Ga naar de inhoud

Stront aan de knikker? Kaken op elkaar!

Steeds als er een politieke partij in opspraak komt om wangedrag van een politicus, houden andere partijen de kaken stevig op elkaar. Peter van Heemst kan wel raden waarom. Toch is het volgens hem tijd voor een breder politiek debat over integriteitskwesties.

Peter van Heemst
Peter van Heemst beeld: Jeroen Van de Ruit

Iedere keer als een politieke partij in opspraak komt door wangedrag van een politicus vind ik dit zowel in- en intriest als fascinerend. Triest, omdat niet alleen de reputatie van die ene politieke partij op het spel staat, maar vooral omdat de aanzien van de gehele politiek in het geding is. En fascinerend, omdat ik op het puntje van mijn stoel zit om te zien hoe een politieke partij met een politicus die van kwalijke praktijken wordt beschuldigd omgaat.

Toen in de PvdA in deelgemeente Feijenoord in 2013 in opspraak raakte bleef de Pvda-Rotterdam lang dralen voor ze duidelijk maakte dat een onderzoek naar vriendjespolitiek op Zuid onvermijdbaar was. Toen dat onderzoek door een extern bureau klaar was, werd er grote schoonmaak gehouden. Maar – hoe bestaat het? – een paar maanden stelde de PvdA een aantal opgestapte politici toch weer kandidaat bij de verkiezingen van maart 2014. De kiezer kon er geen touw aan vastknopen.

Kaken op elkaar

Terug naar het nu. De premier hield een paar weken terug VVD-Kamerlid Mark Verheijen nadrukkelijk de hand boven het hoofd. Vandaag velt diezelfde VVD in een eigen onderzoek een hard oordeel over deze volksvertegenwoordiger. “Verheijen handelde in strijd met de integriteitsregels van de VVD”, klinkt het. En jawel, de politicus stapt op. Hij is, nu de campagne voor de Statenverkiezingen op stoom komt, een blok aan het been van zijn partij geworden.

Politieke partijen houden doorgaans – als er bij de buren stront aan de knikker is – de kaken stevig op elkaar. Commentaar leveren op een kwestie die bij de concurrentie speelt, kom ik in ieder geval niet vaak tegen. Het kan nogal onsmakelijk ogen, zulk commentaar. Alsof er zout in de wond van een ander wordt gestrooid.

Lijfsbehoud

Een andere overweging is die van lijfsbehoud. Het lijkt immers wel alsof iedereen wel een keer “aan de beurt” komt. Nu is de VVD de klos. Vier jaar geleden kwam de ene na de andere PVV’er in opspraak. En in de jaren ‘80 waren bij het CDA in Limburg en Noord-Brabant kwesties schering en inslag. Maar er spelen ook minder nobele motieven: door zwijgend toe te kijken, laat de concurrentie de misère rustig haar werk doen in de hoop er zelf electoraal van te profiteren.

Toch zijn er bij de aanpak van integriteitskwesties – of ze nu landelijk of lokaal spelen – vragen te stellen die de verantwoordelijkheid van de partij waar de kwestie speelt ruim overstijgen. Ik noem er twee: ten eerste is er de eerdergenoemde interventie van de premier ten gunste van Verheijen. Daar zou de Kamer wat mij betreft best een debat over mogen voeren. Want het is tamelijk curieus dat de minister-president zich zo nadrukkelijk in een partijpolitieke kwestie mengt. Dat had aan de partijpolitieke leiding (de fractievoorzitter dus) moeten worden overgelaten.

Breder politiek debat

De tweede vraag is hoe om te gaan met de positie van een volksvertegenwoordiger wanneer er een onderzoek naar beweerde misstappen loopt. Vrijwillig kan iemand zich tijdelijk “terugtrekken”. Maar niemand kan zo’n adempauze afdwingen. En wat betekent een dergelijk terugtrekken eigenlijk? Is een politicus dan ook afwezig bij stemmingen? Zelfs als het cruciale stemmingen zijn die van één stem voor of tegen afhangen? En wordt tijdens zo’n adempauze het salaris gewoon doorbetaald?

