Ga naar de inhoud

Stront aan de knikker? Kaken op elkaar!

Steeds als er een politieke partij in opspraak komt om wangedrag van een politicus, houden andere partijen de kaken stevig op elkaar. Peter van Heemst kan wel raden waarom. Toch is het volgens hem tijd voor een breder politiek debat over integriteitskwesties.

Peter van Heemst
Peter van Heemst beeld: Jeroen Van de Ruit

Iedere keer als een politieke partij in opspraak komt door wangedrag van een politicus vind ik dit zowel in- en intriest als fascinerend. Triest, omdat niet alleen de reputatie van die ene politieke partij op het spel staat, maar vooral omdat de aanzien van de gehele politiek in het geding is. En fascinerend, omdat ik op het puntje van mijn stoel zit om te zien hoe een politieke partij met een politicus die van kwalijke praktijken wordt beschuldigd omgaat.

Toen in de PvdA in deelgemeente Feijenoord in 2013 in opspraak raakte bleef de Pvda-Rotterdam lang dralen voor ze duidelijk maakte dat een onderzoek naar vriendjespolitiek op Zuid onvermijdbaar was. Toen dat onderzoek door een extern bureau klaar was, werd er grote schoonmaak gehouden. Maar – hoe bestaat het? – een paar maanden stelde de PvdA een aantal opgestapte politici toch weer kandidaat bij de verkiezingen van maart 2014. De kiezer kon er geen touw aan vastknopen.

Kaken op elkaar

Terug naar het nu. De premier hield een paar weken terug VVD-Kamerlid Mark Verheijen nadrukkelijk de hand boven het hoofd. Vandaag velt diezelfde VVD in een eigen onderzoek een hard oordeel over deze volksvertegenwoordiger. “Verheijen handelde in strijd met de integriteitsregels van de VVD”, klinkt het. En jawel, de politicus stapt op. Hij is, nu de campagne voor de Statenverkiezingen op stoom komt, een blok aan het been van zijn partij geworden.

Politieke partijen houden doorgaans – als er bij de buren stront aan de knikker is – de kaken stevig op elkaar. Commentaar leveren op een kwestie die bij de concurrentie speelt, kom ik in ieder geval niet vaak tegen. Het kan nogal onsmakelijk ogen, zulk commentaar. Alsof er zout in de wond van een ander wordt gestrooid.

Lijfsbehoud

Een andere overweging is die van lijfsbehoud. Het lijkt immers wel alsof iedereen wel een keer “aan de beurt” komt. Nu is de VVD de klos. Vier jaar geleden kwam de ene na de andere PVV’er in opspraak. En in de jaren ‘80 waren bij het CDA in Limburg en Noord-Brabant kwesties schering en inslag. Maar er spelen ook minder nobele motieven: door zwijgend toe te kijken, laat de concurrentie de misère rustig haar werk doen in de hoop er zelf electoraal van te profiteren.

Toch zijn er bij de aanpak van integriteitskwesties – of ze nu landelijk of lokaal spelen – vragen te stellen die de verantwoordelijkheid van de partij waar de kwestie speelt ruim overstijgen. Ik noem er twee: ten eerste is er de eerdergenoemde interventie van de premier ten gunste van Verheijen. Daar zou de Kamer wat mij betreft best een debat over mogen voeren. Want het is tamelijk curieus dat de minister-president zich zo nadrukkelijk in een partijpolitieke kwestie mengt. Dat had aan de partijpolitieke leiding (de fractievoorzitter dus) moeten worden overgelaten.

Breder politiek debat

De tweede vraag is hoe om te gaan met de positie van een volksvertegenwoordiger wanneer er een onderzoek naar beweerde misstappen loopt. Vrijwillig kan iemand zich tijdelijk “terugtrekken”. Maar niemand kan zo’n adempauze afdwingen. En wat betekent een dergelijk terugtrekken eigenlijk? Is een politicus dan ook afwezig bij stemmingen? Zelfs als het cruciale stemmingen zijn die van één stem voor of tegen afhangen? En wordt tijdens zo’n adempauze het salaris gewoon doorbetaald?

Wat mij betreft zijn dat vragen waarover een breder politiek debat nodig is. Niet uit leedvermaak. Maar omdat de hele politiek er belang bij heeft dat integriteitsvragen rechtvaardig en controleerbaar worden aangepakt.

Al 9 reacties — discussieer mee!

Schrijf hier je reactie

Heb je geen account? Maak hier een gratis reageerdersaccount aan. En bekijk hier de huisregels van dit forum.

Gerelateerde inhoud

Wil je dit soort artikelen blijven lezen?

Vers Beton kan niet bestaan zonder haar leden. Lees onbeperkt artikelen op Vers Beton voor € 7,50 per maand, de eerste maand is gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Het belang van samen stad maken: ‘Bewoners krijgen er een enorm democratisch zelfvertrouwen van’

    • Politiek

    Hoe zorgen we ervoor dat iedereen inspraak heeft in de stad? Tijdens het Stadmakerscongres legt presentator Sanne Poot deze vraag – en meer – voor aan universitair docent Urban Planning Nanke Verloo, Peter Zuurbier van actiegroep De Esch, Eva Rovers van Bureau Burgerberaad en projectleider Klimaatberaad Jasmijn van Weenen.

  • De kracht van stilte tijdens de rouwmars Samen voor Palestina

    • Politiek

    Met het lawaai van ronkende motoren, vuurwerk en leuzen begon Rotterdam op 22 oktober luid te protesteren tegen de aanvallen op Gaza. Maar er is ook stil protest. Zo kleurde woensdag de Hofpleinfontein rood en was er de week ervoor een rouwmars voor de slachtoffers. Loulou Drinkwaard liep mee.

  • Big Brother in de bijstand 3: Zullen ze het ooit leren?

    • Politiek

    De negatieve ervaringen van bijstandsgerechtigden drongen nauwelijks tot het grote publiek door. Totdat de gemeenteraad wethouder Richard Moti tot de orde riep. Luister nu deel 3 van de podcast Big Brother in de bijstand.

  • Alle artikelen

De agenda die je aan het denken zet

  • A new edition of A Mic of One’s Own, a series of collaborations between Kunstinstituut Melly and The Writer’s Guide (to the Galaxy)!

    Venue: Kunstinstituut Melly
    Datum:
  • De debuutroman van Ireen van der Lem begint op de dag dat de woningcorporatie een bewonersavond houdt over de voorgenomen sloop van de woningen in een staat; en eindigt op de dag dat de laatste bewoner wordt uitverhuisd.

    Venue: De leeszaal
    Datum:
  • On Monday 11 December, Rotterdam based platform for metropolitan issues De Dépendance and Lighthouse Reports welcome economist Jennifer Clapp, one of the world’s leading authorities on food systems, in BlueCity. 

    Venue: BlueCity
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam