Het Nederlandse medialandschap heeft de Rotterdamse maker Abdelkarim El-Fassi in het vizier. “Ik wil ervoor waken iets te worden dat anderen op mij projecteren. Door verhalen op eigen voorwaarden te vertellen, voer ik zelf de regie.”
Abdelkarim El-Fassi’s documentaire Mijn vader, de expat wordt morgen, donderdag 26 maart, vertoond in een uitverkocht Koninklijk Carré. Sinds de reeks voorstellingen en zijn korte film Let’s Unite is de Rotterdamse maker in de carrousel van het Nederlandse medialandschap terechtgekomen. Net nog, werd hij gebeld door een Volkskrant-redacteur: “Of ik nog werkloze Marokkanen ken. Ik heb hem geadviseerd een stuk te schrijven over waarom hij ze zélf niet kent. Segregatie, vriend.
Ik heb er in principe geen moeite mee hoor, identiteit is mijn rode draad. Wel heb ik moeite met journalisten die vooringenomen zijn en etiketten opplakken. De mijne zijn onder meer integratie en de islam, terwijl ik daar niet per se het meest mee bezig ben.”
Kantoorbaan
“Elf jaar geleden kwam ik naar Rotterdam. Mijn geboortedorp Oost-Souburg werd te klein. Ik zag mijn omgeving veranderen en mensen in een sleur terechtkomen. Daar blink je uit met een kantoorbaan, terwijl ik al op jonge leeftijd wilde inspireren. Ik had veel oudere vrienden, een grote mond en zorgde dat er naar mij werd geluisterd. We stonden altijd op de hoek van de straat te debatteren. Pas in de grote stad kwam ik met boeken en theater in aanraking en zag ik dat er meer manieren waren om mij te uiten.”
Kralingse eenden
“Als twintiger durfde ik eindelijk gedachten te delen en een groter platform op te zoeken dan de hoek van de straat. Mijn eerste opiniestuk ging over de eenden bij de Kralingse Plas. Hun angst voor het onbekende gebruikte ik als metafoor voor de samenleving. Ik ben geen geboren schrijver, maar wel goed in het overbrengen van een verhaal. Dat geldt ook voor Mijn vader, de expat. Begrijp mij niet verkeerd, mijn vader is een wijs man, maar ook een doodnormale vent. Eigenlijk is het triest dat een portret van hem bijzonder is. Het zegt iets over wat er de afgelopen jaren op televisie voorbij is gekomen. Ook ik herken mijzelf daar niet in. Het is zó homogeen. De Rotterdamse culturele sector wordt eveneens gedomineerd door een witte middenklasse. Ik weet dat dingen in stapjes gaan en accepteer nu nog dat mijn documentaire in het tijdslot tussen voetbal en de verkiezingen wordt uitgezonden, maar over een paar jaar niet meer.”
Rutte
“Mijn vader heeft ons geleerd dat wij twee keer zo hard moeten werken als kinderen met in Nederland geboren ouders. Eigenlijk zeggen hij en premier Rutte hetzelfde. Alleen, Rutte hoort dat niet zeggen. Hij moet discriminatie aanpakken. Hij gaat over beleid. Als je zegt dat je niet kunt veranderen, dan wil je dat niet. Rutte heb ik leren kennen toen hij zei dat hij Nederland wilde teruggeven aan de Nederlanders. Ik ben niet de enige die dat heeft onthouden, er is een grote groep, die het gevoel heeft dat zij niet wordt gehoord. Ik voel daar verantwoordelijkheid voor. Niet op een activistische manier, maar door vanaf de zijlijn mijn visie los te laten. Zo is Let’s Unite ontstaan. Ik vind het gek dat er aan moslims wordt gevraagd om afstand te nemen van andermans daden.”
