Voorlopig krijgt Rotterdam geen nieuw poppodium, werd vorige week bekend. Hoe nu verder? In deze korte documentaire vroeg Vers Beton enkele hoofdrolspelers uit de Rotterdamse popsector naar hun mening. Hoe moet het spel gespeeld worden volgens de mensen die zelf in de ring staan?
Dat Rotterdam al langere tijd worstelt met het fenomeen poppodium, behoeft geen uitleg meer. Vers Beton heeft er vele malen stukken van verschillende auteurs aan gewijd, met iedere keer weer net een andere invalshoek of visie op de zaak. Er zijn dan ook veel mensen in de stad die er een mening over hebben – de ene keer beter onderbouwd dan de andere. Om een aantal van die goed onderbouwde meningen eens te bundelen, hebben we een korte film gemaakt. De mensen die in deze documentaire aan het woord komen, staan direct met de popsector in aanraking, elk op een andere manier.
Van Elle Bandita tot Marcel Haug
Elle Bandita en David Fagan (Rats on Rafts) zijn beide ras-Rotterdamse artiesten, die ook ver buiten de stadsgrenzen succes hebben. Leon van Rijnsbergen (Baroeg) en Hajo Doorn (Worm) vertegenwoordigen podia die het hoofd boven water weten te houden, al is dat niet altijd makkelijk. Marianne van de Velde (Music Matters) en Martin Scheijgrond (Popunie) staan beiden aan het hoofd van een organisatie die talentontwikkeling ondersteunt. Matthijs van Burg en Bas Bosboom (Popup 010) en Dave Geensen (Popkantoor) doen op hun eigen manier hard hun best om een Rotterdams podium te bieden aan artiesten. Maarten Haspels gaat al zo lang hij zich kan herinneren zo vaak mogelijk bands bekijken, maar is ondertussen naar Groningen verhuisd. En tot slot Marcel Haug, voorheen programmeur van Rotown, Nighttown en Metropolis Festival, maar nu vooral werkzaam in de comedy. Dit zijn stemmen waarvan wij vinden dat ze het verdienen gehoord te worden in deze discussie.
Hoe dan wel?
Het moet vermeld worden dat de interviews in deze film ongeveer een jaar geleden gefilmd zijn. Om diverse redenen, die werkelijk te saai zijn om hier te vermelden, heeft de voltooiing van het project even op zich laten wachten. Daarom zal je niemand scherpe uitspraken horen doen over de huidige actualiteit. Gelukkig is dat ook nooit het uitgangspunt geweest. Wat we willen tonen is hoe de mensen die zelf in de ring staan, vinden dat het spel gespeeld moet worden. We hopen echter wél dat dit een waardevolle bijdrage kan leveren aan het debat over de huidige situatie. Want nu de gemeente de elf initiatieven die in de race waren voor subsidie stuk voor stuk ontoereikend heeft verklaard, is de vraag ‘hoe dan wel?’ weer ongekend relevant.
Al 33 reacties — discussieer mee!
Ik vind de titel boven deze video niet passen, in de video geven meerdere geïnterviewden aan juist wel een popodium te willen. Waarom stelt Vers Beton – net als andere media – geen vragen stelt bij de discutabele beoordeling van de popplannen door de RRKC?
Omdat ze zo’n beoordeling als makke lammetjes accepteren alsof het een door moedertje natuur gegeven feit is. Natuurlijk was het een ongekende schoffering maar men weet ook dat men er in Rotterdam (nu nog) mee weg komt. Rotterdammers protesteren niet zo vaak en zo luid. Tot men eens een keer te ver gaat en dan is er geen houden meer aan.
Maar als je betrokken bent en je bent partij bij deze kwestie dan had je gelijk al kunnen beginnen met een kort geding. We staan nota bene aan de vooravond van verkiezingen en geen enkele politieke partij wil nu gelazer aan z’n voordeur. Kan je gebruik van maken hoor. Maar niemand doet wat.
Bedankt voor je opmerking. We hebben er nog even over nagedacht en een passender titel verzonnen.
Een poppodium in een stad is een keuze. Zo’n keuze kost altijd geld. En als je dat wilt krijgen zal je daar doorlopend jarenlang voor moeten lobbyen. Je hebt geld nodig voor renovatie/nieuwbouw en je hebt geld nodig om de tent draaiende te houden. Als je nagaat hoeveel extra budget naar alle podia is gegaan ( http://uitgeweest.nl/2014/04/22/een-poppodium-in-rotterdam-deel-1-doen-we-het-hier-werkelijk-zo-slecht/ ) om zaken in leven te houden dan snap je gelijk dat je in Rotterdam er niet eens aan moest denken om de afgelopen 7 jaar iets van de grond te krijgen. Datgene wat we hadden is door de crisis deels weggevaagd. Als je ook nagaat hoe weinig energie er in Rotterdam wordt gestoken om grip te krijgen op bijvoorbeeld de landelijke cultuurfondsen dan snap ik heel goed dat zo’n poppodium voor 1000-1500 mensen voorlopig er niet komt.
Hoi Arjen,
Als je naar die titel kijkt, zie je dat er dubbele aanhalingstekens in staan. Het is een citaat uit de film. Een prikkelend citaat dat nieuwsgierig maakt, vonden wij tenminste, en daarom de titel geworden. De werktitel was ‘Popdocu’, dat was wat saai.
En als je het artikel had gelezen had je geweten waarom er hier geen vragen over de beoordeling van de RRKC worden gesteld. Namelijk omdat dit een project is dat al lange tijd in de maak is. We hebben overigens vorige week al een artikel gepubliceerd waar dergelijke vragen wel aan de orde komen. En wie weet komt er wel meer. Wil je een gastbijdrage schrijven?
Hallo Faye,
Ik heb het hele gedoe van me afgeschreven via een eigen blog en post de link daarnaartoe bij wijze van ‘gastbijdrage’ https://arjenvds.wordpress.com/2015/03/25/natte-droom/
Het is nu aan de gemeente om te tonen wat haar ware ambities zijn.
Groet,
Arjen
Hallo Fay,
Het had niet mijn keuze voor een titel geweest. Ik heb het artikel ook gelezen, maar wat je schrijft klopt niet. In de video verwijs je ook naar het afkeuren van het he plan door de RRKC en daarbij had je kunnen inspelen op de actualiteit. Misschien was dat geen mooi einde voor de video, maar wat mij betreft is er ook nog steeds sprake van een open einde. Ik neem de uitnodiging voor een gastbijdrage dan ook graag aan. Morgen heb ik een gesprek met ambtenaren van DKC en wellicht ook de wethouder (zal wel niet). Onze insteek is dat het advies van RRKC niet deugt en – zoals hier elders op VB aangegeven – zeer waarschijnlijk niet legitiem is. Mijn gezond verstand zegt dat er iets heel anders aan de hand is en met mij gelukkig vele anderen. Het is zoals Hayo het in de video aangeeft, toen Watt sloot stonden we niet op de Coolsingel. Wij staan daar morgen wel!
Hoi Arjen,
Ik snap je punt, maar het is een bewuste keuze geweest in deze film geen harde uitspraken over de actualiteit te doen. Het zou de uitspraken van de geïnterviewden in een context plaatsen, waar ze die niet in hebben gedaan. Dat vind ik niet netjes en ook niet waarheidsgetrouw.
Je kan hier vinden hoe je te werk kan gaan voor een gastbijdrage!
Ik had graag een discussie gezien waarom de Watt de Watt niet meer is.
Misschien dat onderstaand artikel dan iets voor je is? Daarin ging ik op zoek naar de achtergronden van de sluiting.
5 faillissementen die de Rotterdamse cultuur raakten
“Ambtenaren haten pop” lijkt me prima samengevat.
Ja de kop dekt niet de lading, dat is prikkelend, maar vooral misleidend. Maar overigens wel een prima doc en goed om wat spelers uit de Rotterdamse bizz te horen over de noodzaak van een centraal gelegen poppodium. De uitspraak dat een hele generatie nu een poppodium heeft gemist komt hard binnen. Misschien is dat een mooiere kop: De gemeente Rotterdam onthoudt een hele generatie een poppodium. Overigens jammer dat niet de “gewone man” aan bod komt. Want uitspraken als “humuslaag” en “vooruitstrevend om geen poppodium te hebben” lijkt voort te komen uit beroepsdeformatie. De grote meerderheid van Rotterdammers wil gewoon simpelweg een vaste locatie waar toffe, grotere bands te zien zijn. Hiervoor hoef je als tweede stad van NL toch niet naar Amsterdam of Utrecht?
