Stadsbioloog én vogelaar André de Baerdemaeker is naarstig op zoek naar de verblijfplaats van duizend halsbandparkieten. Ooit zaten ze gebroederlijk samen in Overschie, tot een bosuil ze de schrik van het leven toebracht. Weet jij waar ze zijn gebleven?
Al sinds het begin van de jaren negentig slaapt de volledige Rotterdamse populatie halsbandparkieten in een handvol onooglijke bomen aan het Van Noortwijckplantsoen in Overschie. Sindsdien hebben vele mensen mij al gevraagd: “Waarom slapen die parkieten nu juist daar?”. Keer op keer was mijn antwoord: “Tja…waarom niet?” Wel, op die laatste vraag is nu een antwoord gekomen.
De halsbandparkiet, onder wetenschappers bekend als Psittacula krameri, is een zogenaamde exoot: een soort die niet van nature in Rotterdam voorkomt, maar die hier door mensenhanden in de loop van de jaren ‘70 vanuit Afrika of Azië naartoe is gebracht. Net als veel andere vogelsoorten, heeft ook de halsbandparkiet de goede gewoonte de nacht door te brengen op gemeenschappelijke slaapplaatsen. Op zulke centraal gelegen plekken komen vogels uit de wijde omtrek bijeen om in elkaars gezelschap de nacht door te brengen. Deze samenscholingen dienen niet alleen de veiligheid van het individu (een groep kan zich beter verweren tegen een roofdier), maar fungeren ook als inlichtingencentrum waar de laatste weetjes over voedertafels, pindasnoeren en veilige routes kunnen worden ingewonnen.
Voor hen die onderzoek doen naar halsbandparkieten, zoals ik, is de slaapplaats een uitermate fijne plek waar in korte tijd met zeer weinig inspanning zeer veel informatie vergaard kan worden. Zo is het mogelijk binnen een uur de volledige Rotterdamse populatie tot op de laatste veer te inventariseren én op tijd thuis te zijn voor het eten. Tenminste, dat was het geval tot afgelopen maandag. Toen bleek dat in de bomen, waarin een maand tevoren nog meer dan 1400 duttende parkieten zaten, nu nog slechts 240 zenuwachtige vogels verbleven. Wat was hier aan de hand? Een belangrijke aanwijzing werd gevonden in de vorm van een ontzielde parkiet. Het natgeregende en onthoofde lijkje had zijn laatste rustplaats gevonden in het gras naast één van de slaapbomen. Een roofdier had zijn slag geslagen. Forensisch onderzoek van de ecologen ter plaatse wees uit dat de dader waarschijnlijk een bosuil was.
Wat zich heeft voltrokken laat zich raden. De bosuil had weinig moeite de slaapplaats met de luidruchtige parkieten te lokaliseren. Door rustig af te wachten tot de groep stil werd en alle parkieten de slaap gevat hadden, kon hij zijn slachtoffer bij het licht van de straatlantaarns rustig uitkiezen en grijpen. De slapende parkieten, die zich veilig waanden, werden in het holst van de nacht opgeschrikt door de doodskreten van het slachtoffer. Reden genoeg om de biezen te pakken en de volgende avond ergens anders te bivakkeren.
Vorige winter voltrok zich een soortgelijk scenario. De halsbandparkieten die overdag Rotterdam-zuid onveilig maakten staken ‘s avonds de Nieuwe Maas ter hoogte van de Maastunnel over. Daarbij werden een aantal malen aangevallen door slechtvalken, waarop zij besloten in het vervolg op Zuid te overnachten. Ook nu blijkt een deel van de vermiste parkieten ten zuiden van de Nieuwe Maas te verblijven. We hebben in Pernis een groepje van 180 vogels gevonden die een nieuwe slaapplaats hebben ingericht in een stel aan het water staande elzen. Waar die duizend andere Rotterdamse parkieten de nacht doorbrengen? Ik weet het niet. Tips zijn welkom.
Al 38 reacties — discussieer mee!
Ik heb ze nu al een tijd niet meer gezien, maar deze winter zagen wij redelijke groepen tussen het Lage Land en het Kralingse Bos.
Ha, te gaaf! Ik zie ze vaak vanaf de Crooswijk begraafplaats over de Rotte (het water volgende) richting het centrum vliegen!
Hoi André,
Vtv eigenhof had tot diep in het najaar een grote populatie halsbandparkieten. Weet niet of ze daar ook overwinteren.