Stad claimen
“Wat voor het cultureel landschap geldt, is ook op de politiek van toepassing. Pas sinds mijn beste vriend Nourdin El Ouali NIDA op heeft gezet, zie ik mijzelf erin terug. Het is een beginnende partij, waardoor zij nog niets te verliezen hebben. In Nourdin herken ik een opkomende generatie. Dat vind ik ook mooi aan Rotterdam, de stad heeft een bijzondere vibe. Je vóelt dat er een nieuwe wind waait. Die nieuwe generatie ziet zichzelf in de eerste plaats als Rotterdammer, wij claimen de stad. Van espressobar tot debatavond. Hierdoor zie je de diversiteit steeds meer terug op straat. Toch is het nog altijd een zeer gesegregeerde stad waarin interculturaliteit vaak wordt gereduceerd tot de keuken. Na de afgelopen verkiezingen zijn PVV en Leefbaar Rotterdam de grootste partijen. Met andere woorden: we zijn er nog lang niet. Zulke verkiezingen confronteren ons met de realiteit waarin de Rotterdamse autochtoon het meest gesegregeerd is.”
Partijtje
“Kijk, als ik jarig ben, dan zorg ik ervoor dat ik een mix aan mensen uitnodig. Ik vind dat een verrijking, maar denk ook dat het op die verjaardagsfeestjes begint. Daardoor kom je in elkaars netwerk. Hoe kan het dat na vijftig jaar immigratie, vrijwel geen enkel hoger segment in de beroepsbevolking een afspiegeling is van de samenleving? Hierdoor zijn wij weliswaar thuis, maar nog niet helemaal gearriveerd. Of ik mij zorgen maak? Niet bovengemiddeld. Iedereen heeft dezelfde zorgen: heb ik over een jaar nog klussen, hoe zal het met mijn ouders gaan als zij ouder worden, mijn neefjes, de liefde. Zal mijn oranje Renault 4 het niet begeven als ik straks op de snelweg rijd? Dat heeft niks met multiculturaliteit te maken. Behalve dan dat hij als teaser voor de voorstelling dient.”
Verfrissend
“Ik hoop dat ik niet als eendimensionaal word gezien, maar beoordeeld word op basis van wat ik kan als creatieveling. Ik maak ook corporate video’s. Zolang het maar verfrissend is. Het liefst vanuit Rotterdam. Amsterdam trekt aan me, maar ik vind het juist tof om hier te blijven. Bovendien is Rotterdam qua ligging beter. Het heeft overdag de stedelijke hectiek en ‘s avonds de rust van het platteland. Want ergens ben ik nog een jongen uit Zeeland.”
Al 9 reacties — discussieer mee!
Een erg mooi interview en als “Mijn vader de expat.” het begin is, dan ben ik zeker benieuwd naar wat de Zeeuwse jongen nog meer kan laten zien. Kijk al uit naar volgende projecten van je.
Laat ze deze overtreffen, zodat je naam verbonden zal zijn aan vele interessante docu’s die ons zullen raken.
Wat betreft die discriminatie op de arbeidsmarkt, dit is een heel treurig gegeven, maar bekijk het eens in een ander perspectief.
In de periode 1880-1920 zijn miljoenen Europeanen, joden, Russen, Italianen, Polen, Duitsers, etc. etc. naar de VS geëmigreerd. Bij aankomst kregen ze daar, soms onvrijwillig, een nieuwe naam. Een bekend voorbeeld is Mark Rothko, hij heette voorheen Rothkowitz. Door echter een nieuwe Amerikaanse naam aan te nemen kozen deze migranten wel voor hun plaats in een nieuwe samenleving. Het resultaat is dat na 2 generaties de Europese migranten Amerikanen waren geworden.
In Nederland zie je dat onze grote migrantengroepen sterk blijven vasthouden aan de identiteit van hun voorouders. Het resultaat is bekend.
Ik houd hier geen pleidooi voor alle nieuwkomers om Jan en Piet te gaan heten en El Fassi te veranderen in Van der Vaart, maar het is toch interessant om te zien hoe het aan de andere kant van de oceaan is gegaan 100 jaar geleden.
Ik ben liever arm en mezelf dan rijk
met een andere identiteit.hou je vast aan je wortels, dat is je referentie kade.
Appie (ik kort het maar af) EL-FASSET
Tja, eigenlijk wel een verhaal naar mijn zin.
Hoe herkenbaar die Zeeuw met zijn grote mond en toch een klein hartje, die zich Rotterdammer voelt, neen Rotterdammer is vanwege zijn mentaliteit. Zo, is het jaren het geval in Rotterdam geweest. Zuid versus De Stad.