@Arjen, @Tom: bedankt voor de opmerkingen. We hebben besloten de titel aan te passen!
Als de gemiddelde Rotterdammer heel graag naar een poppodium zou gaan, dan zou er geen financiële bijdrage van de overheid nodig zijn. Laten we er eerlijk over zijn: de lobby voor een poppodium is bovenal de lobby van een hoogopgeleid, blank en “artsy” publiek uit een goed milieu. Daar is helemaal niets mee mis, die mensen zorgen er mede voor dat Rotterdam een creatieve en diverse stad is. Maar voor hoeveel procent van de Rotterdammers zouden evenementen van een rijkelijk gesubsidieerd poppodium nu eigenlijk “cultureel toegankelijk” zijn? Hoeveel mensen zou zo’n poppodium aanspreken? En kan dat geld van de overheid nu, in een economische crisis, niet beter aan de zwakkeren in onze samenleving worden besteed? Ik ben zelf groot voorstander van de komst van een nieuw poppodium in Rotterdam, maar denk ook dat men in de sector eens buiten de bekende structuren van de overheidssubsidies moet gaan denken, hoe bekend en “gemakkelijk” die ook mogen zijn.
Ahum, goed Sam, ik zou zeggen verdiep je eens in een begroting van een poppodium naar keuze (maakt echt niet uit welke) en dan morgen deze discussie voortzetten. By the way, ik heb al een linkje opgenomen en daar vind je al het e.e.a.
Goed verhaal, maar jammer dat de visie van Aziz (Perron, Ballroom, HMH) in het hele verhaal ontbreekt. Zo krijg je toch een beetje een idee dat popmuziek in Rotterdam alleen maar kan bestaan bij de gratie van subsidie. Ben reuze benieuwd wat ie – zonder subsidie – van de Hollywood Music Hall gaat maken.
Waarom kunnen mensen nou niet begrijpen dat er gewoon veel te weinig (betalende) bezoekers bij Nighttown en Watt kwamen? Het is toch heel duidelijk dat er voor de lange termijn geen doelgroep bestaat voor een dergelijk poppodium. Misschien moeten al die zeikerds daar eens over nadenken ipv te zeuren over de overheid enzo. Ik hoor in dit item vooral weer een hoop droeftoeters praten over hun eigen behoeftes ipv een algehele behoefte vanuit heel de stad. Simpel maar dom gelul dus
Ik heb zelf jaren bij verschillende poppodia in de stad gewerkt en er waren meer dagen dat het drama was qua bezoekers dan dat het goed gevuld was. Dan houd het op een gegeven moment gewoon op. Daarnaast is het ook wel gebleken dat er op bestuurlijk en ondernemend vlak heel veel aan heeft geschort wat onnodig veel geld heeft gekost.
En besef eens meer dat er genoeg alternatieven in de stad zijn met podia als Bird, Worm, Rotown, De Doelen. Of je bent een hooguit uurtje onderweg naar een andere stad om je favoriete bandjes te zien. Een uur ja, in het buitenland beschouwen ze dat vaak als een uitje vlakbij huis maar in Nederland (en Rotterdam in het bijzonder) ziet men het als een wereldreis. En van die bekrompen mensen als Ella Bandieta die willen dat sowieso niet, want tja dat volk daar moet men niet en dat weegt schijnbaar meer dan de artiest(en)/podia/boekers supporten.
En begrijp me niet verkeerd, want ook ik vind het persoonlijk jammer dat er geen Nighttown achtig podium meer is maar de reden is duidelijk en deze zinloze discussie moet gewoon stoppen.
Ik mag niet op de rots dus mij wordt ook niet om een mening gevraagd helaas. Maar onze plannen zijn in volle gang en ik hoop snel meer te kunnen vertellen / laten zien.
En voor de redactie; Vincent heeft mijn email en mobiele nummer.
