenschappelijke deler: het begon ermee aanzienlijke voetbaltempels te bouwen.
Heeft U wel eens gelezen dat het stadion bij bijna elke wedstrijd zo goed als uitverkocht is?
Ik heb de laatste plannen nog niet gezien en moet dus uitgaan van de juistheid van de door Willem Sonneveld aangevoerde “feiten”. Deze op een rijtje gezet ben ik echter er nog niet van overtuigd waarom er door middel van renovatie geen (ook volgens UEFA-regels) volwaardig stadion te maken zou zijn. Voldoende ruimte tussen de stoelen is realiseerbaar; die is op een deel van de tweede ring bij de vorige renovatie ook vergroot. Ook het aanpassen van de trappen hoeven bij renovatie geen groot obstakel te zijn. Het trekken van conclusies over de eventuele akoestische problemen lijkt mij, gezien het ontbreken van concrete plannen, wat voorbarig. De argumenten voor het onontkoombaar zijn van nieuwbouw rammelen dus nogal, volgens mij.
Wel ben ik het eens met de opmerking van Tim de Bruijn dat dit project onderdeel moet zijn van een bredere gebiedsontwikkeling van dit deel van de stad. De parkeerproblematiek wordt daarin vanzelfsprekend ook opgelost. Als er zich ooit een kans voordoet om Rotterdam–Zuid definitief te “emanciperen”, is het nu wel. En ja, dat kost geld. Veel geld. Maar als je de potentie van het gebied, die inderdaad gigantisch is, afzet tegen de zieltogende staat waarin het zich nu bevindt, denk ik niet dat het weggegooid geld hoeft te zijn.
zeer goed stukje journalistiek ! hulde !
Eindelijk een journalist die zich heeft verdiept in dit dossier.
Zeer treffende conclusies en feiten waar geen speld is tussen te krijgen.
En het “brevet van onvermogen” waar Vervat het over heeft, dat verdient hij zelf, samen met zijn 2 collega verkenners.
Want een plan laten winnen op basis van een artist impression, en er dan 9 maanden later achter komen dat het planologisch, technisch en financieel totaal NIET haalbaar is……………. dan mag je wel stellen dat die gehele verkenning geen fluit heeft voorgesteld.
Tevens maakt BAM zijn niet al te beste imago meer dan waar, en is bij alle betrokkenen inmiddels wel duidelijk dat BAM geen betrouwbare partner is.
Eric, ik hoop dat je denkt in het belang van onze club, en dat er onmiddellijk afscheid word genomen van BAM en alles wat daarbij hoort om samen met de gemeente voor een goede gebiedsontwikkeling te kiezen in combinatie met een aan alle eisen te voldoen state of the art nieuwbouwstadion met ondergrondse parkeerkelder.
365 dagen per jaar geld genererend met voetbal en niet voetbalactiviteiten.
Prima opiniestuk. De regie over dit project is inderdaad hopeloos. Zuid – of eigenlijk Rotterdam als geheel – verdient beter: een nieuw stadion op Varkenoord als onderdeel van een bredere gebiedsontwikkeling. Goddeloos voorstel mijnerzijds: sloop de oude Kuip en zet daar de opvolger van de Euromast neer: de EU-mast. Past prima in de plannen voor World Expo 2025 en moet ook een fluitje van een cent zijn om te financieren nu Draghi 1100 miljard euro laat bijdrukken – realiseer je dat al dit geld op zoek gaat naar projecten. Enfin, ik heb het op deze site al eerder gezegd: Zuid moet het vooral hebben van de EU.
Langer nadenken, slimmer plan, meer lef, beter resultaat ‘in the long run’… Waar zou Willem Sonneveld dat toch vandaan hebben?
https://blendle.com/i/nrc-handelsblad/leve-de-vertraging-leve-de-kuip/bnl-nrc-20150109-1454666
Ik hoop dat het BAM-plan snel in de prullenbak verdwijnt. Met het falen is het definitieve bewijs geleverd dat hergebruik (helaas) geen optie is. Maar dan kan de deur eindelijk open voor nieuwbouw en sloop.
De potentie van de plek is gigantisch! Een gebiedsontwikkeling op deze plek kan heel zuid op sleeptouw nemen. Inderdaad inclusief metroverbinding van Marconiplein via stadshavens, Charlois, Zuidplein en het stadion richting Kralingsze Zoom, via de Derde Stadsbrug. Die brug en metro zullen er niet bij oplevering van het nieuwe stadion al liggen, maar ze kunnen wel al in aanbouw zijn.
Station stadion kan dan worden omgebouwd tot eindelijk dat Intercity-station voor Rotterdam Zuid, met dus overstap op tramlijnen en metro. Rond het nieuwe Feyenoordstadion is dan nog ruimte voor werkplekken maar vooral ook veel woningen. Met de nieuwe brug, IC station en metro wordt het dan een geweldige plek om te wonen, zeker ook voor Feyenoordfans uiteraard.