Groet,
J.
Ze zitten (ook) in het Heliportcomplex en aan de Gordelweg, ongeveer ter hoogte van Skadi.
Ze zitten hier vaak, in het park om Schiebroek heen en in het stukje “park” aan de Donkersingel bij de kruising met Damhoudersstraat.
Er zit een flinke groep aan de Boezemlaan, ter hoogte van de Crooswijkse begraafplaats, en een stukje verder aan de Kralingse Plaslaan zie ik ze ook vaak!
Dank voor de reacties dusver. De Boezemlaan hoor ik ook via andere kanalen langskomen. Het Gordelpad is ook eerder genoemd. Dus daar moet ik zeker even poolshoogte nemen. Wat vooral interessant is, is of de parkieten tot aan het invallen van het donker in de boom blijven zitten, of dat ze in de schemering alsnog de wijk nemen naar een slaapplaats verderop. Vaak verzamelen de parkieten uit een bepaalde buurt zich eerst voor ze in de gesloten formatie naar de uiteindelijke slaapplaats pendelen.
Blijf vooral melden. Ik waardeer de hulp.
Er zit ook een flinke groep buiten Rotterdam in het Schollebos in Capelle /d/ Ijssel.
Dubbele exoten dus.
Die Capelenaren vlogen ook altijd op en neer naar Overschie. Maar inmiddels kunnen we nergens meer van op aan bij die beesten.
Er zit 1 exemplaar de laatste tijd met enige regelmaat in een plataan van het Jacobspark bij de Binnenrotte. De laatste dagen niet meer gezien.
Hij pikt zo nu en dan een nootje mee uit het net voor de mezen op ons balkon.
Het kan zijn dat sommige dieren al aanstalten maken voor het broedseizoen. Zit er een gat of holte in die boom?
Op de Capelse weg woont voormalig dierenarts Ruud Sterk.
Hij kent het Schollebos op zijn duimpje en weet ongetwijfeld waar ze de nacht doorbrengen.
Het Schollebos lijkt vooral overdag in gebruik te zijn. Er is veel voedsel. Bovendien vliegen er diverse roofvogels en ook weer uilen rond, wat waarschijnlijk reden genoeg is voor de parkieten het bos in de avond te verlaten en op een veiliger plek te overnachten. Ik zal niettemin navraag doen. Dank voor de tip.
In noord langs de Rotte zit ook een kluit…
Ook uitbundig te vinden in Delft, Voorhof o.a. rond het Adama van Scheltemaplein (2624 PJ)
Ha André,
In Overschie Oost, Molensingel, bivakkeren vaak tientallen halsbandparkieten in de grote treurwilg bij ons huis en in de populieren er omheen. Het is echt hun hangplek. Echter, of ze er ook slapen weet ik niet. Ik zal eens beter opletten.
Groet, andere André
in Schiedam, West en het Beatrixpark, zitten er ook regelmatig halsbandparkieten.
er zitten er een zooi in het sterrenbos in schiedam 🙂
Leuk geschreven stuk André.
Ik woon zelf op de hoek van de Van der Palmstraat – Gerrit van de Lindestraat. Dat is een ‘doorvliegroute’ voor de parkiet. Ik vertel je ongetwijfeld niks nieuws, maar ik vind het leuk om op te merken dat de parkieten zich aan een ‘avondklok’ houden. Al naar gelang de lengte van de dag keren ze vroeger of later huiswaarts. Deze dagen is de tijd rond 20:50, waar het een maand geleden nog een stuk later was. Wel is mij opgevallen dat de groepen dit jaar een stuk kleiner zijn dan vorige zomer. Wellicht dat dit het overblijfsel van de ‘Overschieclub’ betreft?
Waar de rest zit? Geen idee, maar aan de reacties te zien kunnen ze overal zitten! Succes met je speurtocht.
Een paar jaar geleden zat er een hele grote groep in vlaardingen maar de “slaapboom” is een tijdje terug helaas omgehaald als we nu smiddags/savonds in de tuin zitten zien we nog wel vaak kleinere groepjes overvliegen van zo n 7-20stuks
Update. rotterdam zuid in de wielewaal. honderden in een kolonie.
Ik weet niet of dit onderzoek nog loopt maar in het park bij de Anjerdreef in Berkel en Rodenrijs, bij de hondenopvang verzamelen om ongeveer half 5 ’s middags 4 zwermen halsbandparkieten in de bomen om rond 5 uur per zwerm richting Rotterdam te vliegen. Eerst vliegt de ene zwerm aan om daarna te vertrekken, dan vliegt zwerm 2 de bomen in en gaat er achteraan, enz. Geen idee waar ze landen. Ze zijn erg tijdvast.
Goh, wat interessant. Ik vroeg me altijd al af waar die beesten ’s nachts naartoe verdwenen.
Wat mij trouwens ook verbaast is dat je de klok bijna gelijk kunt zetten op het tijdstip dat ze in een boom aankomen en weer vertrekken.
hier in gelderland zij er zeven gezien die in colonie broeden in huisen .
Ten westen van Rotterdam / in Schiedam centrum rond de Rotterdamse dijk en buitenhavenweg vliegen ze ook regelmatig met een flinke groep. . .
In Rhoon zit het er ook vol mee, laatst 9 geteld in onze ieniemienieboom in de achtertuin. Tot de pinda’s weer op zijn, dan vliegen ze nog een stukje verder:)
De Delftse parkieten vlogen normaal gesproken langs de Delftse Schie naar Overschie. Nu doen ze dat niet meer, dus het zou goed kunnen dat ze nu in Delft slapen, of dat ze naar één van de grote slaapplaatsen in Den Haag zijn gevlogen. Dank voor de info!
Ik hoor het graag André, mag ook in een mailtje naar [email protected]
Groet, André
Voedselzoekende ploegjes kunnen op grote afstand van een slaapplaats opduiken en systematisch voedselrijke bomen en tuinen afwerken. De vogels van Overschie betreken een gebied van Spijkenisse tot Nieuwerkerk a/d IJssel en van Delft tot Zwijndrecht.
in Hoek van Holland is er ook een grote halsbandparkieten groep
In Vroesenpark, in het ruige stuk bos aan het spoor verzamelt aan het begin van de avonds een groep van circa 50 stuks.
Oudelandsepark, Bonairepark en het Ruigeplaatbos in Hoogvliet. Niet in hele grote aantallen maar kleine groepjes op verschillende locaties.
Beste parkietenwaarnemers,
Nogmaals dank voor de tips over de verblijfplaats(en) van de vermiste Rotterdamse halsbandparkieten.
Het is intussen wel duidelijk geworden dat halsbandparkieten overal in Rotterdam rondvliegen én overal door Rotterdammers worden opgemerkt.
De enorme hoeveelheid reacties brengt een nieuw probleem met zich mee: hoe onderscheid ik in deze massa de gouden tip? Ik ben er maar druk mee.
Binnenkort zal ik de resultaten van dit onderzoek publiceren op de website van Bureau Stadsnatuur .
Beste André,
Tot voor ongeveer twee jaar geleden zat er een omvangrijke groep in een enorme treurig aan de Mauritssingel. De gemeente heeft die boom echter ( om mij onbekende reden) omgehaald. De groep is een tijdje weg geweest en kwam later terug. Een verzamelplek was ook een grote naaldboom binnenin 1 van de woonblokken rondom de vijver. Ook deze boom is onlangs omgehaald. De laatste 2-3 maanden zie je weinig vogels meer in de buurt. Zodra daar verandering in komt laat ik het weten. Maar zoals ik eerder las lijken ze wel graag in treurigen te zitten.
Mvg,
Simon
Sorry. Ik bedoelde natuurlijk treurwilgen ( autocorrectie)
In Schiedam-Nieuwland slapen heel veel halsbandparkieten op het zgn. vogeleiland in de ‘s-Gravelandseplas, het watertje tussen Joop den Uyllaan en Burg. Honnerlage Gretelaan.
Ja klopt, want ze komen bij mij in de tuin. Daar hangt veel eten voor ze van pinda’s tot zonnepitten, en dan zijn het er nu in de winter een stuk of 9 a 10, maar in de lente en zomer zijn het 30 a 40 parkieten. Wij vinden dat een machtig gezicht. Waar ze uiteindelijk slapen, daar heb ik, geen idee van
Bij ons in de wijk Boomgaardshoek in Hoogvliet zitten er een paar honderd! Geweldig om te zien en te horen! Ik zal pinda’s aanrijgen voor ze en zonnepitten begrijp ik vinden ze ook lekker?