Aziz, korte vraag over jouw plannen: ik merk dat ik het niet meer zeker weet / snap. Ik dacht eerst dat je een stadsbreed podium (dus voor veel genres en bezoekers) wilde neerzetten, maar op onderstaande link lees ik juist dat je de Trouw van Rotterdam wilt bouwen. Hoe zit dat?
https://www.versbeton.nl/2015/03/dit-is-het-belangrijkste-rotterdamse-nieuws-van-week-10/#comment-14348
Zolang er in Nederland een gesubsidieerd popklimaat is, kun je niet alleen in Rotterdam een ongesubsidieerd podium beginnen. Kortweg omdat andere podia dan meer kunnen betalen aan artiesten en deze dus niet naar Rotterdam komen. Alle concerten die meer dan 750 bezoekers trekken kunnen zonder subsidie, maar alleen als je in heel Nederland de subsidiemogelijkheden voor die concerten afschaft. Pas dan hebben podia een stok achter de deur in hun onderhandelingen met de boekingskantoren. Nu is het zo dat gemiddeld 97% van de recette-inkomsten opgaan aan programmakosten (band/boekingskantoor/catering/hotelkosten/reiskosten). Hoe kun je dan als podium je andere kosten dekken? Het is een ongezonde industrie en een pervers effect van de subsidiëring is dat deze in de zakken verdwijnt van bands en boekingskantoren die het niet nodig hebben.
Ik lees in het artikel van Trouw (het dagblad) dat de vet gesubsidieerde concerten van de Stad als Podium meer dan welkom zijn in de nieuwe zaal van Aziz Yagoub. Dat kan ik niet rijmen met een ondernemer die roept dat hij zo’n hekel heeft aan subsidies, dat klinkt eerder als een slimme commerciële zaalverhuurder. Ik vind het verder goed dat het streven is zonder subsidie te werken, bij een capaciteit van 1200 man is het commercieel prima boeren. Zaken als talentontwikkeling (zijn halflege zalen persé slecht? Radiohead speelde in een halfleeg Nighttown, wie was er bij Nirvana?) zijn echter duur en vragen meer dan je zaal openstellen voor grote concertorganisatoren.
Michel, er waren ook bij alle andere podia te weinig betalende bezoekers. In 2008 is er een crisis begonnen en die heeft tot begin dit jaar geduurd. DÁT heeft er voor gezorgd dat er in Rotterdam veel omviel en ook in andere steden poppodia door hun hoeven zakten. Datgene wat wel bleef staan is door veel gemeenten overeind gehouden door er jaar op jaar veel geld in te pompen. In Rotterdam stond in 2008 sowieso de meeste podia niet al te stevig en al helemaal niet als je naging hoeveel supporters we hebben bij het college en de raad. Als je daar hebt gewerkt dan weet je ook hoe die begrotingen in elkaar zitten. Zo niet dan zit je een mening te geven bekeken door twee wc-rolletjes en dat betekent in jouw eigen termen dus “simpel maar dom gelul”. Jij zegt dat de reden duidelijk is waarom er geen Nighttown-achtig podium meer is, nou voor mij is dat absoluut niet het geval. Want er is alle reden om wel zo’n soort podium te hebben.
Bijna iedereen die ik over dit item spreek kijkt niet verder terug dan 5 á 10 jaar. Jaha, dan zie je z’n best veel geworstel en vooral keiharde neergang. Men snapt niet dat bv in de jaren ’90 er in Rotterdam een bloeiende popcultuur was met bijna zero middelen van de overheid. Harry Hamelink kan je wel uitleggen waarom dat weer is ingezakt.
Als ik terugkijk wil ik er van leren, ik kijk niet terug om vervolgens een zeikscenario voor de toekomst uit te stippelen.
Je mag wel degelijk op de rots. Alle respect voor mensen die dingen beetpakken en zaken voor elkaar krijgen.
Ach, dit is weer zo’n liberaal bedrijfskundig verhaaltje…laat het aan de markt over en alles komt goed. Perverse effecten?? Nou Arjen, dat hebben we gezien in 2008, lekker aan die marktdwazen overlaten. Ik denk dat jij je amper realiseert hoe dicht we langs de afgrond zijn gegierd met ons hele financiële systeem. En het was de overheid die met miljardensteun bestaande uit belastinggeld van ons allen de boel overeind te halen. Dat belastinggeld om de boel te redden is precies hetzelfde als subsidie Arjen. Precies dezelfde munten.
Het enige waar je een beetje gelijk in hebt is dat er in Nederland een overkill aan podia is ontstaan. Daar kan je inderdaad een vraagteken bij plaatsen.