Wat mij betreft zijn dat vragen waarover een breder politiek debat nodig is. Niet uit leedvermaak. Maar omdat de hele politiek er belang bij heeft dat integriteitsvragen rechtvaardig en controleerbaar worden aangepakt.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Van begeleiden naar werk tot gedwongen uitzetting: de Rotterdamse aanpak van dakloze arbeidsmigranten

    • Politiek

    Met het ‘Actieplan Buitenslapers’ wil Rotterdam dakloze mensen – vooral EU-arbeidsmigranten – helpen met opvang en werk zoeken. Het plan kent ook een andere kant: gedwongen terugkeer naar het land van herkomst. Vers Beton sprak met wethouders Buijt en Versnel, vier dakloze arbeidsmigranten, hulpverleners en deskundigen over hoe het actieplan in de praktijk uitpakt.

  • 2024 herinnerde ons eraan dat politieke keuzes gaan over mensenlevens

    • Politiek

    De prijs voor ‘beste raadslid van Rotterdam’ ging dit jaar naar Sarah Reitema (PvdA). Bij de uitreiking blikte jurylid Eeva Liukku terug op het heetste politiek hangijzer van 2024.

  • Twee jaar na de White Lives Matter-projecties hebben de daders de politieke wind mee

    • Politiek

    Zes maanden cel eist het Openbaar Ministerie tegen de twee mannen die tijdens de jaarwisseling van 2022-2023 racistische leuzen op de Erasmusbrug projecteerden. Nigel van Schaik woonde de rechtszitting bij en ontdekte dat we anno 2025, met de PVV als grootste politieke partij, misschien wel moeten geloven aan een nieuwe werkelijkheid.

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Stadsgesprek

    • Evenement

    Hoe blijft Rotterdam in de toekomst bewoonbaar? Het klimaat verandert en dat merken we ook…

    Venue: Debatpodium Arminius
    Datum:
  • Gebouwen door Vrouwen viert het werk van vrouwelijke architecten. Kom naar de feestelijke lancering en vier met ons de bijdragen van vrouwen aan architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Nederland.

    Venue: Keilepand
    Datum:
  • In de Dolle Kavita Talkshow gaat Rotterdamse schrijfster en theatermaker Shantie Singh in gesprek met verschillende “Dolle Kavita’s”. De eerste editie van talkshow vindt plaats op Internationale Vrouwendag, op zaterdag 8 maart 2025 in theater Zuidplein. Het thema van de kick-off editie is PIONIERS VAN NU.

    Venue: Theater Zuidplein Rotterdam
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Stichting Sanderling richt zich op het verzamelen en beschikbaar maken van authentieke verhalen, herinneringen, ervaringen, dromen en ideeën van en over gewone mensen binnen de domeinen natuur, cultuur en ontmoetingen. Zo wil de stichting vastleggen wat niet vergeten mag worden, mensen inspireren en verbinden, participatie stimuleren en bewustwordin kweken voor wat onze wereld waardevol maakt. Stichting Sanderling doet dat door middel van participative storytelling.

  • Wil jij werken in het politieke hart van de gemeente Rotterdam voor de leukste fractie van het stadhuis, dan willen we graag met je kennismaken. GroenLinks staat voor een cultuur waarin iedereen zich welkom en thuis voelt, met oprechte aandacht voor de Rotterdammer en voor elkaar. We erkennen en waarderen ieders unieke achtergrond en we werken samen om Rotterdam groener, eerlijker en inclusiever te maken. We doen dat samen met een sterk en divers team van medewerkers en raadsleden.

  • De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam zoekt een
    bevlogen social media medewerker. Als lid van ons team krijg je de kans om met jouw creativiteit het verschil te maken. Jouw doel is om onze partij zo goed mogelijk te profileren op onze social media kanalen. Een baan in het hart van de Rotterdamse politiek waar je het verschil kunt maken voor dieren, natuur en het milieu.

  • Bekijk alle vacatures