Tel daar bij op dat ook de andere locaties rond de metrolijn een nieuwe impuls krijgen en tel uit je winst als stad. Rotterdam moet weer groot durven denken. Als je zoveel geld gaat besteden aan een stadion doe het dan gelijk goed, en smeed een plan waardoor je ook die andere grote wensen van de plank kunt halen. Los zijn ze allemaal niet haalbaar, samen wel.
Wat wil je, alle intelligente uitspraken zijn uiteindelijk toch altijd te herleiden tot Hans van Willigenburg?
“Rotterdam moet weer groot durven denken. ”
“tel uit je winst”
“De potentie van de plek is gigantisch!”
Zijn er werkelijk mensen die vatbaar zijn voor dit soort makelaarstaal?
Doet me denken aan Karakus die kort voordat die 52 miljoen betaalde aan LSI voor de ontwikkeling van het ‘zwarte gat’ Central District riep: “In tijden van tegenwind moet je niet een stap terug doen, maar moet je windmolens bouwen!” Over 100 jaar staat dat fiasco nog steeds aan de begroting van de stad te trekken…
Totaal los van het ontwerp waarmee Zandvliet destijds aankwam, was de kracht van dat stadion gelegen in het idee, dat het te bouwen stadion de ruimte moest hebben. Destijds stond het ‘middenin het weiland, ver van de bewoonde wereld’. De opwaardering van de omgeving kwam met de waarde die het stadion voor zowel stad, club als land bleek te hebben.
Vanuit dat idee bezien zou de enig denkbare variant zijn, een nieuw stadion bouwen bovenop de tramremise van de RET. Het voordeel van bereikbaarheid alsmede van de ruimte om te bouwen lijken mij evident. Tel daarbij op, dat tot nu toe de ambities om de ernaast gelegen woonwijk ’tot iets moois te laten groeien’ faliekant mislukt zijn. Zolang het lef ontbreekt om (á la Zandvliet) met iets werkelijk nieuws, gedurfds te komen, wat beantwoord aan alle criteria en wensen voor de lange termijn, voorzie ik dat het met die ‘familieperikelen’ op Zuid nog wel even zal doorpruttelen.
Hans, ik ben bezig met een lastig opiniestuk over de geschiedenis van pygmeeën in het postkoloniale Zimbabwe, en dan vooral over hun rol bij de popularisering van gedichten van de 16e-eeuwse mysticus Benja Arhaloen Ojolo. Ik zit even stuk. Kun jij daar óók een artikel over schrijven, zodat ik verder kan?
@Daan Daar ben ik het eigenlijk wel mee eens; eenoog is koning… 🙂
Misschien niet toevallig dat Tim dan ook heel dik was/is met Karakus.
Willem heeft weer een stuk geschreven die gebaseerd is op wat hij wellicht denkt dat er gaat gebeuren. Heeft Willem het BAM-plan gezien? Is Willem bekent met waarmee BAM komt? Het definitieve plan moet nog worden gepresenteerd, maar Willem komt met een stuk alsof hij het plan van a tot z heeft doorgespit.
De nieuwbouwfanaten vinden dit uiteraard een goed stuk. Zij stonden immers achter het belachelijk dure HNS-plan van 362 miljoen euro. Willem heeft het over dat er 100 miljoen euro geinvesteerd moet worden aan gebiedsontwikkeling voor een verouderde circustent. Als je dan toch bezig bent Willem vermeld dan wel wat er geinvesteerd moet worden aan gebiedsontwikkeling als er nieuwbouw komt. Wel het hele verhaal vertellen en niet wat jou uitkomt. Wegen moeten dan worden verzet en wegen moeten worden aangepast. Dit is een uiterst kostbaar proces. Wie gaat dat financieren, Willem? Gaat Feyenoord dat soms financieren met een positief eigen vermogen van drie miljoen euro. Gaat de Gemeente soms een bedrag boven de 500 miljoen euro uitrekken om het gebied aan te pakken. De Gemeente heeft te maken met heel wat vraagstukken in Rotterdam, dus een bedrag van boven de 500 miljoen euro in waanzin. Aangezien je toch doet alsof je bekend met de materie, wil je dan even aangeven hoeveel dat gaat kosten, Willem!?
Nogmaals: Feyenoord heeft niet de sportieve succes gekend en Feyenoord heeft niet de financiele mogelijkheden om een stadion uit de grond de stampen van boven de driehonderd miljoen euro. Een heel groot gedeelte van dat bedrag moet worden gefinancierd door externe financierders en banken. Dat betekent dat de kosten aan aflossing en rente de eerste tien a vijftien jaar torenhoog zijn. Betekent weer dat de club minder overhoudt.
Verder heeft Willem vergeten te vermelden wat er is gezegd door Wim van Sluis en Hans Vervat. Een bedrag van zeven a tien miljoen euro met uitloop naar twaalf miljoen euro netto voor het spelersbudget. Een EBITDA van 26 miljoen euro bruto in het eerste jaar. Het gehele verhaal dient vermeld te worden en niet wat Willem goed uitkomt.
En toch hebben ze dat gat weer tot leven weten te brengen…