Beste Ed, ik geloof dat iedereen wel door heeft gehad dat er economisch slechte tijden zijn geweest. Echter is Nighttown al een aantal jaar daarvoor failliet verklaard. De hele crisis heeft dus niks met dat verlies te maken. En zoals je aangeeft kon het in de jaren ’90 wel zonder veel middelen van de overheid. Ook nu zijn er initiatieven die dit aantonen en het redelijk tot goed doen. Dus waarom moet de overheid/belastingbetaler dan opnieuw opdraaien voor plannen die financieel veel risico met zich mee brengen?
En waarom trek je de conclusie dat ik moet weten hoe de begrotingen in elkaar hebben gezeten? Snap je niet dat het overgrote deel van de werknemers bestaat uit bijvoorbeeld horecamensen en technici? Mensen die daadwerkelijk aanwezig en werkzaam zijn TIJDENS de concerten en evenementen ipv het kleine groepje beleidsbepalers die over het geld en de plannen gaan? Wat deze laatste groep betreft, het grootste gedeelte van deze mensen die ik persoonlijk bij oa Nighttown en WATT heb mee gemaakt zijn net zo vaak afwezig in dit soort media items als tijdens de avonden zelf. Ook in deze docu zie ik weer niemand waar ik als werknemer mee te maken heb gehad.
Afgaande op mijn eigen ervaringen is en blijft het grootste probleem de cijfertjes en verhalen die op papier staan en de daadwerkelijke realiteit. Het aantal bezoekers is een goed voorbeeld. Af je die nou positief of negatief uitlegt, het zegt nog helemaal niks. Het gaat erom of bezoekers bereid zijn een reële entree te betalen of en of men geld uit geeft aan eten&drinken. Beste voorbeeld wat ik je kan geven: de drum ’n bass feestjes die vrijwel ieder weekend bij zowel Nighttown, Waterfront als WATT plaats vonden. Leuk dat er mensen waren, minder dat de helft op de gastenlijst stond en alleen water uit de kraan op de wc dronk. Ook helpt het niet echt als letterlijk iedere biertap en postmix verkeerd staat afgesteld waardoor er constant drank wordt verspild. En laat dat nou juist een van de belangrijkste bronnen van inkomsten zijn.
Nogmaals, besef eens dat de werkelijkheid soms heel anders in elkaar steekt dan wat er op papier staat. En wees blij met alle toffe dingen die er wel in de stad en nabije omgeving zijn. Want echt, wij Randstadbewoners zijn wat dat betreft zwaar verwend. Al is het voor sommigen schijnbaar nooit genoeg…
Beste Michel, nou ik denk dat echt niet iedereen dat door heeft. Zeker niet als ik hier sommige commentaren lees. En ik denk dat men al helemaal geen weet heeft hoe al die andere podia overeind blijven. Nighttown is inderdaad in 2006 failliet gegaan en het was daar zo ontzettend rot georganiseerd dat de curator nog eens apart moest bellen om te vragen of ze de dagvaarding wel hadden gelezen. Wat dus inderdaad niet het geval was. Nighttown is failliet gegaan door gezeur van de buren/DCMR (ja, al vóór Watt) maar vooral door financieel wanbeleid. Niet door concurrentie zoals Inge Janse beweert want als je tent failliet gaat omdat in een stad van 600.000 inwoners, enkele honderden meters verder iemand een CD-speler lekker hard zet, nou dan is dat wanbeleid.
Het is prima als je niet weet hoe begrotingen in elkaar zitten maar een curator staat niet op de stoep omdat hij de muziek maar niets en het bier lauw, vindt. Dus tja, Michel, waar heb je het dan over. En voor de goede orde, ik ken dat soort werkelijkheden beter dan jij denk ik, en ik kan ook verdomd goed op ingrijpen. Zelf heb je er blijkbaar alleen maar naar gekeken en er weinig mee gedaan. Dat gezeur van “wij op de werkvloer weten wel hoe het moet” daar kan ik een dam in de Maas mee opwerpen. Laat maar eens wat zien, begin je eigen tent, steek je nek uit.
Ben dolblij dat er nu een Chinese supermarkt in zit, echt fantastisch, want een poppodium op die plek gaat nooit meer werken. Dat is de goden verzoeken. Er zijn voldoende plekken waar je wel wat kan optuigen. Schimmige figuren beweren zelfs dat er 11 plannen klaarliggen maar zoals je weet wordt er alles aan gedaan om deze weg te moffelen.