En zo ook die Nourin huppeldepup. ( Die namen “verschrikkelijk” .Het is bijna net zoiets als “Zeurensen”, toch?)
Wat mij betreft mag hij zich best manifesteren, zoals hij heeft gedaan.
Zijn smoel opentrekken..als ie maar zijn handen uit zijn mouwen steekt.
En ja, wat betreft banen en de invulling daarvan.
In Europa in de Middeleeuwen werden de Joden gezien als de verbinding tussen de duivel en de mens, en dus werden ze uitgesloten van bepaalde functies.
Fijn toch, wat godsdiensten mensen aandoen.
Dan denk je, dat men geleerd heeft, maar de tribes in Europa kennen nog steeds een soort Berufsverbote, soms heet dat machtspolitiek, soms ook uit vriendjespolitieke gronden.
Maar ja anderzijds moet je ook beseffen, dat als je een bloedmooie Arabische meid op een sollicitatie binnenkrijgt voor receptioniste/telefoniste en ze haar mondje open doet en als dan blijkt, dat ze een afgrijselijk plat accent heeft, dat ze dan ondanks alles wordt afgeschreven.
Ik mis toch in alles humor om de zaken wat dragelijker en relativerend te maken.
Voelt iemand zich geroepen? Welke Andersdenkenden?
Love u all
Appie (ik kort het maar af) EL-FASSET
Tja, eigenlijk wel een verhaal naar mijn zin.
Hoe herkenbaar die Zeeuw met zijn grote mond en toch een klein hartje, die zich Rotterdammer voelt, neen Rotterdammer is vanwege zijn mentaliteit. Zo, is het jaren het geval in Rotterdam geweest. Zuid versus De Stad.
En zo ook die Nourin huppeldepup. ( Die namen “verschrikkelijk” .Het is bijna net zoiets als “Zeurensen”, toch?)
Wat mij betreft mag hij zich best manifesteren, zoals hij heeft gedaan.
Zijn smoel opentrekken..als ie maar zijn handen uit zijn mouwen steekt.
En ja, wat betreft banen en de invulling daarvan.
In Europa in de Middeleeuwen werden de Joden gezien als de verbinding tussen de duivel en de mens, en dus werden ze uitgesloten van bepaalde functies.
Fijn toch, wat godsdiensten mensen aandoen.
Dan denk je, dat men geleerd heeft, maar de tribes in Europa kennen nog steeds een soort Berufsverbote, soms heet dat machtspolitiek, soms ook uit vriendjespolitieke gronden.
Maar ja anderzijds moet je ook beseffen, dat als je een bloedmooie meid op een sollicitatie binnenkrijgt voor receptioniste/telefoniste en ze haar mondje open doet en als dan blijkt, dat ze een afgrijselijk plat accent heeft, dat ze dan ondanks alles wordt afgeschreven.
Ik mis toch in alles humor om de zaken wat dragelijker en relativerend te maken.
Voelt iemand zich geroepen? Welke Andersdenkenden?
Love u all
Wel ja joh… naam aanpassen, huid bleken, haar verven, hier en daar wat plastische chirurgie en we worden een prachtig homogeen volk.
Ik heb het niet over fysieke aanpassingen, hoewel dat ook gebeurde in Amerika, denk aan neuscorrecties. Waar het om draait is dat er migranten zijn geweest die zich wel volledig aanpasten aan de plaats van aankomst omdat ze het daar wilde maken. Helaas zie ik te vaak om mij heen dat groepen juist vasthouden aan hun identiteit waardoor je je kansen in NL verkleind. Dan wordt er vervolgens wel geklaagd over discriminatie, een gegeven dat jammer genoeg overal voorkomt.
Huiselijk geweld komt ook overal voor…
Ooit zat ik in het vliegtuig naar Iran ten tijde van de Sjahalsjah naast een Amerikaan die goud verdiende aan chirurgische mesjes voor behandelingen aan de neus van Iranese meisjes. Men wilde graag een westerse uitstraling hebben was het motief. Heel vreemd dat toen te ervaren