Hoi Aziz,
even for the record: de interviews voor deze docu zijn afgenomen toen jouw plannen voor de Hollywood nog helemaal niet speelden. Voorlopig lijkt het erop dat deze discussie nog niet voorbij is, en ik ben ook erg benieuwd naar je plannen (wordt het nou wel of geen poppodium?), dus ik denk dat je nog wel aan bod zult komen 🙂
Voordat de discussie ontspoort in onduidelijkheden….welke definitie wordt gehanteerd voor een poppodium? Graag daar eerst jullie mening over. Is het bijvoorbeeld een kernpodium volgens de definitie van MCN?
Echt Ed, hou gewoon op met je onzin te verkondigen. Dit soort opmerkingen…:
“Zelf heb je er blijkbaar alleen maar naar gekeken en er weinig mee gedaan. Dat gezeur van “wij op de werkvloer weten wel hoe het moet” daar kan ik een dam in de Maas mee opwerpen.”
Je hebt geen flauw idee wat ik wel en niet heb gedaan of hoe het personeel op de werkvloer erbij is betrokken, dus trek aub geen conclusies op basis van alleen je eigen gedachtes. Maar goed, aangezien jij wel erg goed op de hoogte schijnt te zijn is het wellicht voor jou een mooie uitdaging om het tegendeel te bewijzen.
En nogmaals, ik hoop van harte dat er in de nabije toekomst wel weer een podium zal bestaan dat bestaansrecht heeft. Dus succes Aziz en laat zien dat het wel kan. Zo niet, dan ben ik in ieder geval niet te beroerd om hooguit een uurtje te reizen naar een andere stad om mijn favoriete artiesten te zien.
Ach Michel, bewijs van jullie betrokkenheid? Op een plek waar ik eens lekker stond te stuiteren koop in nu echte sambal en gebakken uitjes. In die tijd daartussen was jij, samen met lotgenoten, dus ergens betrokken over/bij. Tja, ok, ik neem het gelijk aan, maarre hoe je het ook bekijkt, ik zie vooral veel rijstbalen en geen mooi podium.
Kijk, Michel er gaat namelijk nogal wat tijd en acties overheen vóórdat een curator ergens op de stoep staat. Dat is vaak het sluitstuk van héél véél gezeik en gedoe en dat kan soms jaren duren. En nu komt het leuke, zo’n curator heeft tot alles toegang, feitelijk heeft op dat moment niemand meer wat te zeggen in dat bedrijf. En zo’n curator rapporteert enkele malen aan de rechter en al die rapporten zijn openbaar! In dit geval ging het dus om Fab Five Holding, insolventienummer F.06/528. Wat daar allemaal in staat, daar kan je het mee eens zijn of je kan het er niet mee eens zijn. Maakt niet uit want wat daar staat dat is zo, zo werkt dat nu eenmaal. Ik zou zeggen, lees het. En dan discussiëren we morgen wel verder. Ik ben benieuwd of je het herkenbaar vind. Er staat trouwens niets over jullie betrokkenheid in, maar dit geheel terzijde.
Met je laatste alinea ben ik het trouwens roerend eens, behalve over dat uurtje reizen. We betalen in deze stad met z’n allen voldoende belasting om namelijk wél een poppodium te kunnen eisen.
En het bleef oorverdovend stil.
Er wordt wel degelijk met subsidie geprogrammeerd bij Aziz. Als je partijen als motel in je locatie een programma laat neerzetten. Of als je gebruik maakt van andere partijen met subsidie is er weinig verschil met de zogenaamde podium / stichtings constructie voor live muziek. Het hard schreeuwen dat je tegen subsidies bent is dus meer populisme. Ik waardeer het plan…..maar dat hard schreeuwen mag wel een toontje lager. Maar het lijkt vooral op een slimme tactiek om mensen voor je te winnen. Overigens hoop ik dat hey wen succes wordt maar dat populisme mag ren toontje lager.
Ja, het is allemaal wel een beetje dubbel zo: geen subsidie voor je zaal vragen (bonuspunten voor pr en status), maar wel relatief goedkoop kunnen programmeren (bonuspunten voor bankrekening).
Maar goed, zoals altijd: eerst zien, dan concluderen. Het is nu nog te veel koffiedik kijken.